11:07 - 13/04/2018
Không có chuyện cà phê gây ung thư
Vừa qua, người tiêu dùng thế giới ít nhiều hoang mang khi một thẩm phán của TP Los Angeles (Hoa Kỳ) ra phán quyết buộc các hãng bán cà phê tại California dán nhãn cảnh báo nguy cơ ung thư lên mọi sản phẩm cà phê.
Thực hư chuyện này như thế nào?
Nỗi lo acrylamide
Thành phần trong cà phê được cho gây ung thư là acrylamide, một trong 65 hoá chất gây ung thư, dị tật bẩm sinh hoặc những vấn đề sinh sản khác mà chính quyền bang California yêu cầu giới kinh doanh phải cảnh báo người tiêu dùng nếu họ tiếp xúc với chúng. Theo hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), acrylamide là sản phẩm phụ hình thành khi đường và các amino acid trong thực phẩm tinh bột và hạt ngũ cốc nấu nướng ở nhiệt độ cao. Thành phần này có thể được tìm thấy trong snack, khoai tây chiên, các loại bánh, bánh mì, và những sản phẩm không phải thực phẩm như thuốc lá, bao bì đóng gói thức ăn và vài chất làm dính.
Tuy nhiên, bất chấp phán quyết của toà án Los Angeles, giới khoa học không tin acrylamide gây ung thư. Theo ACS, “dựa trên các nghiên cứu, đến thời điểm hiện tại acrylamide không có nguy cơ làm tăng bất kỳ loại ung thư nào”.
Thực tế là vào năm 1991, uỷ ban Nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) của tổ chức Y tế thế giới (WHO) từng cho rằng cà phê có thể gây ung thư bàng quang. Nhưng 25 năm sau, năm 2016, sau khi xem xét hơn 1.000 nghiên cứu khác nhau, IARC xác nhận lại cà phê không phải là thủ phạm gây ung thư. Khi đó, TS Dana Loomis, thành viên chịu trách nhiệm đánh giá này, lên tiếng: “Nghiên cứu trước đây bị nhiễu vì một số bệnh nhân mắc ung thư bàng quang trong lô nghiên cứu cũng là người có hút thuốc lá”.
Trong thông cáo phát đi cho báo chí, một nhóm 23 nhà khoa học của IARC kết luận “không có bằng chứng thuyết phục cho thấy nguy cơ bị ung thư khi uống cà phê nói chung. Nhiều nghiên cứu dịch tễ học xác nhận cà phê không có khả năng gây ung tuỵ, tuyến tiền liệt ở nam giới và ung thư vú ở nữ giới. Đối với 20 loại ung thư khác, bằng chứng cà phê gây ung thư cũng rất yếu ớt”.
Đây không phải lần đầu tiên acrylamide được nêu tên. Năm qua báo chí nói nhiều về sự có mặt của acrylamide trong khoai tây chiên, thức ăn phổ biến ở nhiều quốc gia. Nhưng khi đó GS David Spiegelhalter, chuyên gia đại học Cambridge về nhận thức nguy cơ của công chúng đã trấn an: “Sự hiện diện của acrylamide trong thức ăn là vô hại. Một người lớn có thể tiêu thụ acrylamide gấp 160 lần mức cao nhất, nhưng ngay cả mức này các chuyên gia độc chất học cũng không tin nó có thể làm tăng khả năng gây ung thư ở… loài chuột”.
Không nên uống cà phê quá nóng
Trong khi giới khoa học bác bỏ khả năng cà phê gây ung thư, một số người lại ủng hộ việc làm của chính quyền Los Angeles, khi cho rằng nó chỉ dừng ở mức độ cảnh báo để giúp người tiêu dùng cẩn thận hơn.
Nhưng cũng có ý kiến phản đối, nếu cảnh báo cà phê, cũng phải cảnh báo hàng chục nguy cơ khác, như bức xạ điện thoại di động hay chất diệt cỏ phổ biến glyphosate gây ung thư. Vấn đề là điều này không chỉ làm người tiêu dùng lo sợ với cuộc sống chung quanh, mà còn khiến họ hoang mang; vì cũng có nghiên cứu nói ngược lại, nghĩa là phản bác nguy cơ đó.
Cà phê cũng thế, AICR đã xếp nó là thức-uống-chống-ung-thư, do có chứa một loạt hoạt chất sinh học có tác dụng bảo vệ sức khoẻ con người. Trang web của AICR ghi nhận: “Khả năng gây ung thư của cà phê là một chủ đề nghiên cứu thú vị, vì có hơn 1.000 nghiên cứu khác nhau. Ban đầu, một vài nghiên cứu cho thấy cà phê có thể làm tăng nguy cơ ung thư, nhưng các nghiên cứu lớn hơn và thiết kế tốt hơn sau này lại gợi ý cà phê có thể bảo vệ con người khỏi một số bệnh ung thư”.
Thật vậy, một nghiên cứu trong năm qua của viện ung thư Dana-Farber cho thấy cà phê giúp phòng ngừa ung thư đại tràng tái phát sau khi điều trị và cải thiện khả năng chữa lành bệnh. Tương tự, các chuyên gia của bệnh viện Mayo Clinic (Hoa Kỳ) cho rằng cà phê chứa nhiều chất chống oxy hoá, giúp cơ thể chống lại những phân tử có thể gây ung thư là gốc tự do. Một vài phức hợp trong cà phê cũng chống lại viêm, hiện tượng góp phần gây ra các bệnh mạn tính, trong đó có ung thư.
Mặc dù bác bỏ khả năng cà phê gây ung thư, nhưng IARC cũng lưu ý người tiêu dùng về các thức uống quá nóng vốn được xếp loại như “có khả năng sinh ung thư”. Từ những nghiên cứu dịch tễ học, IARC có bằng chứng bước đầu về mối liên quan giữa ung thư thực quản và thức uống quá nóng. Các nghiên cứu này tập trung ở một số vùng tại Trung Quốc và Nam Mỹ, khi người dân uống trà ở nhiệt độ 158 độ F (70 độ C), nóng hơn 10 độ F so với thói quen dùng trà hoặc cà phê của người dân phương Tây.
Theo hiệp hội Cà phê quốc gia Hoa Kỳ, để lấy được các thành phần tinh tuý nhất, cà phê cần được pha ở nhiệt độ quanh mức 95 độ C, nhưng trước khi uống, người ta cần để nó nguội lại ở “nhiệt độ phù hợp”.
Tránh thực phẩm nấu lâu hoặc ở nhiệt độ cao
Cho dù nghiên cứu acrylamide gây ung thư chỉ mới được quan sát trên động vật, nhưng cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm (FDA) Hoa Kỳ cũng khuyến cáo người tiêu dùng nên giảm bớt lượng thu nhận chất này trong khi ăn uống. Theo chuyên gia Lauren Robin của FDA, acrylamide phát sinh khi chiên, xào một vài thực phẩm, chủ yếu là thực phẩm nguồn gốc cây trồng, ở nhiệt độ cao. Vì thế, nên hạn chế sử dụng các thực phẩm xử lý theo cách này. Ông nói: “Acrylamide dễ phát sinh khi thực phẩm nấu lâu hoặc ở nhiệt độ cao. Nhưng các thực phẩm luộc hay hấp lại không tạo ra acrylamide”.
Châu Giang (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này