15:06 - 23/11/2016
Những từ khoá quan trọng cho thay đổi
“ĐBSCL đối mặt với ba thách thức: một là biến đổi khí hậu, hai là hội nhập, ba là làn sóng công nghiệp. Tình hình đang thay đổi nhanh chóng”, TS Lê Đăng Doanh nhận định.
Giữa tháng 11, thời tiết có dấu hiệu chuyển mùa, nhưng mưa vẫn như trút nước ở vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).
Liên kết vẫn lỏng lẻo
Cuộc khảo sát hoạt động tương tác trong mối liên kết ngang (giữa nông dân và nông dân) và khuyến khích liên kết dọc (sản xuất – tiêu thụ giữa nông dân và doanh nghiệp qua hợp đồng) cho thấy: ở phía Bắc, ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm giữa nông dân với doanh nghiệp, ngành lúa gạo 18%, mía đường 61%, bông sợi 15%, sữa 80%, chè 9%, càphê 2,5%, rau quả 0,9%.
Báo cáo ngân hàng Thế giới: 85% trong số 9.200 hợp tác xã – HTX (2012) đóng góp không đáng kể cho xuất khẩu, dưới 1% người sản xuất càphê tham gia HTX có định hướng thương mại.
Bà Phạm Chi Lan, chuyên gia kinh tế, nhận xét: chúng ta kêu gọi liên kết bốn nhà, nhưng thực tế bốn nhà có liên kết với nhau đâu! Nông nghiệp chúng ta đang đối phó về vấn nạn biến đổi khí hậu hay tác động của các hiệp định thương mại, cũng tạo nên sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường, cần phải thay đổi cách làm và đổi mới sáng tạo. Cần có cách thức nào đó để liên kết với nhau.
Theo bà Phạm Chi Lan, lợi ích chung giữa doanh nghiệp và nông dân phải được cân bằng, phải làm cho nông dân thấy lợi ích của họ ở đâu. Trường hợp của ông Hồ Quang Cua (DNTN Hồ Quang), không chỉ nghiên cứu hàn lâm trong phòng thí nghiệm mà được chuyển giao và ứng dụng, chọn lọc và đáp ứng yêu cầu của thị trường, có những quy trình mới, hợp lý, tiết kiệm hơn, thích ứng với sự thay đổi của tự nhiên, bà Lan dẫn chứng như một hình mẫu.
“Chúng ta cần có những cách làm cá biệt hoá để sản phẩm đáp ứng yêu cầu tiêu dùng kể cả nhóm tiêu dùng nhỏ (gạo tím, tím than…) như những người bệnh tiểu đường, huyết áp… cần những loại thực phẩm dành cho họ”, bà Phạm Chi Lan khích lệ: “Đổi mới sáng tạo không chỉ là triển khai mà còn là quá trình học hỏi cải tiến liên tục, từ đó nó hình thành quá trình đổi mới sáng tạo (mạng lưới các tổ chức, tác nhân cùng với các thể chế chính sách, hành vi, kết quả… góp phần tạo ra các sản phẩm mới, hình thức tổ chức mới được áp dụng để mang lại lợi ích kinh tế, xã hội”.
Ít doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị
TS Lê Đăng Doanh, cho rằng năm 2016 là năm nóng nhất trong hơn 100 năm nay và gây ra hậu quả hết sức nặng nề ở ĐBSCL.
ĐBSCL đứng trước ba cơ hội và ba thách thức: một là đối mặt với biến đổi khí hậu, hai là đối mặt với hội nhập, ba là đối mặt với làn sóng công nghiệp. Tình hình đang thay đổi nhanh chóng.
Nhưng cơ hội, theo TS Lê Đăng Doanh, cũng không phải là ít. Điện từ năng lượng “sạch” có tiềm năng lớn vì vậy cần xây dựng chuỗi giá trị, doanh nghiệp đi đầu. Doanh nghiệp xây dựng dự án thu nhập cao cho người nông dân. Doanh nghiệp cần chủ động làm các thủ tục như nhãn hiệu, liên kết với các chuỗi giá trị khác.
Tuy nhiên, nhiều ngành hàng khác ở vùng đồng bằng này vẫn còn rất ít doanh nghiệp Việt tham gia vào chuỗi giá trị. ĐBSCL có 74.000 doanh nghiệp đang hoạt động, với tổng vốn đăng ký trên 600.000 tỉ đồng, chiếm 12,4% so với số doanh nghiệp trên cả nước, theo ban Chỉ đạo Tây Nam bộ.
Tại sao nhiều doanh nghiệp xuất khẩu, tìm mọi cách tham gia vào chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu nhưng rất ít doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị bền vững trong nước?
“Doanh nghiệp tìm kiếm lợi nhuận, theo tôi, một doanh nghiệp thành công phải quan tâm tính bền vững, không chỉ tạo điều kiện cho hôm nay mà còn ngày mai nữa. Vì vậy cơ quan nhà nước và doanh nghiệp tư nhân cần ngồi lại với nhau không chỉ tìm cách phát triển đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp mà còn đóng góp cho đất nước”, ông Tom Kompier, bí thư thứ nhất đại sứ quán Hà Lan nhấn mạnh: “Doanh nghiệp tư nhân không thể thiếu trong việc chuyển đổi ĐBSCL”.
Thúc đẩy ứng dụng tiến bộ sản xuất trong nông nghiệp, đặc biệt ứng dụng công nghệ cao, giải quyết hài hoà lợi ích giữa doanh nghiệp và nông dân, chia sẻ kinh nghiệp hợp tác giữa doanh nghiệp – nông dân, kinh nghiệm khởi nghiệp, thúc đẩy sáng tạo và tạo đồng thuận giữa các tác nhân là câu chuyện trao đổi thẳng thắn tại hội thảo ở Bến Tre, ngày 18/11/2016. Hội thảo do Bộ Khoa học và công nghệ (báo Tia Sáng), UBND tỉnh Bến Tre và BSA cùng phối hợp tổ chức với chủ đề: “Giải pháp hợp tác bền vững giữa doanh nghiệp và nông dân – Đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ trong nông nghiệp”.
Khánh An – Nam Việt
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này