20:29 - 07/03/2020
Nếu béo phì, coi chừng bạn đang mắc… hội chứng ăn đêm!
Dù tên nghe lạ lẫm và ít được nói đến, nhưng hội chứng ăn đêm (Night Eating Syndrome – NES) là có thật, ảnh hưởng 1,5% dân số và tăng đến hơn 10% ở người béo phì.
NES bao gồm rối loạn ăn uống, rối loạn giấc ngủ và rối loạn tâm trạng. Hội chứng này được mô tả lần đầu bởi Stunkard, Grace và Wolff vào năm 1955, với các đặc điểm chán ăn vào buổi sáng nhưng lại ăn nhiều buổi tối và khó ngủ.
Theo Kelly C. Allison và cộng sự, NES là tình trạng ăn thêm một cữ (trên 25% nhu cầu hàng ngày) sau khi đã ăn tối, đi kèm hoặc không đi kèm với việc thức giấc giữa đêm để ăn ít nhất hai lần trong tuần. Ngoài ra, người mắc chứng này cũng nhận biết được sự bất thường và cảm thấy khó chịu trong ít nhất ba tháng. Trong dân số chung, chỉ khoảng 1,5% người bị NES, nhưng ở đối tượng béo phì tỷ lệ này lên tới 10%. Người béo phì nếu kết hợp thêm NES sẽ khó giảm cân hơn so với người chỉ bị béo phì. Họ sẽ ăn nhiều hơn, dẫn đến tăng cân khó kiểm soát và dĩ nhiên là khó giảm cân.
Vì sao người ta thích ăn đêm? BS Albert J. Stunkard, nhà nghiên cứu tiên phong về béo phì của Mỹ và BS Kelly C. Allison, chuyên gia tâm lý – tâm thần của trường y khoa Perelman (Mỹ), lý giải khi cuộc sống gặp nhiều căng thẳng, ăn đêm như là biện pháp giúp cơ thể chống lại stress. Càng bị stress, cơ thể càng cố gắng tìm đến những thức ăn giàu chất béo để giảm căng thẳng.
Steven Shea, giám đốc viện Khoa học sức khoẻ nghề nghiệp ở Oregon (Hoa Kỳ), lại có một lý giải khác, chính đồng hồ sinh học – đồng hồ nội tại trong cơ thể điều hoà giấc ngủ và những chu kỳ khác dựa trên tối sáng – gây ra chuyện ăn đêm. Trong một nghiên cứu vào năm 2013, ông cho một nhóm người không béo phì sống trong một không gian tối trong 13 ngày. Suốt thời gian đó, họ vẫn ăn ngủ bình thường đều đặn theo chu kỳ 24 giờ. Bất chấp điều này, họ vẫn cảm thấy rất đói bụng lúc 8 giờ tối hơn lúc 8 giờ sáng. Ngoài ra, họ cũng thèm ăn những thực phẩm giàu tinh bột, muối và đường vào ban đêm.
Shea giải thích: “Đây là dấu vết sót lại của quá trình tiến hoá khi cha ông xưa của chúng ta thiếu thức ăn và một trong những điều hiệu quả nhất của họ để làm vào buổi tối là ăn. Đó là khi cơ thể cần dự trữ năng lượng như chất béo và glycogen phòng hờ cho ngày hôm sau không chắc có gì để ăn ngay lập tức”.
NES không gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng, nhưng cũng dẫn đến những tác hại cho sức khoẻ. Năm 2013, Marta Garaulet, giáo sư sinh lý học đại học Murcia (Tây Ban Nha), nghiên cứu trên 420 người béo phì, tăng cân đang thực hiện chương trình giảm cân và phát hiện những ai ăn bữa chính sau 3 giờ chiều sẽ giảm được ít cân hơn so với người ăn trước giờ này, cho dù họ ăn, ngủ và tập luyện như nhau. Một nghiên cứu tổng hợp của Bruzas trong năm qua về NES cũng cho thấy, có 5 trong 12 khảo sát phát hiện chỉ số khối cơ thể (BMI) của bệnh nhân bị NES cao hơn so với người không bị.
Tóm lại, ăn muộn không tốt cho sức khoẻ vì nó có thể dẫn đến tăng cân, béo phì và lâu dài đây là tiền đề gây ra những vấn đề như đái tháo đường, bệnh tim mạch. Có lẽ bạn đã từng nghe một hướng dẫn về ăn uống khá phổ biến là: “Ăn sáng như vua, ăn trưa như hoàng tử và ăn tối như người ăn mày”.
Để tránh được thói quen ăn đêm nói chung và NES nói riêng, người ta có thể áp dụng một số giải pháp như không chứa nhiều thực phẩm trong nhà, ăn bữa chính sớm hơn trong ngày và ngừng ăn mọi thứ ba giờ trước khi lên giường, nếu ăn vặt sau bữa tối chỉ nên hạn chế ở mức 100 – 200 calo, không hạn chế khắt khe những gì ăn trong ngày, vì như thế vào buổi tối bạn không thể chống trả được cơn thèm ăn. Thậm chí nếu vấn đề quá nghiêm trọng, bạn còn phải ghi chép những gì mình ăn, số lượng ăn, lý do ăn để có biện pháp giải quyết thấu đáo.
BS Lâm Vạn Phong* (theo TGHN)
(*) Khoa dinh dưỡng bệnh viện Nguyễn Tri Phương)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này