13:15 - 27/01/2019
Giáo dục khai phóng để giúp con người trở thành Con Người
Giáo dục khai phóng rèn luyện tính khoa học và độc lập trong tư duy, hai tính chất mà Fukuzawa nhận ra là đặc thù của phương Tây, và thiếu vắng ở phương Đông Khổng giáo.
Giáo dục khai phóng của đại học, gồm bảy môn học cơ bản (ba môn văn phạm, hùng biện, logic của Trivium, và bốn môn số học, hình học, âm nhạc, thiên văn gọi là Quadrivium), là bước chuẩn bị cho sự học cao như thần học, y học và luật học.
Nhưng trên hết nó giúp con người trở thành con người, vượt lên khỏi đời thường, biết ngẩng nhìn lên thế giới rộng lớn hơn như cái nôi đích thực của mình, và nếu trở thành một chuyên gia về nghề nghiệp, anh ta sẽ vẫn làm những gì tốt đẹp nhất để vẫn là con người. Hình ảnh lớn lao của thế giới trong tâm thức anh sẽ giúp anh tránh được những hành động thấp kém. Khai phóng (liberal) là vì nó làm con người trở thành con người tự do (liber), hiểu biết thế giới và nguồn gốc cao quý của mình. Người sinh viên trước nhất không nhắm đến nghề nghiệp nhất định, không phải học để làm quan, mà học để làm người tốt, biết tư duy và nhận thức.
Giáo dục khai phóng rèn luyện tính khoa học và độc lập trong tư duy, hai tính chất mà Fukuzawa nhận ra là đặc thù của phương Tây, và thiếu vắng ở phương Đông Khổng giáo. Giáo dục Trung cổ đã phát triển tinh thần học thuật ngay từ buổi đầu của nó, các giáo sĩ không còn độc quyền là những nhà thông thái duy nhất nữa. Tri thức được thế tục hoá, trở thành tài sản chung của xã hội. Đại học dân chủ hoá xã hội, tạo ra một “giai cấp quý tộc tri thức” mới. Với nền đại học Trung cổ, châu Âu đã thiết lập được nền văn hoá kinh viện (scholastic culture), tức học thuật, logic nghiêm ngặt, làm thành truyền thống cho nền học thuật bền vững của phương Tây. Các môn học khai phóng nhằm “phục hồi hình ảnh Chúa trong chúng ta” (Hugh ở Saint Victor). Sự nhận thức trật tự của tự nhiên thông qua khoa học có tác dụng nâng cao hiểu biết của con người về sự sáng tạo của Chúa, và không hề làm giảm nhẹ quyền năng tuyệt đối của ngài, như Aquinas nói. Ông nhắc lại lời của Phaolô: “Những sự vật vô hình được nhìn thấy rõ… ở những thứ được làm ra.” Khoa học thực nghiệm do đó cũng không thể thiếu để nhận thức về Chúa. […]
Quyển sách Đại học mong mỏi truyền đạt được ý tưởng và tinh thần đích thực của đại học đến những ai quan tâm đến vận mệnh của giáo dục nước nhà, và gắn liền nó là vận mệnh của quốc gia. Đại học thực sự từ lâu đã là nguồn nguyên khí quốc gia…
Nguyễn Xuân Xanh
(Trích lời giới thiệu cuốn sách Đại học)
Theo TGTT
—————
Sách Đại học, NXB Tổng hợp Thành phố, 570 trang, giá bìa 185.000 đồng
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này