14:50 - 11/12/2017
Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng: do sử dụng sai cách
Thời gian qua, người sản xuất nông sản đã sử dụng thuốc Bảo vệ thực vật (BVTV) không đúng liều lượng, không đảm bảo đúng thời gian cách ly là những nguyên nhân dẫn đến việc tồn dư lượng vượt ngưỡng cho phép.
Đây là chia sẻ của Tiến sĩ Trần Thanh Tùng – Trung tâm kiểm định và khảo nghiệm thuốc BVTV phía Nam – Cục bảo vệ thực vật với hơn 40 nhà nông, là những người cung cấp nông đặc sản sạch tại Phiên chợ Xanh – Tử tế tại buổi tập huấn về dư lượng thuốc BVTV do Trung tâm BSA tổ chức.
Dư lượng vượt ngưỡng do sử dụng sai cách
Thí dụ, một nông sản xuất xoài hay mận xịt thuốc BVTV để trừ sâu bệnh, dịch hại hay dùng thuốc tăng trưởng để phun lên cây. Ví dụ, theo quy định, thời gian cách ly thuốc này là sau 7 ngày. Tuy nhiên, mới qua 4 ngày, nông dân này cho người thu hoạch, đưa về kho cất thêm 4 ngày rồi mới đưa ra thị trường tiêu thụ. Người này giải thích rằng, sau 4 ngày phun, thêm 4 ngày lưu giữ nữa là 8 ngày nên sản phẩm đã an toàn.
Cách giải thích như trên hoàn toàn sai, do đó, khi nông sản bị khảo nghiệm thì dư lượng thuốc BVTV vẫn vượt ngưỡng cho phép. Trên bao bì thuốc BVTV ghi thời gian cách ly 7 ngày, nghĩa là thời gian được tính từ khi phun hoá chất lên cây trồng cho đến khi thu hoạch phải lớn hơn 7 ngày. Việc bảo quản, cách ly trong kho lạnh không chỉ sai cách thức mà còn dễ dẫn đến những tác dụng ngược.
Hiện nay, áp lực sâu dịch hại là thách thức không nhỏ, khiến nhà nông phải nghĩ đến và sử dụng thuốc BVTV. Đây là giải pháp nhanh nhất và hiệu quả nhất hiện nay. Tuy nhiên, do kỹ thuật sử dụng không đúng cách nên nhiều loại sâu bệnh đã kháng thuốc. Vì thế, người nông dân tiếp tục chọn cách tăng liều lượng, giảm khoảng cách giữa các lần phun thuốc. Do đó, dư lượng thuốc BVTV trên nông sản vượt ngưỡng là điều khó tránh khỏi.
Việc dư lượng vượt ngưỡng dẫn đến tình trạng mất an toàn thực phẩm nội địa, một trong những rào cản kỷ thuật nông sản quốc tế. Các sản phẩm xuất khẩu bị trả về như gạo, Thanh Long, Hồ tiêu trong những năm qua là điển hình. Ở mỗi quốc gia, có chuẩn riêng về việc tồn dư thuốc BVTV, riêng khu vực châu Âu thì chỉ có 1 chuẩn chung duy nhất. Do đó, không thể nói nông sản Việt đạt chuẩn dư lượng thuốc BVTV theo chuẩn ở Việt Nam, chuẩn Nhật Bản, Hàn Quốc, v.v sẽ đạt chuẩn châu Âu… Do đó, nhà sản xuất, doanh nghiệp xuất khẩu cần nắm rõ chuẩn của châu Âu như thế nào, thông số ra sao để có hướng xử lý phù hợp nếu muốn đưa nông sản sang thị trường này.
Các yếu tố tồn dư thuốc BVTV trong nông sản
Đặc tính lý hoá của thuốc là một trong những yếu tố quan trọng. Nhiều loại thuốc có độ bền cao dù ở môi trường, nhiệt độ bất kỳ như 666, chất độc da cam (Idoxin)… Những loại này hạn chế rửa trôi nên việc tồn dư có thời gian rất dài. Kế đến là đặc điểm cây trồng: Áp lực sâu bệnh hại cũng có nguyên nhân xuất phát từ các loại cây trồng khác nhau, mỗi loại cây trồng đều có đặc tính khác nhau, có loại cây trồng giúp phân huỷ nhanh thuốc bảo vệ thực vật những cũng có loại rất chậm.
Đặc biệt, các yếu tố như thời tiết, độ ẩm, lượng mưa… đều có sự ảnh hưởng đến sự phân huỷ của thuốc BVTV, do đó, việc nông sản có tồn dư lượng nhiều hay ít đều phụ thuộc vào các yếu tố này. Bên cạnh đó, yếu tố do con người tác động (cách pha), liều lượng… cũng khiến dư lượng tồn tại lâu và vượt ngưỡng cho phép. Nếu nhà nông pha 2 loại thuốc cùng lúc để phun lên cây trồng chẳng hạn thì có thể dẫn đến nhiều vấn đề phát sinh. Thuốc có thể bị thay đổi chất lượng, đặc tính sử dụng. Thời gian cách ly sẽ khác và thông thường thì thời gian sẽ kéo dài ngày hơn
Làm gì để giảm dư lượng thuốc BVTV
Để giảm nguy cơ giảm dư lượng trên nông sản, nhà nông cần nắm vững quy định về dư lượng thuốc BVTV trong nông sản (MRLs), nghiên cứu kỹ thông tư 50 của Bộ Y tế. Ưu tiên chọn các hoạt chất có MRL (mức dư lượng tối đa trong thuốc) thấp. Nhà nông cũng nên chọn hoạt chất có thời gian cách ly ngắn. Sử dụng thuốc được khuyến cáo chính thức, thuộc danh mục được phép sử dụng tại Việt Nam để phòng trừ dịch hại dưới những điều kiện củ thể, nhằm đảm bảo hiệu quả và tính khả thi. Sử dụng thuốc đúng liều lượng, tuân thủ khoảng cách giữa các lần sử dụng, đảm bảo thời gian cách ly.
Đối với hoạt chất có mức tồn dư (MRL) cao, nhà nông nên sử dụng ở đầu vụ. Nếu bị sâu dịch hại ở thời điểm cuối vụ, tuyệt đối không được sử dụng thuốc BVTV hoá học, thay vào đó là sử dụng các loại sinh học hoặc diệt trừ sâu bệnh bằng cách tự nhiên như diệt bằng tay, sử dụng côn trùng có lợi…
Nhà nông muốn nâng cao chất lượng sản phẩm thì phải trung thực. Việc sản xuất nông sản theo chuẩn VietGap không gì khác ngoài ngoài việc tuân thủ đúng các yêu cầu sử dụng thuốc.
Bài & ảnh: Anh Tuấn
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này