16:13 - 22/06/2017
Vì sao con nhà mình thông minh nhưng lười biếng?
Hôm rồi, anh rể tôi đưa con trai từ Đà Lạt xuống Nha Trang thăm bà ngoại. Con trai anh năm nay lên lớp 11, cao lớn nhưng hơi gầy. Anh chê nó lười toàn tập, lười học, lười làm việc nhà và cả lười… ăn.
Anh nói hay gởi nó cho cô luyện để thành người có ích cho xã hội, chứ lười thế này thì lớn lên đến cơm không có mà ăn huống chi là làm gì.
Tôi hỏi chuyện anh dạo này trồng rau ra sao, anh sôi nổi quên hẳn chuyện con trai say sưa nói về rau củ quả. Tôi nói, anh sắp về hưu rồi mà lo gì, có sẵn vườn ra đó rồi tha hồ canh tác, nhưng anh bảo, nói vậy thôi chớ chủ yếu là thuê người làm chứ anh đâu có làm nổi, thuốc trừ sâu ngày phun hai lần là đủ chết sớm vì độc hại rồi. Bỗng dưng cậu con trai suốt buổi không nói gì lên tiếng: “Ai bảo bố làm thế, con đã nói bố trồng rau sạch đi mà bố không chịu nghe!” – “Rau sạch tốn kém làm gì mà có tiền đầu tư?” – “Thế bố bỏ tiền 10 đồng bán 12 đồng là được, rồi sau này còn bán dài lâu chứ bố bỏ 8 đồng, đòi lời 12 đồng thì bố phải chịu chết sớm thôi. Chưa kể đầu tư vào hệ thống phun tưới tự động thì đâu đến nỗi thuê nhiều nhân công”.
Tôi ngạc nhiên khi nghe cháu mình nói, nó nói rất đúng và có vẻ rất am hiểu việc trồng rau đó chứ, sao anh trai tôi lại chê nó khủng khiếp đến vậy. Tôi quay sang nói với cháu: “Cháu có vẻ rất hợp với nghề nông, sau này đi học kỹ sư nông nghiệp về giúp gia đình trồng rau sạch, sợ gì thất nghiệp” – “Thì cháu nói với bố giờ có kỹ thuật, có công nghệ làm hết rồi chứ đâu như thời cuốc đất đâu mà bố cháu không chịu. Nhưng cháu lười lắm cô, cháu chỉ nghĩ làm sao để mình ít làm việc chân tay mà hiệu quả năng suất lại cao. Cháu thích nghĩ hơn là làm…”
Có thể cậu bé này đúng là có một “phẩm chất” mà các nhà kinh doanh rất quý, đó là sự sáng tạo. Chính vì cậu không thích làm việc – mà anh tôi nói là “lười kinh khủng” nên cậu ấy phải nghĩ ra mọi cách để làm ít nhất mà vẫn cho hiệu quả cao nhất.
Điều này nghe có vẻ nghịch lý, nhưng chính những đứa trẻ “hư” không chịu nghe lời, hay cãi lại là những đứa trẻ có óc “hoài nghi” triết học.
Tất cả những điều đó cũng chỉ là một phần nào đó có vẻ “hài hước” trước những bi quan về đổi mới giáo dục hiện nay. Đứa trẻ nói: “Con thông minh nên con lười biếng” thật ra chỉ là nguỵ biện. Với nguỵ biện đó, trẻ có thể trở nên khôn vặt, hoặc làm qua loa cho nhanh. Vì thế theo TS Lê Nguyên Phương, nhà nghiên cứu tâm lý học đường, nếu ta làm một thử nghiệm nhỏ: cho hai đứa trẻ xếp quần áo, đứa trẻ thông minh sẽ nghĩ cách chế tạo ra một vật để xếp quần áo nhanh, gọn và đẹp nữa. Còn đứa trẻ lười biếng khôn vặt sẽ tìm cách đốt cháy thời gian để làm cho nhanh còn đi chơi. Thoạt đầu sẽ có người cho rằng đứa trẻ thứ nhất… ngu dại, vì thời gian để sáng tạo và phát minh ra cái vật xếp quần áo đó, thì thôi ta xếp cho xong. Nhưng họ không biết rằng, chính là khi đã có vật đó rồi thì nó sẽ tiết kiệm thời gian mãi về sau, khác với người chỉ biết cho nhanh ngay tức thời.
Quan điểm của TS Phương đưa ra rằng: những đứa trẻ thông minh sẽ thông minh hơn để tiết kiệm thời gian, chứ không phải những đứa trẻ lười biếng sẽ nghĩ ra cái gì đó bằng trí thông minh. Sẽ có khoảng 60% những đứa trẻ thông minh trở nên lười biếng vì: khi chương trình học thấp hơn trình độ của nó, không còn gây niềm cảm hứng và mang tính thách đố, dần nó sẽ trở nên lười biếng và thụ động. Vì thế trong sư phạm, dạy trẻ thông minh, khá, trung bình và kém nếu đều như nhau sẽ có nguy cơ biến đứa trẻ thông minh trở nên chán nản và dẫn đến bỏ học, mà chúng ta hay gọi là hư và lười biếng. Ở một khía cạnh khác về thể chất, một đứa trẻ quá chăm chỉ không có hoạt động bên ngoài cũng dễ gây cảm giác lười biếng và nhàm chán.
Vì thế để cha mẹ dễ dàng hiểu con mình, hãy quan sát chúng trong môi trường gia đình (có làm việc nhà hay không và làm như thế nào), trong môi trường học tập (thích thú với môn học gì và lười hay chán nản điều gì). Từ đó, giúp cho trẻ nhận biết bản thân rõ hơn và hướng chúng đến đích của việc học và chơi sao cho chúng có thể thể hiện hết khả năng của mình.
Chân Khanh
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này