09:32 - 15/02/2017
Thuỷ sản: lạc quan khi đã hết hàng
Ngay từ đầu năm âm lịch 2017, số nhà máy chế biến cá tra, tôm khai trương chỉ đếm đầu ngón tay. Đa số đang đóng cửa im ỉm chờ… nguyên liệu!
Năm 2017, xuất khẩu thuỷ sản dự báo tiếp tục tăng sản lượng và giá do các thị trường mới nổi đang có bước tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt là Hong Kong và Trung Quốc. Tuy nhiên, năm nay cũng là năm dự báo các doanh nghiệp thuỷ sản sẽ phải “chạy ăn từng bữa” vì thiếu nguyên liệu. Sáng ngày 6/2, qua kiểm tra mười nhà máy chế biến cá tra ở đồng bằng sông Cửu Long, có đến tám nhà máy còn…ăn tết. Cũng có trường hợp khai trương lấy ngày tốt, sau đó thì… nghỉ.
Theo thống kê của VASEP, diện tích ao còn thả cá tới đầu năm 2017 chỉ chiếm khoảng 50% (2.500ha), còn lại bỏ trống. Ông Dương Ngọc Minh, phó chủ tịch VASEP, cho hay diện tích ao bỏ trống của doanh nghiệp còn nhiều hơn trong dân do suốt cả năm 2016, họ ỷ lại nguồn cá của dân nuôi để ép mua được giá rẻ. Nay thì dân cũng kiệt sức và chính doanh nghiệp phải gánh hậu quả.
Hiện tượng hụt nguyên liệu cá tra lần này, có thể khẳng định, chưa có tiền lệ sau 20 năm loài cá này chính thức tham gia xuất khẩu. Dự báo sản lượng cá tra còn lại chỉ có thể đáp ứng 60% nhu cầu chế biến cho đến hết quý 2 năm nay, còn từ sau quý 2 đến hết năm, có thể chỉ còn 30 – 40% do thời điểm này cá giống không còn. Ông Ông Hàn Văn, phó CEO công ty cổ phần thuỷ sản Trường Giang, thông tin vài tuần nay do mưa bất thường ập xuống các tỉnh miền Tây khiến cá giống chết hàng loạt. Cá trong ao có trọng lượng dưới 400g có tỷ lệ chết 20 – 30%, cá biệt có ao chết 50%. Hiện giá cá giống loại 30 con/kg tăng lên 40.000 đồng/kg nhưng vẫn không có, nên theo ông Văn, chắc chắn từ quý 2 trở đi những nhà máy nào may mắn còn nguyên liệu khai trương đầu năm thì cũng buộc phải đóng cửa.
Đến tôm cũng thiếu
Con cá đã vậy, con tôm cũng chẳng khá hơn. Vụ nuôi tôm chính trong năm bắt đầu từ cuối tháng 1, đầu tháng 2, thu hoạch kéo dài từ cuối tháng 5 đến hết năm. Tuy nhiên, hôm nay đã là đầu tháng 2 nhưng nước mặn chưa về do ảnh hưởng đợt mua đầu năm. Các doanh nghiệp dự báo, vụ tôm năm nay phải trễ ít nhất một tháng, điều nay cũng đồng nghĩa với rủi ro mùa mưa tháng 5, tháng 6 đến sớm, con tôm thường bị bệnh chết hàng loạt.
Năm ngoái, lần đầu kim ngạch xuất khẩu tôm trở về 3,13 tỉ USD, tăng 7% sau nhiều năm sụt giảm. Tuy nhiên, ít ai biết để đạt được kim ngạch xuất khẩu đó thì doanh nghiệp cũng phải chi nhiều tỉ đôla nhập nguyên liệu từ Ấn Độ về chế biến. Nghĩa là, trong số 3,13 tỉ USD, phần lợi nhuận thực sự từ tự túc nguyên liệu trong nước là rất ít, còn lại chúng ta chỉ hưởng được một ít lợi nhuận từ gia công mà thôi.
Quả thực, vấn đề nguyên liệu thuỷ sản phục vụ cho chế biến, xuất khẩu năm 2017 đang có những xáo trộn ghê gớm. Tại thời điểm hiện nay, giá cá tra thì đang xoay quanh 25.000 đồng/kg nhưng vẫn không đào đâu ra cá. Dự báo sắp tới giá có thể là 27.000, 28.000, thậm chí 30.000 đồng/kg. Giá tôm thì cũng đang khá đắt đỏ khi đã tăng 20% so với cuối năm 2016. Do nhu cầu tăng cao, giá cá tra xuất khẩu vào Trung Quốc hiện đã ngang ngửa Mỹ, EU, tức là vào khoảng 2,6 – 3 USD/kg. Trong khi Mỹ là 1,45 USD/pound, tương đương khoảng 3 USD/kg.
Với tình hình này, các doanh nghiệp cho rằng con cá tra, con tôm đang lấy “giá trị đích thực” vốn có của mười, mười lăm năm trước khi bị Mỹ kiện chống phá giá (2003 – 2004). Khi đó, giá cá tra xuất khẩu cũng xoanh quanh ngưỡng trên 3 USD/kg, và từng xuất hiện hàng loạt tỉ phú nông dân chân đất ở các tỉnh miền Tây sắm xe hơi xịn chỉ để sáng sáng lái đi… uống càphê.
Tuy vậy, cá tra bao năm nay đã định vị được phân khúc khách hàng và chỉ có Việt Nam nuôi được, thì việc bị hụt sản lượng chắc chắn là điều đáng tiếc và khó thay thế. Còn con tôm, dù sao Việt Nam cũng là một trong bốn tên tuổi, sau Thái Lan, Ấn Độ, Trung Quốc cung cấp tôm hàng đầu ra thế giới. Nay, nếu bốn mà mất một còn ba thì chắc chắn thị trường cũng có biến.
Bảo Anh
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này