10:25 - 16/05/2019
Ông tổ nuôi tôm của Đài Loan
I Chiu Liao có thể chẳng bao giờ được Đài Loan tặng cho biệt danh “ông tổ nuôi tôm” nếu ông không trải qua bước ngoặc lớn của cuộc đời.
Liao bất bình ông Tưởng, người không bao giờ bận tâm đến quá trình dân chủ. Sau khi bị bắt, Liao kể, “Tôi nghĩ mình sẽ bị đưa đến Đảo Xanh”, một hòn đảo nhỏ ngoài khơi bờ đông Đài Loan chuyên dùng “cải tạo” tù chính trị. Trước vụ án này, người đàn ông hiện nay là giáo sư đại học Hải dương Đài Loan, đã ngấp nghé một sự nghiệp chính trị. Gia đình ông có những mối quen lớn chính trị có cỡ, nhưng thay vì sử dụng những quan hệ ấy để xây dựng sự nghiệp, Liao phải vận động những mối ấy để không bị đày ra “Đảo Ngục”.
Khi những cánh cửa chính trị khép lại, Liao trở lại Nhật Bản – vùng đất mà ông cho rằng ông chia sẻ “mối thân thích định mệnh” – để học chuyên sâu khoa ngư nghiệp tại đại học Tokyo. Ở đó, Liao theo học giáo sư Yasuo Oshima, chuyên gia hàng đầu của Nhật về nuôi trồng thuỷ sản, người bảo trợ suốt đời cho Liao. Oshima khuyên Liao nghiên cứu tôm kuruma, còn gọi là tôm sú Nhật, có thể ăn gì. Là một người thầy khắt khe, không khoan nhượng, Oshima nhấn mạnh tầm quan trọng trong việc nghiên cứu kỹ lưỡng, không chỉ bản thân con vật, mà cả môi trường sống của nó, Liao kể.
Ông đã lấy bằng tiến sĩ với luận văn nghiên cứu một loại thức ăn nhân tạo cho tôm gồm các loại ốc, tảo và những thành phần khác. Sau đó, Liao dành ra nhiều tháng tại một cơ sở do Motosaku Fujinaga đứng đầu; ông này là người xây dựng nền móng khoa học và công nghệ nuôi tôm. Khi học chung với những sinh viên Nhật trẻ luôn thể hiện nhiệt tình về sứ mệnh tham gia tái cấu trúc Nhật Bản thời hậu chiến, Liao khát khao làm phong phú chế độ ăn uống hàng ngày của người Đài.
Năm 1968, Liao trở thành người đầu tiên nuôi thành công Penaeus monodon, một loại tôm sú khổng lồ.Cùng năm đó, ông trở lại Đài Loan, nhận một công việc tại trạm thực nghiệm đánh bắt cá công cộng ở phía nam Đài Nam. Ông lập tức xây dựng một trại tôm khả thi. Ông chọn thử nghiệm với loài tôm sú khổng lồ, lớn nhanh và nhiều tháng sau phát triển một công nghệ nuôi trồng thuỷ sản hoàn chỉnh, dựa trên nhân giống nhân tạo.
Nếu tôm được sản xuất với giá rẻ cho người Đài bình thường, việc xây dựng ngành nuôi tôm rất quan trọng. Liao soạn một cẩm nang nuôi tôm sú khổng lồ và bắt đầu cung cấp các bản sao miễn phí cho các doanh nghiệp thuỷ sản và những người nuôi tôm. Việc đó dẫn đến sự phát triển các trại nuôi tôm dọc theo bờ tây Đài Loan, và tạo ra sự lớn mạnh nhanh chóng ngành nuôi tôm.
Năm 1987, Đài Loan sản xuất 100.000 tấn tôm, tăng gấp mười lần so với thập kỷ trước.Tôm trở thành sản phẩm xuất khẩu khổng lồ, và Nhật Bản là một trong những khách hàng lớn.
“Tôi bị thôi thúc bởi một ý thức về sứ mệnh”, Liao nói.“Tôi không quan tâm đến kiếm tiền”. Điều này giải thích lý do Liao không bao giờ lấy bằng sáng chế về kỹ thuật và phương pháp nuôi tôm sú. “Mối thân thích định mệnh” với Nhật từ năm 1936, khi ông được sinh ra tại Tokyo, nơi cha ông du học. Ông được đặt tên theo Ikkyu, một thiền sư lập dị Nhật nổi tiếng thông tuệ vào thế kỷ 15. Cậu bé Liao ở Nhật không bao lâu. Năm 1936, Thế chiến thứ hai xảy ra phủ một bóng đen lên thủ đô Nhật, nên bốn năm sau gia đình ông quay về Đài Loan.
Gia đình ông sống với những người bà con ở trung tâm thành phố Cao Hùng. Niềm đam mê suốt đời của Liao là nghiên cứu thuỷ sản, bắt đầu bằng cái ao lớn trong sân biệt thự nơi Liao sống suốt thời thơ ấu. Ông dành ra nhiều giờ mỗi ngày ở bên ao, quan sát và bắt những loài cá tôm nước ngọt khác nhau.
Để đeo đuổi niềm đam mê về đời sống dưới nước, ông đăng ký học khoa sinh học đại học Quốc gia Đài Loan.Sau này, ông trở lại tổ chức học thuật uy tín nhất của đảo để truyền đạt chuyên môn, chia sẻ kiến thức với sinh viên Đông Nam Á, và các khu vực khác. Một lần nữa, các hoạt động của ông đóng góp lớn lao cho sự phát triển nghề nuôi tôm, lần này là ở Đông Nam Á, nơi các cựu sinh viên cũng như nông dân Đài Loan nuôi trồng hàng tấn tôm xuất khẩu và tiêu thụ nội địa.
Ngoài tôm, Liao còn giúp thiết lập các hệ thống nuôi cá đối sọc và các loài cá khác.Khi ngành nuôi tôm phát triển về quy mô, nó đẻ ra những cách làm vô đạo đức và bất cẩn, dẫn đến bùng phát các dịch bệnh tôm, và gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
Liao hiện đang quan tâm đến tương lai của ngành.“Trong lĩnh vực thuỷ sản, các phương pháp nhanh chóng và dễ dàng như kỹ thuật di truyền ngày một phổ biến, thì người ta lại ít chú ý đến những tác động tiềm tàng của môi trường”, ông nói.
Đặng Kính (theo TGHN/Asian Nikkei Review)
Có thể bạn quan tâm
Chọn đồ chơi hay sách?
ABC Bakery: ‘Cha truyền con nối’
Khởi nghiệp bằng cách kiểm tra cà phê chín từ không gian
TPHCM tái thiết chương trình vi mạch giai đoạn 2013 – 2020
Ai đồng tình hạn chế xe cá nhân trước năm 2030?
Tags:đài loan
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này