
11:11 - 30/03/2022
‘Tomgoxy’ quá lợi hại!
Giao dịch trên thị trường thủy sản toàn cầu khoảng 30 tỷ USD/ năm. Việt Nam muốn không bao lâu nữa sẽ chiếm 1/3 trong số đó. Nhưng bằng cách nào?
Mô thức mới
Hiện Việt Nam mới xuất khẩu được gần 4 tỷ USD. Liệu trong vài năm tới, giá trị xuất khẩu có thể tăng thêm 2,5 lần để đạt con số 10 tỷ USD hay không nếu vẫn nuôi tôm theo những mô thức cũ? “Tôm đạo đức” là câu chuyện về giá trị của mô hình sửa chữa những lỗi trong cách ứng xử giữa nhà đầu tư với lao động, từ ao nuôi với các tác nhân tham gia chuỗi giá trị rồi đến điểm cuối cùng là bàn ăn của người tiêu dùng. Còn nay, những phát hiện mới trong “Tomgoxy” lại có giá trị kéo người nuôi tôm ra khỏi suy nghĩ “nuôi tôm giống như canh bạc”.
Tiến sĩ Nguyễn Thanh Mỹ mất 18 tháng liền để tìm ra lỗ hổng trong mô hình nuôi tôm siêu thâm canh hiện tại. Đối với ông, nhìn thấy “thách thức từ con tôm” lại có sức hấp dẫn cho sáng tạo. Từ đây ý tưởng thành hiện thực với những thiết bị ứng dụng công nghệ số vào nông nghiệp ở những vùng nước ngọt, lợ hay mặn hay ở vùng chuyên canh lúa. Nuôi tôm luôn có thu nhập cao hơn các ngành hàng khác… Việt Nam có khoảng 740.000 ha nuôi tôm, trong đó có 630.000 ha nuôi tôm sú và 110.000 ha nuôi tôm thẻ chân trắng. Đồng bằng sông Cửu Long được khuyến khích nuôi tôm “thâm canh”, “siêu thâm canh”, “quảng canh’ hoặc “ quảng canh cải tiến”. Gần đây, người nuôi còn có ao nuôi công nghệ cao bằng ao đắp nổi lót bạt HDPE. Mật độ tôm nuôi thương phẩm có thể đạt đến 500/m2…
Tuy nhiên, chất lượng tôm giống kém, việc quản lý nguồn nước và mầm gây bệnh chưa tốt, chi phí và lợi ích vẫn bấp bênh. Ngay khi người nuôi ý thức dành diện tích “nuôi tôm”, lắng lọc nước để tránh mối nguy dịch bệnh thì mật độ con giống, cách sử dụng kháng sinh và kỹ thuật nuôi với chi phí tăng cao… Kẻ lên bờ, người xuống ruộng âu cũng là chuyện bình thường!
“Cái sai ở đây là cứ sục không khí để tạo oxy, đánh vỡ phân tôm ra thành những hạt nhỏ lơ lửng trong nước, rồi ráng siphon ra… Sục không khí thì mất tiền mà cứ khoe máy sục không khí mạnh hơn của hàng xóm”, ông Mỹ nói.
Ông Mỹ đã hoàn chỉnh mô thức mới với tên gọi “Tomgoxy” để vá lỗ hỗng này bằng cách – nói cho dễ nhớ là làm giàu oxy – oxy hóa với oxy tinh khiết. “Oxy là kháng sinh”, ông Mỹ nói. Khi cung cấp giải pháp đồng bộ về công nghệ số, lý hóa và sinh học, người nuôi tôm với mật độ 500 con giống mỗi mét vuông không cần tới kháng sinh như những mô hình đang được sử dụng, chi phí giảm rõ rệt. Dễ thấy nhất là giảm lượng điện tiêu hao cho sục không khí bình thường từ 5.000 kwh còn 2.000 kwh cho mỗi tấn tôm, nhờ cách lọc nắng nên không phải đầu tư mái che, nhờ các thiết bị cảm biến siêu âm, cách xử lý nước tự động mà việc nuôi tôm, nuôi tảo, và cả cách đuổi chim không ồn ào… Đây là quá trình ông Mỹ bảo đảm nguồn sinh lợi diễn ra một cách bình thường ở những những ao nuôi sắp thu hoạch ở huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh.
Đừng nôn nóng
“Không có gì phải nôn nóng tìm kiếm lợi nhuận từ con tôm”, TS Mỹ nói. Ông cần mẫn suốt 18 tháng ròng nghiên cứu tập tính của con tôm, cả ngày lẫn đêm, trong nắng gió. Rồi tới vai trò của tảo, cách nuôi nguồn nước và cuối cùng là hoàn thiện hệ sinh thái tuần hoàn tinh khiết để tôm khỏe, lớn nhanh. Các thuật toán của ông đưa ra được cụ thể hóa bằng các sản phẩm công nghệ của Rynan Technologies. Công ty cổ phần thực phẩm Sao Ta (Fimex) có vùng nuôi khép kín diện tích tới 350 hecta. Tiến sĩ Hồ Quốc Lực, chủ tịch HĐQT Fimex, nói rằng: “Sớm muộn gì tôi cũng phải theo công nghệ của ông Mỹ. Người nuôi có nhiều lựa chọn khi chuyển đổi mô hình”. Trên vùng nuôi thuộc dự án của Rynan Technologies đã có sẵn những mô hình có quy mô khác nhau, cùng tích hợp công nghệ 4.0 để một ao nổi với mức đầu tư 1,2 tỷ đồng.Sau một năm sẽ huề vốn, năm thứ hai có lời.
Mười tám tháng là khoảng thời gian vừa làm vừa học – theo cách nói của ông Mỹ. Đây là giai đoạn đưa trí tuệ nhân tạo vào lĩnh vực sinh học, vi sinh, lợi khuẩn và thậm chí là thảo dược mọc đầy ở Trà Vinh để dưỡng tôm. Bây giờ, việc nuôi tôm, nuôi cá, nuôi tảo, trồng đước tạo thành hệ sinh thái tuần hoàn và tái sử dụng nước, cứ giữ pH dưới 8.5, cứ biết cách sử dụng thảo dược bảo vệ cho con tôm không bị bệnh gan tụy thì không khó.
Nhưng muốn nhanh thì phải từ từ. Ông Mỹ nói “từ từ cho nó thấm”. Nhưng cái khó là đổi mới tư duy, mình muốn làm hay không thôi. Nếumọi người muốn làm thì mọi việc đều dễ.
Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) dự báo xuất khẩu tôm trong năm 2022 sẽ tăng khoảng 10% so với năm 2021, tức khoảng 4,3 tỷ USD. Con tôm chiếm gần 50% kim ngạch xuất khẩu thuỷ hải sản của Việt Nam, trong đó phần đóng góp của ĐBSCL trên 70%. Mỹ tiếp tục là thị trường nhập khẩu lớn nhất của các doanh nghiệp tôm Việt Nam, chiếm 21,5% tổng xuất khẩu tôm của Việt Nam trong năm qua.
Tôm Việt Nam được nhập khẩu vào 17 bang của Mỹ, nhiều nhất là bang New York 31.647 tấn (chiếm 36%) và California 23.995 tấn (27%).
Trong năm 2021, Mỹ đã nhập 896.109 tấn tôm, kim ngạch nhập khẩu trên 8 tỷ USD, tăng 20% về khối lượng và 24% về giá trị so với năm 2020. Giá nhập khẩu trung bình 8,94 USD/kg, tăng 4% so với năm 2020. Riêng tôm thẻ, tôm sú (nuôi) lột vỏ đông lạnh (tôm thịt) là sản phẩm Mỹ nhập khẩu nhiều nhất trong năm qua. Ấn Độ là nguồn cung lớn nhất, Ecuador đứng thứ hai, Indonesia và Việt Nam lần lượt đứng thứ ba và tư. Giá trung bình nhập khẩu mặt hàng này từ Ấn Độ là 8,8 USD/kg, Ecuador 8,6 USD/kg, Indonesia 9,9 USD/kg và Việt Nam 12 USD/kg.
Bài và ảnh Hoàng Lan (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này