10:23 - 27/06/2023
Giấc mơ ngàn tỷ và tượng vàng Oscar
Năm 2023 trôi qua được nửa năm, nhưng điện ảnh Việt đã nhận được nhiều dấu hiệu khả quan từ điện ảnh thương mại đến điện ảnh nghệ thuật.
Liệu một tương lai cho thị trường phim có doanh thu ngàn tỷ, và những tác phẩm nghệ thuật chất lượng chạm đến giải thưởng Oscar đã không còn xa vời?
Thị trường sôi động
Lại là Trấn Thành nổ phát súng đầu tiên cho năm 2023 với bộ phim Tết Nhà Bà Nữ, với gần 500 tỷ đồng sau khi phim dừng chiếu đã mang lại cho điện ảnh Việt một năm thực sự khởi sắc khi chỉ tính riêng từ đầu năm tới nay doanh thu phim Việt đã lên đến 1000 tỷ, con số mà so với năm 2019, tuy là một năm rất thành công của điện ảnh Việt nhưng dừng ở mức hơn 700 tỷ. Điều này cho thấy khán giả Việt không hề quay lưng với điện ảnh nước nhà dù 2022 được cho là một năm thảm hoạ khi quá nhiều phim dở ra rạp. Miễn là phim đủ tốt và chạm được vào cảm xúc, khán giả vẫn ưu tiên và chọn phim Việt hơn là các phim bom tấn của Hollywood. Để so sánh, bộ phim Avatar phần 2, có doanh số toàn cầu lên tới hơn 2 tỷ đô la, nhưng ở Việt Nam thì thu về hơn 270 tỷ đồng kém rất xa so với con số 460 tỷ của phim Nhà Bà Nữ.
Nhưng dù vậy, con số gần 500 tỷ đồng vẫn còn khiêm tốn so với số dân hơn 100 triệu của Việt Nam. Với một lộ trình phát triển hệ thống rạp rộng rãi hơn, và số lượng phim đi cùng chất lượng tốt hơn, con số ngàn tỷ doanh thu cho một phim (khoảng 10 triệu vé được bán ra) không phải là con số xa vời. Nhưng để đạt được điều đó, thị trường cần rất nhiều yếu tố, không chỉ đơn thuần là chất lượng của các tác phẩm được nâng tầm, mà còn ở thị hiếu, ở số lượng phân bổ rạp chiếu, và thói quen ra rạp xem phim.
Nhưng dù sao, với doanh thu tốt như hiện tại, điện ảnh vẫn là một mảnh đất màu mỡ để các nhà đầu tư tiếp tục tìm kiếm một nơi để đặt tiếng nói của mình bằng con đường nghệ thuật. Chỉ khi có thật nhiều tiền rót vào thị trường này, điện ảnh hẳn sẽ mang màu sắc đa dạng và sặc sỡ hơn.
Những tiếng vang từ dòng máu Việt
Nếu như giải thưởng của Quan Kế Huy tại Oscar 2023 cho bộ phim Everything Everywhere all at Once khó có thể khiến người Việt cảm thấy tự hào vì dù được sinh ra ở Việt Nam nhưng anh là người gốc Hoa, thì ở liên hoan phim Cannes 2023 vừa kết thúc vào cuối tháng 5, Trần Anh Hùng và Phạm Thiên Ân đã phần nào khiến điện ảnh Việt có thể tự tin hơn vào một tương lai nơi những đạo diễn mang dòng máu Việt đã được ghi danh trên bản đồ các giải thưởng lớn của thế giới.
Tại Cannes 2023, bộ phim Bên Trong Vỏ Kén Vàng của Phạm Thiên Ân đã được trao giải Camera Vàng (Camera d’Or) dành cho bộ phim đầu tay. Sau 30 năm, kể từ Mùi Đu Đủ Xanh của Trần Anh Hùng, điện ảnh Việt mới lại lần nữa có tiếng nói tại Cannes. Đặc biệt hơn, Bên Trong Vỏ Kén Vàng hoàn toàn thuần Việt, với bối cảnh, diễn viên, đạo diễn và ê kíp thực hiện. Dựa theo cảm giác về “ơn gọi” của một người con đạo Thiên Chúa, Phạm Thiên Ân đã xây dựng nên một câu chuyện mang tính siêu thực về những con người Việt Nam trong hành trình tìm kiếm bản thể và đức tin. Bộ phim dài gần 3 tiếng và nhận được rất nhiều lời ngợi khen từ khán giả ở Cannes.
Trong một bài phỏng vấn Thiên Ân nói rằng, dù anh đã định cư ở Mỹ, nhưng anh vẫn giữ quốc tịch Việt, và khi lên nhận thưởng, anh đã nói tiếng Việt. Nhưng có lẽ đó không phải là bản chất của câu chuyện bản địa tính trong điện ảnh. Điều quan trọng là điện ảnh mà Thiên Ân tạo ra mang hồn cốt và đi ra từ văn hoá Việt Nam. Như cách Trần Anh Hùng đã làm ra Xích Lô, Mùi Đu Đủ Xanh cách đây nhiều năm dù anh mang quốc tịch Pháp.
Bên cạnh giải thưởng của Phạm Thiên Ân, liên hoan phim Cannes còn trao giải đạo diễn xuất sắc nhất cho Trần Anh Hùng với bộ phim về ẩm thực The Pot-au-Feu. Sau 30 năm, Trần Anh Hùng mới lại được vinh danh tại Cannes. Dù anh là người Pháp, nhưng Trần Anh Hùng rất gắn bó với các thế hệ đạo diễn Việt khi anh thường xuyên về tham gia các khoá giảng dạy về điện ảnh. Phong cách của Trần Anh Hùng đã ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều đạo diễn Việt như Trịnh Đình Lê Minh, Phan Đăng Di, Nguyễn Hoàng Điệp… Nên nói không ngoa khi niềm vui của Anh Hùng cũng chính là niềm vui lớn cho nhiều người Việt và truyền cảm hứng cho sự cố gắng không mệt mỏi để đạt được sự ghi nhận từ cộng đồng quốc tế.
Những tín hiệu vui ở trên mang đến cho thị trường điện ảnh những bước chuyển đầy sôi động. Người ta đã nghĩ đến một “Làn sóng mới” của điện ảnh Việt với những cái tên như Phạm Thiên Ân với Bên Trong Vỏ Kén Vàng, Trương Minh Quý với Viet and Nam, Phạm Ngọc Lân với Cu Li Không Bao Giờ Khóc… họ đang âm thầm làm phim với dòng phim đậm chất nghệ thuật, và dòng chảy ngầm này, nếu được nuôi dưỡng tốt chắc hẳn sẽ đưa Việt Nam sang trang mới trên bản đồ điện ảnh thế giới.
Dù thế nào, vẫn có cảm giác điện ảnh Việt Nam đã bắt đầu bước đi sau nhiều năm gượng dậy với rất nhiều nỗ lực từ các nhà làm phim gốc Việt trong và ngoài nước.
Nguyễn Tuấn (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này