08:07 - 11/03/2016

Từ thiện Sài Gòn giữa dòng thị phi

Chuỗi quán cơm Nụ Cười vài năm qua đã trở thành địa chỉ quen thuộc của những người buôn gánh, bán bưng hòng chắt bóp từng đồng lẻ gửi về quê chăm lo, giúp đỡ gia đình. Ảnh: TL

Gần đây, trên báo chí và các trang mạng xã hội diễn ra tranh luận bất tận về chuyện làm từ thiện liên quan đến cơm, cháo ở Sài Gòn – về chuyện như thế nào là từ thiện “thị” (phải) và từ thiện “phi” (trái).

Trách người cho

Chia sẻ trên báo điện tử của một tờ báo có tiếng ở Sài Gòn, tác giả Hà Đ viết: Ở rất nhiều hội nhóm từ thiện mà tôi biết, công khai tài chính luôn là vấn đề nhạy cảm mà nhiều thành viên quan tâm nhưng ít ai dám lên tiếng vì ngại đụng chạm.

Họ bị rào cản tâm lý: “Đã từ thiện còn quan tâm đến chuyện tiền nong” hoặc vì tin vào cái “tâm sáng” của những người đứng ra thành lập hội nhóm từ thiện.

Theo tác giả Hà Đ, chúng ta đã có các quy định khi thành lập quỹ từ thiện. Tuy nhiên, người viết chưa tìm thấy những quy định hoặc chế tài xử phạt những người hoạt động từ thiện tự phát hoặc có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản từ các hoạt động từ thiện.

Chúng ta cũng chưa tuyên truyền, giáo dục kèm hướng dẫn pháp luật về việc tổ chức thực hiện từ thiện. Do vậy, cả xã hội ta đang hoạt động từ thiện một cách tự phát, mất kiểm soát, không có phương pháp, không có mục đích rõ ràng và đang gây ra những hệ luỵ tiêu cực cho xã hội.

Nếu không có sự can thiệp chấn chỉnh kịp thời […] hoạt động từ thiện sẽ biến tướng thành các hình thức lừa đảo, và đẩy lùi ý thức lao động của xã hội hoặc chỉ tạo thêm tệ nạn cho xã hội mà thôi.

Tương tự, chị Ngô Hồng Đào, một người hoạt động trong lĩnh vực truyền thông ở Sài Gòn cho rằng, việc cấp phát cơm, cháo từ thiện hiện nay đa phần là vì tên tuổi của tổ chức từ thiện và các doanh nghiệp đứng đằng sau.

“Của cho không bằng cách cho”, chị Đào bức xúc và chia sẻ thêm: Ai đời, giữa trưa nắng, họ bắt người nghèo, người lấy cơm xếp hàng dài mồ hôi nhễ nhại, tạo đám đông chú ý để chỉ hòng đánh bóng tên tuổi, chứ đâu có nghĩ đến người nghèo đang “chới với” vì cơ cực.

Không phản bác hẳn quan điểm của tác giả Hà Đ hay chị Hồng Đào, nhưng đại đức Thích Quảng Viên lại chia sẻ về cái tâm, cái đức khi làm từ thiện. Người cho có tâm xấu, người nhận không xứng đáng thì họ phải gánh chịu những điều sai trái mình làm ra.

Do đó, việc cá nhân làm từ thiện, tư nhân làm từ thiện, Nhà nước làm từ thiện cũng như nhau mà thôi, vì hai chữ từ thiện đã nói lên tất cả. Theo đó, chúng ta phân biệt, xếp hạng những người làm từ thiện thì có gì đó lấn cấn. Bởi, ở đâu cũng có người này, người kia.

Nhà nước khi cấp gạo cứu đói cũng cấp “nhầm” gạo mốc – trong khi đơn vị cấp theo cách nói của nhiều người là hoạt động có ban bệ có kiểm soát gắt gao. “Giúp được người thì cứ giúp, cứ phát tâm”, đại đức Thích Quảng Viên chia sẻ.

Cứu khổ hàng vạn người

Trước những dòng thị phi ấy, chị Hoàng Ánh, quê Bến Tre, hiện đang nuôi con trai bệnh ở bệnh viện Nhi Đồng 2, nhìn nhận: Sài Gòn đang là thiên đường của người nghèo với những hộp cơm, chén cháo từ thiện có mặt khắp những nơi họ trú ngụ.

Chị nói: “Con trai bệnh nặng nên hai năm nay năm nào tui cũng phải nhờ đến cơm, cháo từ thiện ở đây ít nhất hai tháng. Không có thì thiệt tình không biết sống ra sao, vì ăn uống ở Sài Gòn đắt đỏ kinh khủng”.

Ở bệnh viện Nhi Đồng 2 hàng ngày có tới cả ngàn suất cơm, suất cháo cứu khổ bệnh nhân nghèo. Và cái đáng trân quý ở nơi đây nữa chính là chuyện người nuôi bệnh có nhà cửa đàng hoàng ở Sài Gòn không bao giờ tranh cơm, cháo từ thiện với người nghèo ở tỉnh lên.

“Trong phòng này tổng cộng sáu bé nằm điều trị, hai Sài Gòn, bốn tỉnh, coi nhau như người thân. Họ nghèo khó mình cho còn không hết, ai đời đi giành giật cơm, cháo”, chị Huyền, nhà quận Tân Bình đang nuôi con ở khoa hô hấp, bệnh viện Nhi Đồng 2, trải lòng.

Nơi phố hội mạnh ai nấy bươn chải cũng không thiếu những tấm lòng. Cứ vào các ngày lễ lớn, những ngày dành cho sự sum họp gia đình, luôn có không ít những nhóm thiện nguyện, tổ chức nấu từng phần cơm đem biếu cho những người không may mắn như mình.

Như hình ảnh dịp Noel vừa qua ở khu vực giáo xứ Tân Hương (quận Tân Phú), người dân xóm đạo đã thết đãi những người “ngoại đạo” cơ cực bằng một bữa ăn thịnh soạn trong không khí vui vẻ, ấm cúng của một gia đình lớn.

Và cũng thể không nói đến chuỗi quán cơm Nụ Cười. Nơi đây, vài năm qua đã trở thành địa chỉ quen thuộc của những người buôn gánh, bán bưng hòng chắt bóp từng đồng lẻ gửi về quê chăm lo, giúp đỡ gia đình.

“Không có quán cơm Nụ Cười này thì hai thằng cháu ngoại ngoài Bình Định của tôi khó bề mà theo học đến cấp 2”, ông Trần Văn Ninh, bán vé số, quê Bình Định, thổ lộ.

Ông Ninh liệt kê: ngày nào bán được nhiều vé số thì kiếm được tầm 170.000 đồng. Nếu chi tiêu dè sẻn lắm cũng mất đứt 70.000 đồng. Nhờ có cơm Nụ Cười mà mỗi tháng, ông Ninh gửi về quê hơn 2 triệu lo cho cháu ăn học.

Hàng triệu người đã được cứu khổ. Vậy đừng sợ thị phi giữa dòng đời mà hãy cứ làm đi nhé các bạn “từ thiện”, bạn đọc tên Hùng đã viết trong một diễn đàn đang tranh luận về “Từ thiện và mặt trái của nó”.

Công Anh – Giang Thanh
Thế Giới Tiếp Thị