08:40 - 16/11/2019
Điều trị công nghệ cao có vì bệnh nhân?
Nhu cầu chăm sóc sức khoẻ gia tăng nên thời gian qua hàng loạt phương pháp điều trị kỹ thuật cao du nhập vào nước ta. Lợi ích của những phương pháp này nhiều, nhưng lạm dụng chúng lại chỉ khiến bệnh nhân thua thiệt.
Giữa năm nay, trong khi về nước chơi, ông H., 65 tuổi, Việt kiều Mỹ, ghé một bệnh viện kiểm tra sức khoẻ. Sau khi bước lên thảm làm điện tim gắng sức chạy được vài bước, ông được điều dưỡng yêu cầu ngưng lại vì phát hiện bất thường ở điện tim. Sau đó, một bác sĩ tim mạch cho biết mạch vành tim của ông hẹp và cần đặt stent. Khá hoang mang, nhưng ông H. vẫn tìm đến một bệnh viện khác kiểm tra lại. Ở đây bác sĩ cho biết trường hợp ông không cần đặt stent, chỉ cần theo dõi, thấy bất thường mới nhập viện điều trị.
Theo một bác sĩ can thiệp tim mạch bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM, nếu bệnh nhân hẹp mạch vành trên 70% hoặc xuất hiện cơn đau thắt ngực không ổn định ngay cả trong lúc nghỉ, khi đó bệnh nhân mới được chỉ định nong và đặt stent mạch vành. “Nhưng thực tế có nhiều trường hợp không đúng chỉ định, bác sĩ vẫn đặt stent với lý do giúp bệnh nhân tránh đột tửvì nhồi máu cơ tim sau này”, bác sĩ này nói.
Stent là khung đỡ đặt vào trong lòng động mạch vành để mở rộng lòng mạch máu, giữ cho nó không hẹp lại. Đây là một trong những phát minh y học thú vị giúp giải quyết các trường hợp nhồi máu cơ tim mà trước đây vẫn trông chờ vào giải pháp mổ bắc cầu với nhiều bất lợi. Tuy nhiên, theo TS.BS Đỗ Nguyên Tín, lĩnh vực can thiệp tim mạch nhi khoa, dù gì stent cũng là một vật thể lạ đối với cơ thể, nếu chưa thật sự cần thiết đưa vào người, bệnh nhân phải uống thuốc chống kết tập tiểu cầu suốt đời với nhiều phiền toái đi kèm.
Thời bệnh viện tranh đua thu hút bệnh nhân, đầu tư kỹ thuật cao là lợi thế lớn, nhưng bài toán chi phí – hiệu quả cho bệnh nhân như thế nào là điều cần đặt lên đầu. Một bác sĩ chia sẻ: “Người quen của tôi ung thư dạ dày di căn đi khám bệnh và được bác sĩ tư vấn phẫu thuật robot sẽ chữa khỏi. Người này về nhà vay mượn tiền bạc đi chữa bệnh, nhưng sau mổ vài tháng bệnh nhân cũng qua đời”.
Tháng 3 năm nay, cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm (FDA) Hoa Kỳ cảnh báo tình trạng lạm dụng phẫu thuật robot trong điều tri hoặc phòng ngừa ung thư, vì cho rằng an toàn và hiệu quả của robot trong cắt bỏ vú và bất kỳ phẫu thuật nào liên quan đến ung thư chưa được rõ ràng. Trích dẫn nguồn MD Anderson, trung tâm điều trị ung thư hàng đầu của Hoa Kỳ, FDA cho biết vài nghiên cứu đã chứng minh việc sử dụng robot phẫu thuật có thể không đi kèm với an toàn hoặc hiệu quả trong cắt bỏ các khối u, và mức độ thành công cũng không ổn định với mọi dạng ung thư hoặc mọi bệnh viện, vì tuỳ thuộc dạng ung thư, vùng cơ thể phẫu thuật, lịch sử phẫu thuật của bệnh nhân và tay nghề bác sĩ.
Nhưng tại nước ta, khi đầu tư kỹ thuật cao, các bệnh viện thường “tô vẽ” bằng gam màu sáng và phớt lờ gam màu xám cho bệnh nhân, như: chi phí điều trị cao, hiệu quả không lúc nào cũng tỷ lệ với chi phí bỏ ra, thậm chí cũng không làm rõ các nguy cơ. Một bác sĩ đang làm việc tại một bệnh viện có trang bị robot phẫu thuật, cho biết: “Mổ robot chỉ hiệu quả với ung thư tiền liệt tuyến hay khối u nằm sâu mà tay phẫu thuật viên khó tiếp cận khi mổ mở. Thời gian qua có không ít ca ung thư phẫu thuật robot thất bại, thậm chí có ca tử vong ngay trên bàn mổ”. Một ca phẫu thuật robot chi phí gần 100 triệu đồng, một stent mạch vành giá 30 – 40 triệu đồng, nếu bệnh viện hoặc bác sĩ đặt lợi ích lên trên hết, bệnh nhân sẽ thua thiệt.
Mới đây, hai bệnh viện tại TP.HCM đã triển khai phương pháp thay van động mạch chủ qua da (TAVI), và được chứng nhận là cơ sở có thể tự thực hiện kỹ thuật này. Nhưng một bác sĩ tiết lộ, đây chỉ là chứng nhận của nhà sản xuất thiết bị khi bệnh viện thực hiện được một số ca nhất định, chứ không phải đánh giá của một tổ chức độc lập nào.
TAVI là phương pháp tiên tiến giúp giải quyết những bệnh nhân hẹp van động mạch chủ có yếu tố nguy cơ cao và không thể phẫu thuật, nhưng điều chưa được đề cập là nó có không ít chống chỉ định và chi phí thực hiện gần 1 tỷ đồng/ca. “Nếu để lợi ích của bệnh viện hoặc bác sĩ chi phối, ranh giới giữa thực hiện hay không thực hiện điều trị kỹ thuật cao cho người bệnh rất mong manh và khó kiểm soát”, bác sĩ này nhận định.
An Nhiên (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này