12:00 - 17/04/2016
Chợ phiên ở miền đất ‘cao bồi phương Đông’
Tamu tiếng địa phương nghĩa là gặp gỡ, không phải chợ. Nên ngày cũ đi tamu, đi chợ phiên là để gặp gỡ, để hàn huyên, để tám, để trao đổi hàng hoá, để nhâm nhi, để khề khà…
Nổi tiếng là dân du mục lênh đênh trên biển, người Bajau nhánh Sama định cư tại Kota Belud, xứ đảo Sabah, Malaysia lại được vinh danh “Cowboys of the East” (tạm dịch “những chàng cao bồi phương Đông).
Không đình đám như Kota Kinabalu láng giềng với ngọn núi thiêng cao nhất Đông Nam Á, Kota Belud yên ắng. Chỉ trở nên sôi động vào cuối tuần, ngày tamu – chợ phiên Kota Belud.
Những sắc màu chợ phiên
Du khách đến Kota Kinabalu phần lớn để sưu tầm thêm chữ nhất (ngọn núi cao nhất Đông Nam Á – 4.095m) vào hành trình.
Leo lên leo xuống ngọn núi cao ngất đó thường chân tay đã rã rượi nên ít còn thời gian thăm thú huyện nhỏ hẻo lánh Kota Belud cách đó 75km, nơi ngày trời trong vẫn thấy linh sơn sừng sững giữa cao xanh.
Thực ra, dù có những thánh đường Hồi giáo hoành tráng rực rỡ vàng, Kota Belud không có những nét lạ vùng cao thường thấy ở mấy phố núi. Chỉ đến khi đổ vào khu chợ phiên ngày chủ nhật mới thấy những nét duyên ẩn của phố, của người.
Là nơi tụ tập của ngư dân, nông dân, người sơn cước… các phẩm vật ở tamu giao hoà quà tặng thiên nhiên từ biển cả, sông hồ, rừng rậm…
Ngồn ngộn cá, tôm, các phẩm vật từ biển đến các món mắm, từ mắm con đến mắm xác, mắm nước không xa lạ lắm với người Nam đất Việt.
Những loại gạo, nếp nương bày bán cạnh những gạc hươu sừng nai, những rau cỏ cây trái nhiệt đới mướt xanh so vai cùng lũ rễ cây đen đúa làm thuốc, cội già làm cảnh.
Là miền đất ngàn đời của người bản địa Dusun, người Bajau mới đến, người Hẹ, Phúc Kiến, Quảng Đông… tề tựu, chợ phiên đa dạng hàng của các sắc dân. Điểm nhấn chung là nhiều sắc màu.
Từ những chiếc nón lá, nón tre ngũ sắc đến rổ rá, thúng mủng… bằng tre cũng nhấn nhá mấy vệt màu chứ không giản dị đơn sơ như xứ mình. Đồ vật lưu niệm nhỏ to dĩ nhiên không thiếu sắc. Đến cả cái vỏ gỗ cho dao quéo, dao quắm, gươm đao cho cánh đàn ông cũng chăm chút tỉ mẩn hoa văn…
Cũng đã thấy hàng Tàu rẻ tiền đổ đống, như đã nhiều lắm chợ phiên Tây Bắc mình. Nhưng không nhiều, không bu đen xúm đỏ nên chợ phiên Kota Belud vẫn giữ được nhiều nét cũ.
Đi tamu không chỉ là đi chợ
Tamu tiếng địa phương nghĩa là gặp gỡ, không phải chợ. Nên ngày cũ đi tamu, đi chợ phiên là để gặp gỡ, để hàn huyên, để tám, để trao đổi hàng hoá, để nhâm nhi, để khề khà… Mà nhiều góc chợ hôm nay vẫn giữ hồn cũ.
Ngôn ngữ bất đồng, nhưng không khó hiểu khi thấy đám đàn ông tụ tập trước gian hàng dao kiếm hăng hái chỉ trỏ bàn tán – chắc là để giúp nhau lựa chọn khí cụ tốt nhất.
Cũng không khó lắm khi thấy đám đàn bà con nít rôm rả bên hàng quà bánh cháo chè, nhiều lắm sắc màu như những câu chuyện của họ.
Không hiếm cảnh tay bắt mặt mừng rối rít chào nhau hỏi nhau giữa chợ phiên đông nghẹt. Nhiều quầy chủ mải chuyện người quen, khách tự lựa, tự trả tiền theo giá ghi sẵn rõ ràng. Nhiều người đi cả buổi vẫn tay trơn, mà chỗ nào cũng thấy mặt, chắc đi chợ phiên chỉ để tám!
Đi tamu đúng là không chỉ đi chợ mua hàng. Các du khách Âu Mỹ, phần đông lớn tuổi, có lẽ không leo nổi Kinabalu (!?) cũng hớn hở chợ phiên, hăm hở sờ mó cây trái rau cỏ lạ, hí hửng quay, mải mê chụp…
Chỉ hơi tiếc là dù đã mò đến trảng cỏ nằm sâu trong làng, nơi các chàng cao bồi thi thố tài năng thì chẳng thấy gì hết ngoài mấy chú ngựa dáng thanh nhởn nhơ gặm cỏ. Mới hay không phải phiên chợ nào cũng có đua ngựa, thi thố.
Thế là đến miền đất cao bồi nhưng vẫn chưa được thấy cao bồi trổ tài, chắc còn bận rong chơi ngoài chợ. May sao có ngôi làng đẹp trên đường an ủi kẻ ham hố.
Về lại chợ lang thang, tám, bạn trẻ địa phương khoe ngoài chợ phiên hàng tuần mỗi năm còn có Tamu Besar, chợ phiên hoành tráng nhất cả bang Sabah rộng lớn trên xứ đảo Borneo. Cũng là thời điểm có thể nhìn thấy hình ảnh kiêu bạc trên lưng ngựa đua tài của các chàng cao bồi phương Đông.
Lại bắt đầu ham hố mơ mòng!
Kota Belu nằm ở tiểu bang Sabah, phần đất của Malaysia bên đảo lớn Borneo. Sân bay gần nhất là ở thành phố Kota Kinabalu, thủ phủ của bang này, cách đó 75km. Có nhiều hãng hàng không giá rẻ bay đến thành phố du lịch nổi tiếng này. Từ bến xe trước chợ cũ Pasar Besar của Kota Kinabalu có xe minivan và taxi-đi-chung (shared taxi) đi Kota Belud, mất hai giờ và khoảng 30.000 đồng, từ sáng sớm đến chiều tối và nhiều chuyến hơn vào chủ nhật. Ẩm thực đa dạng ở chợ phiên Kota Belud là điều nên thử, và nhiều món không xa lạ với người Việt như bánh tráng, cơm chiên…
bài, ảnh Thái Hoãn
Thế Giới Tiếp Thị
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này