10:39 - 02/12/2019

Nghề nuôi cá thông minh ở Nhật Bản

Người nuôi thủy sản Nhật đang bắt đầu quay sang drone (máy bay không người lái), trí thông minh nhân tạo (AI) và điện toán đám mây để cắt giảm chi phí và gia tăng sản xuất.

Nuôi cá bằng công nghệ cao – AI – ở Nhật Bản.

Các hãng công nghệ và viễn thông lớn nhất của Nhật Bản, như Sharp, KDDI và NEC đang tích cực phát triển các giải pháp công nghệ cao cho người nuôi và hình thành các doanh nghiệp mới, khi hoạt động nghề cá truyền thống đang gặp nhiều sức ép.

Các trang trại nuôi trồng hải sản đang có vai trò quan trọng hơn, khi việc đánh bắt trong thiên nhiên suy giảm bởi khai thác quá mức. Các phương thức canh tác hiệu quả sẽ duy trì nguồn cung dồi dào đáp ứng nhu cầu, đặc biệt là ở đất nước có dân số đang già đi và lực lượng lao động đang giảm dần.

Trong khi đó, Chính phủ Nhật Bản cũng sửa đổi luật nghề cá tháng 12/2018 và lần đầu tiên trong 70 năm qua cho phép các công ty phi truyền thống gia nhập nghề cá, mở rộng cánh cửa cho các phát triển mới trong ngư nghiệp thông minh.

Hãng điện tử NEC thông báo sẽ thương mại hoá kỹ thuật nuôi cá cam vào tháng 4/2019, sau nhiều tháng liên kết thử nghiệm với hãng Nippon Suisan Kaisha. Các thử nghiệm được thực hiện trên 200 bể nuôi cá cam Kampachi thuộc một trang trại ở hạt Miyazaki, ở phía nam Nhật Bản. Một vài bể cá ở đây lắp camera ghi nhận hình ảnh cá đang bơi hay ăn mồi. Kỹ thuật AI sử dụng các hình ảnh này để đo chiều dài và bề ngang cá, sau đó cho kết quả cân nặng. Căn cứ vào các thông số này, người nuôi có thể điều chỉnh thời gian và lượng thức ăn cho cá.

“Thức ăn là chi phí lớn nhất của một trại cá. Biết được chính xác thời điểm và lượng thức ăn rất quan trọng”, Mamiko Hayasaka, giám đốc bộ phận kỹ thuật số của NEC, cho biết. Theo cơ quan Nghề cá Nhật Bản, thức ăn chiếm đến 60 – 70% giá thành của các trang trại nuôi cá.

NEC cũng thử nghiệm công nghệ nuôi mới với cá ngừ đại dương, và bà Hayasaka cũng nói rằng công ty đang xem xét mở rộng sang cá hồi. Họ cũng nghĩ đến bán công nghệ sang các nước có nghề cá phát triển, như Na Uy và Chile. “Chúng tôi sử dụng điện toán đám mây để chuyển dữ liệu, vì thế chúng tôi có thể làm ăn ở bất cứ nơi nào”, bà nói.

KDDI, hãng viễn thông lớn thứ hai ở Nhật Bản, đang thử nghiệm kỹ thuật nuôi cá thu với một hợp tác xã nghề cá ở Obama, một thành phố ở phía tây hạt Fukui. Cá thu rất phổ biến ở Nhật Bản và được sử dụng trong món sushi, nhưng việc khai thác quá mức đã làm nguồn cá trong thiên nhiên cạn kiệt. 45 năm trước, ngư dân ở cảng Tagarasu ở Obama đánh bắt được 3.580 tấn mỗi năm. Nhưng đến năm 2015, lượng cá hàng năm của họ chỉ còn 1 tấn. “Cá thu không thích hợp môi trường nuôi, bởi da khá mỏng và dễ bị tổn thương. Đó là lý do chúng tôi cần phải tăng tính hiệu quả của trang trại nuôi hơn nữa”, ông Tomonari Ishiguro, giám đốc bộ phận phát triển kinh doanh trên Internet vạn vật của KDDI, phát biểu.

KDDI đã phát triển thiết bị đo dữ liệu môi trường như nhiệt độ nước, nồng độ oxy, độ mặn và kết nối thiết bị với internet để nhà bè có thể theo dõi tình hình bể nuôi từ xa. “Để vỗ béo cá, thời gian cho ăn rất quan trọng”, Ishiguro nói.

“Nghề nuôi cá xưa nay phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm và cảm hứng của ngư dân. Chúng tôi đang cố gắng hệ thống hoá mọi vấn đề”, Ishiguro nói. Tadazumi Hamaie, một ngư dân khoảng hơn 60 tuổi ở hạt Obama, cho biết rằng ứng dụng cho cá ăn của KDDI rất dễ sử dụng, ngay cả với những ngư dân lớn tuổi vốn không thạo sử dụng máy tính và smartphone. “Hiệu quả hơn nhiều. Chúng ta không thể quay lại kiểu làm việc xưa cũ”, ông nói.

Mảng kinh doanh chính của KDDI đang gặp áp lực khi chính phủ kêu gọi các hãng viễn thông cắt giảm cước phí đến 40%. Hãng đang tìm kiếm nguồn lợi nhuận mới như việc bán các bộ cảm ứng. Doanh thu từ ngư nghiệp thông minh hiện dưới 1 tỷ yen, khoảng 9 triệu USD, nhưng Hironori Abe, thuộc bộ phận Internet vạn vật của KDDI, nói ngành này có tiềm năng tăng trưởng gấp mười lần hay thậm chí 100 lần. Các hãng nước ngoài, như Đài Loan, cũng quan tâm đến công nghệ của KDDI.

Trong khi đó, Sharp đã bắt tay với NTT Docomo và đại học Tokyo để thử nghiệm công nghệ mới để nuôi hàu. Các đợt thử nghiệm sẽ kéo dài đến tháng 3/2021 ở hạt Hiroshima, vùng biển nuôi hàu chính ở Nhật Bản. Các sensor gắn vào phao và bè đo nhiệt độ nước và độ mặn, trong khi đó drone bay phía trên phát hiện ấu trùng hàu và thám sát thuỷ triều. Việc phân tích dữ liệu sẽ giúp cho nhà bè quyết định khu vực nào tốt nhất để thả bè và thời gian đính trứng hàu vào vật chủ.

Sharp dự định sẽ dùng công nghệ viễn thông mới nhất 5G để phát triển dịch vụ của mình. Còn chuyên gia Abe của KDDI cũng rất tin tưởng rằng, công nghệ 5G với tốc độ truyền dữ liệu cao và độ trễ mạng thấp, sẽ giúp nghề nuôi trồng hải sản ở Nhật phát triển.

Ricky Hồ (theo TGHN)