12:33 - 26/08/2018
Hảo Hán, làng đẹp dành cho khách tim khoẻ!
Haohan theo bính âm, Ayziret theo tiếng Duy Ngô Nhĩ… đều nghe tên lạ hoắc, nhưng kể thêm chi tiết nữa là kha khá người Việt biết tới, dù tuốt ở “hóc bà tó” Tân Cương.
Dù còn tranh cãi huyền sử, chính sử, hơi ngồ ngộ khi ngôi làng có cái tên Hảo Hán đầy hùng tính lại là nơi sinh ra và yên nghỉ của mỹ nhân danh tiếng nhất nhì Trung Nguyên – Hương Phi, hay còn gọi Hàm Hương… Đọc sách, coi phim Tàu thường tưởng mộ nàng lung linh hoành tráng, tới mới biết mỹ nhân an táng trong lăng tẩm chung của dòng họ, Afaq Khoja Mazar – khu di tích linh thiêng của người đạo Islam, Tân Cương và cả nhiều tỉnh, thành tây bắc xứ bển.
Gạch đá thanh thoát, gỗ tinh xảo cùng rực rỡ sắc màu
Hoằng dương mạnh mẽ Hồi giáo Mật tông (Sufi) đến vùng Tân Cương, Muhamamad Yusuf cùng con trai Afaq Khoja cũng là người kế thừa xuất sắc nhất, được dân chúng theo đạo Islam miền tây bắc xứ Trung rất sùng kính, tôn thờ. Khu lăng tẩm Afaq Khoja Mazar xây từ năm 1640 ở ngoại vi thành Ca Thập (Kashgar) là nơi yên nghỉ thành viên năm đời dòng họ Afaq. Tất thảy 72, trong đó có phần mộ nàng Irpahan, một trong các nguyên mẫu những câu chuyện dệt thêu về Hương Phi lừng danh. Nhưng nếu cắc cớ đếm sẽ thấy chỉ có 58 ngôi mộ trong lăng. Vì sau khi bị phá huỷ bởi mấy trận động đất những năm 1960, lăng tẩm được phục dựng nhưng vài mộ phần thì không.
Được xem là kiệt tác kiến trúc Duy Ngô Nhĩ, toà lăng tẩm Afaq Khoja vuông vắn vững chãi được làm dịu, cân đối bởi mái vòm cong, cột trụ thanh thoát các góc. Càng nổi bật hơn với sắc lam ngọc chủ đạo cùng hoạ trúc tinh xảo điểm tô. Khác với nhiều công trình ở miền cận sa mạc chủ yếu dùng gạch thô, mang màu đất nung, những mảng gạch men ốp lát ở đây nhiều sắc, tương phản đẹp.
Rất lạ, khi bên cạnh lăng tẩm gạch đá kiên cố ngôi thánh đường lại kiến trúc chủ yếu với thiết mộc. Ai quan tâm đến tôn giáo này sẽ biết là không có tranh tượng thờ phụng bên trong. Nên các nghệ nhân khoe tài qua các kết cấu căn bản. Từ cột to, nhỏ, đà chính, giằng phụ, cửa chính, cửa sổ… đều chạm trổ tỉ mỉ tinh xảo. Nét rất riêng Tân Cương, đâu đó na ná ở các chùa Tạng. Cũng rất khác các nhà thờ Hồi giáo, khi các sắc xanh vàng đỏ tía được dùng nhiều. Ngày mới phết sơn tươi rói chắc có lẽ cũng hơi rợ màu nhưng cái nắng gió mạnh mẽ xứ cận sa mạc giặm khá nét phai phôi. Khi xuống màu lại rất hợp với tông vàng đất chiếm tổng thể quanh đây.
Miền đẹp lạ không dành cho khách “yếu tim”
Tới đây, ai mê chuyện mỹ nhân hay tín đồ tôn giáo nhiệt thành thường cuốn vào lăng tẩm. Nhưng bữa đó để tránh chen với đoàn khách ồn ào, tôi lang thang vô làng chờ tý quay lại. May sao gặp góc lạ không xa lắm – khu nghĩa trang của làng có cả Afaq Khoja Mazar làm hậu cảnh. Có biết việc an táng thường không quan tài, kim tĩnh của người Islam giáo. Từng rợn hết người một chiều mưa muộn lạc ngang khu mộ của họ ở Hsipaw, Miến Điện mà trên mỗi “giồng đất” là mấy cội sứ trắng sum suê, thả hương nồng nặc bị sương mưa trì níu càng dễ sợ. Nên tính lùi chân khi thấy loáng thoáng mộ bia, rồi tính tò mò thắng. Để biết thêm về Tử thành (tạm dịch từ “City of the dead”) mà các du khách ví von, đồn thổi trên các diễn đàn du lịch về Hảo Hán.
Khó hiểu và cũng may cho tôi là ở đây có dùng quách nên đỡ ớn. Đang ngày nắng rờ rỡ, Ca Thập khá khô cằn nên không có các phong vị nhát người kiểu như ẩm ướt rêu phong, cỏ cây âm u… Thế nhưng khá nhiều ngôi mộ trong nghĩa trang đang được bốc dỡ, lại xui rủi đang đúng ngọ, một mình giữa nghĩa trang thênh thang… nên cứ rờn rợn da gà khi gió lạ thổi vờn sau gáy.May sao, một đoàn thôn nữ từ đồng nương về ngang líu ra líu ríu, kéo khách du về thực tại đẹp.
Dù nhiều học giả ở bển cho rằng mộ của Dung Phi, nguyên mẫu khác của Hương Phi xinh đẹp đã được tìm thấy ở Hà Bắc, nhưng ngay đây cũng có bảng biểu ghi rõ “Xianfi (The Fragrant Concubine) was also buried in this tomb”. Chưa đi Hà Bắc mà chỉ tới đây, nên tin ở đây người ta nói thiệt vậy. Mà không tin cũng khó, vì mấy cô gái Duy Ngô Nhĩ ở làng Hảo Hán đẹp quá. Rất lạ khi cái xứ nắng nung người, gió phỏng da mà cô nào cũng trắng bóc. Quần xanh áo đỏ đang làm du lịch hay lam lũ chuyện đồng nương đều thanh mảnh, duyên dáng với những đôi mắt to tròn, đen thăm thẳm hút hồn thu vía… Vừa tim đập rầm rập nơi nghĩa trang vắng hoang, giờ lại lùng bùng trống ngực đánh. Nên phải cảnh báo trước cho những du khách “yếu tim” khi muốn tìm đến ngó nghiêng miền Hảo Hán đẹp lạ này nhé!
bài, ảnh Thái Hoãn (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này