09:24 - 07/12/2016
Sinh kế của Minh, sinh lộ của đất nước
Chuyên gia về startup Trương Cẩm Minh vừa báo tin với tôi: “Ngày 3/12, Minh đã lại startup một lần nữa: khai trương hãng phân hữu cơ cùng với bà xã và các cộng sự mới”.
Chà, nói sao đây, nói văn vẻ chút nha, đó là bắt đầu hành trình hướng đến nông nghiệp Xanh và Bền vững. Minh giãi bày: “Minh muốn góp phần tạo xã hội bền vững, ở đó, doanh nghiệp càng phát triển thì xã hội càng tốt hơn, chứ không có những gã khổng lồ, càng phát triển thì chất lượng đời sống và tuổi thọ người Việt thu ngắn lại. Càng đi với chương trình “Sáng tạo khởi nghiệp ở nông thôn” với chị Kim Anh và BSA, mình dần dần nhận ra rõ hơn giá trị của nền nông nghiệp SẠCH và BỀN VỮNG”.
Với riêng Minh, làm startup không chỉ kiếm tiền, mà còn là điều anh phải làm vì có làm thì mới có thứ để dạy, có thứ để mentor và coach (hướng dẫn, kèm cặp) các em startup.
Minh là “ông thầy trẻ” đi dạy khởi nghiệp rất nhiều và anh luôn nói với các bạn trẻ khởi nghiệp là HỌC ĐỂ XÀI chứ không phải để biết rồi để đó! (hèn chi thấy Minh rất siêng lập doanh nghiệp mới và cùng lúc, rất siêng tình nguyện đi giảng bài, đi thăm gặp các bạn trẻ làm nông khắp nơi).
Từ tình thế một nền nông nghiệp bị đẩy vào chân tường
Mà điều Minh đang làm thật hệ trọng, có ý nghĩa sâu sắc với câu chuyện chung: chọn một nghề mới, là kinh doanh nông nghiệp, mà phải là một nền nông nghiệp xanh, sinh thái.
Việt Nam đã và đang gặp nạn lớn: báo động đỏ về thực phẩm bẩn, nỗi lo của mọi người mọi nhà. Đấy là hậu quả của một thời gian dài làm nông thâm dụng tài nguyên, hoá chất, cả sức khoẻ của người nông dân, tạo mầm mống của ung thư tràn lan.
Bị đẩy vào chân tường, xã hội bật ra, những tín hiệu xanh khởi động và lớn dần. Phong trào làm nông sạch, sinh thái: trồng rau an toàn; nuôi cá, gà, heo… sinh thái; những cửa hàng xanh, phiên chợ xanh mọc lên nhiều hơn.
Hàng loạt bạn trẻ (và cũng không ít các bạn không trẻ, cả những đại gia) bỏ việc làm lương cao với phòng lạnh ăn trắng mặc trơn, lao ra ruộng, vườn hình thành những startup đa dạng: làm phân trùn quế; làm thiết bị tưới cây, quan trắc độ mặn, nhận diện nông sản sạch; hay vào phòng thí nghiệm chiết xuất dầu cám, công thức chế biến nông sản; làm web, làm app quảng bá cho sống khoẻ sống đẹp ủng hộ nông nghiệp sinh thái, hay thiết kế bao bì đồ đựng kiểu mới làm sang cho nông sản sạch chế biến.
Nhìn họ mà thật là mừng! Họ đang đầy đam mê dấn thân, thực hành một nghề mới: kinh doanh nông nghiệp hiện đại mà các nước đang phát triển đang làm và các nước giàu cũng đang làm.
Nhật Bản đang say sưa với ngành công nghiệp thứ sáu (tên gọi chính thức mà Nhật Bản dùng cho ngành nông nghiệp hiện đại). Úc, New Zealand, Israel… cũng đang làm.
Kinh doanh nông nghiệp xanh thực sự đang tạo nhiều việc làm và cơ hội sinh kế với ngành công nghiệp thực phẩm, các dịch vụ khác liên quan kinh doanh thực phẩm, dịch vụ phân phối, kho vận, bao bì, xuất khẩu với công thức: tổ chức lại cả chuỗi giá trị nông nghiệp, thay đổi cách sử dụng đất và các tài nguyên nông nghiệp khác theo hướng an toàn, sinh thái.
Sức ép của hai ông Trường
Trì hoãn, kéo dài kiểu nghĩ cũ, làm ăn cũ thêm chừng nào chỉ thiệt hại thêm chừng ấy. Môi Trường và Thị Trường, HAI ÔNG TRƯỜNG này không cho phép làm nông kiểu cũ nữa.
Nhiều người lo dân mình đông, bớt làm gạo thì đói. Họ không thấy một thực tế này đang diễn ra mới thật là đau lòng: đem gạo chất lượng trung bình, ít nhiều hoá chất đi “năn nỉ” khách hàng cũ, bán giá rẻ mà người ta còn cám ơn, ngó lơ.
Chỉ vài tháng tới, chu trình hạn mặn vì biến đổi khí hậu quay lại, cánh đồng Nam bộ nứt toác nhiều hơn năm rồi thì lấy nước đâu mà “mênh mông đồng lúa”?
Ông trời đã ban lời răn suốt mùa hạn mặn năm qua, nên muốn hay không, chậm hay nhanh cũng phải thay đổi hệ thống canh tác lúa, phải áp dụng luân canh để cải thiện chất lượng đất, kiểm soát dịch bệnh, hướng tới chuyên canh các loại lúa thơm hoặc các hệ thống canh tác hữu cơ, an toàn sinh thái.
Chuỗi giá trị lúa gạo và các loại nông sản khác phải được tính toán lại, liên kết chặt chẽ giữa nông dân với các cơ sở chế biến, tiêu thụ sản phẩm trong nước và xuất khẩu.
Nói thì dễ, nhưng HAI ÔNG TRƯỜNG này bày đặt ra một tình cảnh khắc nghiệt phết. Câu hỏi đầu tiên không phải là tiền đâu, mà là: bán ở đâu?
Câu trả lời tự động thường là, hỏi bộ Công Thương, hỏi Chính phủ, ở mọi quốc gia trên thế giới. Câu hỏi thứ hai, bán cái gì, sản phẩm thế nào, đủ chuẩn an toàn không, lại tự động đặt ra cho bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn.
Chợt nhớ tới nghị định 109 (đặt các điều kiện “khủng” cho doanh nghiệp làm gạo xuất khẩu) nay đã được nâng thành luật mà buồn quá.
Giữa điều thấy phải làm, con đường sống duy nhất với điều đang làm, đang trì kéo, giờ vẫn đang còn xa nhau vời vợi. Chông gai. Rào cản. Ngán ngại.
Nhưng… chạy đâu cho thoát HAI ÔNG TRƯỜNG mà không nhanh chóng chọn sinh lộ, như các nhà tiên phong của nông nghiệp xanh đang dứt khoát chọn, là chọn sinh kế cho mình mà cũng là sinh lộ của đất nước, như Minh và bao bạn trẻ khác, bao doanh nghiệp nông nghiệp sinh thái khác?
Chợt nhớ tới NĐ 109 nay đã được nâng thành luật mà buồn quá. Giữa điều thấy phải làm, con đường sống duy nhất với điều đang làm, đang trì kéo, giờ vẫn đang còn xa nhau vời vợi.
Kim Hạnh
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này