20:35 - 26/11/2015
Trả lời 7 câu hỏi về tăng cholesterol máu
Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong số một trên thế giới với 17,5 triệu ca tử vong/năm, trong đó 3/4 ca xảy ra ở các nước thu nhập thấp và trung bình như Việt Nam.Vì thế, những quan tâm về tăng cholesterol máu cần được làm rõ.
- Tại sao cholesterol quan trọng?
Cholesterol trong máu cao là một trong những yếu tố nguy cơ chính gây bệnh tim. Yếu tố nguy cơ là tình trạng mà khi một người có tình trạng đó sẽ có nguy cơ bị bệnh cao hơn những người khác. Trong thực tế, mức cholesterol trong máu càng cao thì nguy cơ mắc bệnh tim mạch càng cao.
- Làm thế nào cholesterol gây bệnh tim mạch?
Khi có quá nhiều cholesterol (một chất giống như chất béo) trong máu, nó tích tụ trong thành động mạch. Theo thời gian, sự tích tụ này gây ra “xơ cứng động mạch”, lúc này các động mạch trở nên hẹp và lưu lượng máu đến tim bị chậm lại hoặc bị chặn khiến máu không cung cấp đủ cho vùng cơ tim tương ứng gây ra đau ngực. Nếu việc cung cấp máu cho một phần của trái tim bị cắt hoàn toàn do tắc nghẽn, nhồi máu cơ tim sẽ xảy ra.
- Số cholesterol có ý nghĩa gì?
Mọi người từ 20 tuổi trở lên nên làm xét nghiệm cholesterol máu ít nhất mỗi năm năm một lần. Xét nghiệm máu này được thực hiện sau khi nhịn đói 9 – 12 giờ. Bao gồm các chỉ số:
Tổng số cholesterol.
LDL (xấu) cholesterol – nguồn chính của sự tích tụ cholesterol và tắc nghẽn trong động mạch.
HDL (tốt) cholesterol – giúp giữ cholesterol không tích tụ trong thành động mạch.
Triglyceride – một dạng khác của chất béo trong máu.
- Càng lớn tuổi càng dễ bị rối loạn lipid máu?
Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến mức cholesterol. Các yếu tố mà bạn có thể giảm thiểu tối đa nếu thực hiện đúng:
Chế độ ăn: Chất béo và cholesterol bão hoà trong thực phẩm bạn ăn làm cho mức cholesterol trong máu của bạn tăng lên. Chất béo bão hoà là thủ phạm chính, nhưng cholesterol trong thực phẩm cũng có vấn đề. Giảm lượng chất béo bão hoà và cholesterol trong chế độ ăn sẽ giúp hạ thấp mức cholesterol trong máu.
Cân nặng: Thừa cân là yếu tố nguy cơ đối với bệnh tim. Nó cũng có xu hướng làm tăng cholesterol của bạn. Giảm cân có thể giúp hạ LDL-cholesterol, cũng như tăng HDL và làm giảm nồng độ chất béo trung tính.
Hoạt động thể lực: Không vận động cơ thể là yếu tố nguy cơ đối với bệnh tim. Hoạt động thể chất thường xuyên có thể giúp giảm LDL cholesterol và tăng HDL cholesterol. Nó cũng giúp bạn giảm cân. Nên vận động 30 phút/ngày.
Những yếu tố không thay đổi được có thể ảnh hưởng đến mức cholesterol:
Tuổi tác và giới tính: Càng có tuổi, mức cholesterol càng tăng lên. Trước tuổi mãn kinh, phụ nữ có mức cholesterol thấp hơn nam giới cùng độ tuổi. Sau tuổi mãn kinh, nồng độ LDL phụ nữ có xu hướng tăng lên.
Yếu tố di truyền: Gen của bạn phần nào xác định bao nhiêu cholesterol cơ thể của bạn được tổng hợp. Nghĩa là
cholesterol máu cao có thể có tính gia đình.
Như vậy, tuổi càng lớn nguy cơ rối loạn lipid máu càng cao. Tuy nhiên, tuổi chỉ là một trong các yếu tố có thể làm tăng cholesterol máu mà thôi.
- Có thể giảm cholesterol máu mà không cần thuốc?
Mục tiêu chính của điều trị hạ cholesterol là giảm mức LDL, đủ để làm giảm nguy cơ phát triển bệnh tim hoặc nhồi máu cơ tim. Tuỳ tình trạng bệnh nhân, thầy thuốc sẽ khuyên họ hạ thấp cholesterol đến mức nào là tối ưu. Để tìm mục tiêu LDL, có hai cách chính để giảm cholesterol máu:
Thay đổi lối sống: Bao gồm một chế độ ăn giảm cholesterol, hoạt động thể chất, và quản lý cân nặng.
Điều trị thuốc: Nếu thuốc hạ cholesterol là cần thiết, chúng được sử dụng cùng với thay đổi lối sống để giúp giảm LDL.
Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ tim mạch cao, thầy thuốc khuyên bạn áp dụng cả hai cách trên. Còn nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ tim mạch thấp, thầy thuốc có thể chỉ khuyên bạn điều chỉnh lối sống trước. Nếu chưa đạt được mức cholesterol cần thiết, thầy thuốc sẽ thêm thuốc hạ cholesterol máu.
- Tăng cholesterol máu chỉ có ở người mập?
Không đúng, người ốm vẫn có khả năng bị tăng cholesterol nhưng thấp hơn người mập. Điều quan trọng nhất tăng cholesterol máu là một trong các yếu tố nguy cơ khiến bạn dễ mắc bệnh tim mạch.
Khi điều trị tăng cholesterol máu, bạn nên quan tâm kiểm soát các yếu tố nguy cơ khác như huyết áp cao, tình trạng đái tháo đường, hút thuốc lá. Có như vậy bạn mới có thể giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc bệnh tim mạch và sống vui, sống khoẻ mỗi ngày.
- Hạ cholesterol bằng thay đổi lối sống là gì?
Là tập hợp những điều bạn có thể làm để giảm LDL:
Chế độ ăn uống: Ít chất béo bão hoà, kế hoạch ăn uống ít cholesterol với dưới 7% năng lượng từ chất béo bão hoà và ít hơn 200mg cholesterol/ngày. Các chế độ ăn uống khuyến cáo chỉ đủ calo để duy trì một trọng lượng mong muốn và tránh tăng cân. Nếu LDL của bạn không đủ hạ bằng cách giảm chất béo bão hoà, bạn nên tăng lượng chất xơ trong chế độ ăn.
Quản lý cân nặng: Nếu bạn thừa cân, việc giảm cân có thể giúp LDL thấp hơn, đặc biệt với những người có nhiều các yếu tố nguy cơ bao gồm chế độ ăn các chất béo và/hoặc nồng độ HDL thấp, và thừa cân với số đo vòng eo lớn (> 102cm ở nam và > 88cm ở nữ).
Hoạt động thể chất: Hoạt động thể chất thường xuyên (30 phút/ngày) được khuyến khích cho mọi người, vì có thể giúp tăng HDL và giảm LDL.
ThS.BS Vũ Hoàng Vũ
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này