09:49 - 11/03/2020
Học cùng con thời đại dịch
Chuyện học hành của học sinh trong những ngày đại dịch này không chỉ là nỗi lo âu của ngành giáo dục, mà nó đang là nỗi băn khoăn và thách thức lớn nhất của toàn xã hội.
Các trường chủ động thay đổi phương pháp giảng dạy khi có thiên tai, dịch bệnh
Hiện nay, các trường đại học, các cơ sở giáo dục phổ thông đang nỗ lực không ngừng nhằm trang bị cho học sinh, sinh viên những kiến thức bằng nhiều hình thức khác nhau. Ở đại học, các giảng viên cung cấp cho sinh viên qua các kênh online như: Meet.google.com; Ms team hoặc Zoom meeting; Moodle, v.v. Ở phổ thông thì dùng VN edu; google drive hoặc trao đổi bằng Zalo, Gmail, Facebook,… với tất cả những thế mạnh có được từ công nghệ. Tất cả đều là sự cố gắng và nỗ lực không ngừng của thầy và trò trong thời đại dịch. Khoan vội bàn về ưu điểm và hạn chế của các cách học tập, mà nên hoan nghênh nỗ lực này để qua đó dễ nhận thấy rằng, bộ Giáo dục đã không lường được trước mọi vấn đề nên lúng túng và để ngỏ việc dạy-học cho các trường tự lo. Đang có một đề nghị dạy học thông qua truyền hình với những ý kiến đánh giá tốt, đóng góp cho việc dạy học một cách linh hoạt và có tính cộng đồng. Tuy nhiên, có thể thấy ngay rằng, hạn chế lớn nhất của việc dạy học này là sự tương tác và kiểm tra đánh giá,; nhưng bù lại nó có thể cung cấp kiến thức một cách chất lượng và trang bị cho học sinh các phương pháp tự học, tự đánh giá, thông qua các bài giảng tốt nhất của giáo viên trên màn hình.
Với tư cách là một giáo viên đồng thời là một phụ huynh, tôi tán thành việc dạy học qua truyền hình hiện nay và mong muốn chia sẻ với các bạn cùng nhau giúp con tự học thời đại dịch, thông qua kinh nghiệm của bản thân đã áp dụng với con mình trong thời gian vừa qua.
Phụ huynh học cùng con
Trước hết cần thống nhất với nhau việc dạy con tự học là khó, vì tự học là một năng lực tự thân, một khả năng, một phẩm chất cá nhân. Thời gian nghỉ kéo dài hiện này cũng là một cơ hội để phụ huynh có thể nhìn lại việc tự học của con em mình và cùng tháo gỡ. Việc tự học cũng như đọc sách, phải được làm quen từ nhỏ và luôn được khuyến khích, tuy nhiên ở bất cứ lứa tuổi nào cũng không quá trễ nếu chúng ta muốn và có ý chí rèn luyện.
Muốn xây dựng cho con kỹ năng tự học trong thời gian này (kết hợp với việc học online do trường tổ chức hoặc là học qua màn hình), phụ huynh cần chú ý đến ba điểm sau đây:
– Xây dựng thái độ học tập của con: bàn luận với con về việc phải chịu trách nhiệm việc học tập của mình, thông qua một sự cam kết với thầy cô, nhà trường và nhất là với bố mẹ. Đó sẽ là động cơ cho các con mong muốn được học và nhận thấy cần thay đổi cách học do hoàn cảnh. Việc này có thể nói chuyện được ngay với các em học sinh cấp tiểu học.
– Xây dựng kế hoạch: lập kế hoạch học tập; cam kết thực hiện kế hoạch học tập. Kế hoạch học tập bắt đầu từ lịch học online của trường, rồi cụ thể đến thời gian tìm hiểu, trả lời, làm bài tập, thắc mắc, đối thoại với giáo viên, bố mẹ. Kế hoạch này nên bao hàm cả việc giải lao, thư giãn như: học đàn, thể thao, nghe nhạc, đọc sách, chơi game, v.v. Cần có thưởng phạt công minh trong việc hoàn thành kế hoạch học tập theo ngày, theo tuần. Kiên quyết với con khi học thì dứt khoát phải từ chối điện thoại di động; không vừa đọc sách vừa học, vừa lên face vừa học; không làm bất cứ việc gì ngoài việc tập trung học trong giờ học, v.v. Đây là xác định tính kỷ luật trong tự học.
– Biết cách tự đánh giá kết quả học tập một cách trung thực. Vì việc học không có người kiểm tra, không đánh giá bằng điểm, thi cử, v.v. nên việc xác định sức học, tầm học của mình ngang đâu, mức nào là một việc làm quan trọng. Cần có sự trung thực của bản thân để xác định kế hoạch hoặc điều chỉnh kế hoạch học tập một cách phù hợp. Biết tự đánh giá bản thân là một kỹ năng rất quan trọng của các em sau này trong cuộc sống.
Kiểm tra việc tự học của con em
Thay vì cần tương tác với người dạy qua màn hình (có ý kiến thắc mắc/đặt câu hỏi/ phản biện…) chúng ta hướng dẫn con cái cần ghi lại những ý kiến mình muốn tương tác trên một trang giấy hoặc ngay trên trang sách học. Những ý kiến đó phụ huynh có thể trao đổi với con cái trong ngày nếu có thể hoặc liên hệ với giáo viên bộ môn qua các kênh liên lạc để tìm ra câu trả lời cho con mình kịp thời. Hoặc có thể cùng con tham khảo tìm kiếm tại Google hoặc các tài liệu tham khảo khác. Hướng dẫn con ghi chép bài học, ghi chép các câu trả lời, giải thích của giáo viên bằng nhiều cách: sơ đồ tư duy, xương cá, rẽ nhánh, phân kỳ…
Việc tự đánh giá học tập của con có thể thông qua nhiều hình thức như: phụ huynh có thể yêu cầu con em mình trình bày lại những kiến thức bài học đã học hôm nay (không cần yêu cầu phụ huynh phải hiểu biết tất cả các môn học). Nếu các con trình bày trôi chảy, thông thoáng thì cũng có nghĩa là các em nắm được phần nào bài học. Đây cũng là một cách dạy cho con kỹ năng trình bày;
Kiểm tra việc ghi chép của con. Hướng dẫn con cách sử dụng bút với các màu mực khác nhau: màu xanh ghi kiến thức chính, màu đỏ ghi thắc mắc, câu hỏi, màu đen ghi các ý đang phân vân, nghi ngờ cần kiểm tra lại, v.v. Thông qua kiểm tra có thể hình dung con nắm bắt việc học như thế nào. Đây là kỹ năng ghi chép các con cần rèn luyện.
Khuyến khích con trao đổi học tập với nhóm bạn qua mạng online hoặc có thể tổ chức học nhóm tại nhà để bổ sung kiến thức. Các bậc phụ huynh có thể kết hợp cho các con tổ chức vui chơi, ăn uống, ca hát xem như là một cách thư giãn. Liên hệ chặt chẽ với các giáo viên bộ môn để trợ giúp con trong nhiều vấn đề mà các con ngại hỏi, ngại thắc mắc.
Thật là không dễ và cũng phải ai cũng có điều kiện về mặt thời gian, kiến thức để cùng con học tập như tôi đã thực hiện. Tuy nhiên với tình yêu thương con và vì hạnh phúc của con, hy vọng sự chia sẻ này, các bậc phụ huynh có thể an tâm hơn, bình tĩnh hơn để có một chiến lược phù hợp với con em mình học tập trong mùa đại dịch.
Lê Viết Chung* (theo TGHN)
(*) Giảng viên trường ĐHSP Đà Nẵng
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này