Cuối năm, doanh nghiệp giữa muôn trùng vây thuế, phí

Đang rôm rả bàn về các vấn đề thời sự kinh doanh, khi nhắc đến nợ công và thâm hụt ngân sách, giọng vị tổng giám đốc một doanh nghiệp ở TP.HCM chùng xuống và thở dài: “Sắp tới, thể nào cũng phải đón nhiều đoàn thanh tra thuế đến đây”.

“Sắp tới, thể nào cũng phải đón nhiều đoàn thanh tra thuế đến đây”

Các chỉ dấu cho thấy một nguyên nhân sâu xa: ngân sách đang thiếu. Hai khoản thu có thể bù đắp được sự thiếu hụt này, một là phát hành trái phiếu, hai là từ thuế, phí. Phát hành trái phiếu có vẻ dài hạn hơn, còn áp lực ngắn hạn dồn lên thuế. Và cơn ám ảnh truy thu thuế khởi nguồn từ đó, không phải là điều mới, nên cứ mỗi lần ngân sách khó khăn là giới doanh nghiệp lãnh đủ.

Còn nhớ năm 2013 khi đã chín tháng mà ngân sách thu còn hụt rất lớn, mới chỉ đạt 66,6% dự toán. Cả ngành thuế lẫn hải quan hạ quyết tâm, và cuối cùng ngân sách chẳng những thu đủ mà còn vượt thu một cách ngoạn mục. Sự thở phào của ngân sách chính là tiếng thở dài ngao ngán của các doanh nghiệp khi chứng kiến sự siêng năng thăm viếng của các viên chức ngành thuế. Năm đó, giá dầu vẫn còn gần 100 USD/thùng.

Năm nay, giá dầu lại đang giảm một cách mạnh mẽ, về mức 38 USD/thùng, ngân sách lại đang hụt thu rất lớn. Ngành hải quan lại vào cuộc và “phát hiện” rất nhiều doanh nghiệp đã “khai sai mã số thuế”. Ngành hải quan bèn “áp lại cho đúng”, và truy thu các khoản từ năm năm về trước. Một lần nữa, giới kinh doanh Việt Nam đang sống giữa muôn trùng vây của thuế, phí, và những lá đơn kêu cứu chỉ như những gợn sóng lăn tăn trên mặt hồ, khi mà phần đa số đành chọn cách im lặng.

“Sự thở phào của ngân sách chính là tiếng thở dài ngao ngán của các doanh nghiệp khi chứng kiến sự siêng năng thăm viếng của các viên chức ngành thuế”.

Khai sai mã số thuế đang là một lý do được ngành hải quan ưa chuộng. Câu chuyện về tám doanh nghiệp ngành sữa kêu cứu cho khoản truy thu 1.000 tỉ đồng, cuối cùng đã có kết quả: hải quan đã ngừng ban hành quyết định truy thu thuế khi các doanh nghiệp này “kêu” lên tận Chính phủ. Một vài cuộc “kêu cứu” khác cũng dấy lên, chẳng hạn như công ty TNHH Hilex Việt Nam, vốn đầu tư chủ yếu của Nhật Bản, với lãnh đạo bộ Tài chính vì bị Hải quan Hải Phòng truy thu số tiền thuế lên tới 4,5 tỉ đồng. Nguyên nhân cũng là vì cơ quan hải quan cho rằng công ty này đã khai sai mã số thuế và tiến hành phong toả hoạt động xuất nhập khẩu của công ty này.

Thị trường đang rả rích những tin đồn về các chỉ tiêu ngân sách mà ngành thuế – hải quan đang chịu áp lực. Nhiều người tỏ ý cảm thông khi thấy cũng khổ cho hải quan và thuế đang gánh trên mình nhiệm vụ, vừa phải làm đúng vừa phải bảo đảm ngân sách. Và dĩ nhiên, áp lực đó được “chia lửa” cho các doanh nghiệp. Và rồi, tất cả những loại chi phí không tên, cũng như những khoản thuế phí truy thu này, doanh nghiệp dồn lên người tiêu dùng.

Giữa lúc đó, với Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) đã cận kề cùng hàng loạt các hiệp định mậu dịch tự do khác sắp có hiệu lực. Người tiêu dùng sẽ chẳng còn chịu cảnh mua đắt này khi thuế suất nhập khẩu được cắt giảm và hàng hoá từ bên ngoài tràn vào. Họ sẽ có cơ hội mua hàng hoá rẻ hơn, đẹp hơn. Trong khi người tiêu dùng đón nhận tin vui thì giới doanh nghiệp đã lo sốt vó.

Một cuộc truy lùng khác đang được các nhà đầu tư FDI đang chuẩn bị “mài dao mài kéo” tìm và mua lại các doanh nghiệp trong nước. Thị trường trong thời gian qua đã chứng kiến những làn sóng các nhà đầu tư từ Malaysia và Singapore đổ tiền vào các dự án khủng, cùng lúc các nhà đầu tư Thái Lan đến và mua các doanh nghiệp trong nước.

Hơn 500.000 doanh nghiệp hiện hữu là quá ít đối với một đất nước 92 triệu dân. Ở diễn đàn Kinh tế mùa thu năm nay, có ý kiến cho rằng Việt Nam cần phải có đến 2 triệu doanh nghiệp mới lật được thế cờ của hội nhập. Hiện tại, chừng 500.000 doanh nghiệp là không đủ sức. Nhưng mới chỉ 1/4 con số mơ ước đó mà mọi thứ đã đầy ngổn ngang.

Trần Hoàng Phi

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này