
10:49 - 16/01/2020
Chọn khúc sông đang chảy
Chọn khúc nào của dòng sông đang chảy? Có người bạn nói với tôi là “cuộc đời như một con sông, có khúc thẳng, khúc quanh. Chị cũng như con sông đó và chị đã thấy đoạn giao hoà giữa các dòng nước và hoà mình vô đó để được cùng trôi, được trải nghiệm sự hoà lẫn vào nhau giữa càc dòng chảy. Ngã ba sông là khúc vui nhất của con sông đó, vậy nên chị lúc nào cũng vui, cũng tràn trề năng lượng….”
Tôi vẫn thường nghiệm lại câu nói này. Từ lúc bắt đầu là “tỷ phú thời gian” từ năm 2014, tôi không định trước sẽ chọn công việc đi hỗ trợ cho các bạn trẻ khởi nghiệp, hay khởi sự kinh doanh với những nông đặc sản địa phương.
Bản tính luôn ham vui, cũng luôn thích làm công việc xã hội (thực tình là hơn 35 năm đi làm, cả những năm làm quản lý nhà nước, tôi cũng chuyên làm công tác xã hội), nên dù lúc đầu chưa thật rõ hỗ trợ khởi nghiệp là làm những việc gì, chỉ cần biết đó là một việc làm có thể đi được nhiều nơi, biết nhiều người, thì quyết định thôi. Giờ đã hơn năm năm gắn với việc này, biết được nhiều người, gặp gỡ biết bao nhiêu bạn trẻ nhiều tâm huyết, tôi thấy mình đã chọn đúng khúc sông giao hoà nhiều dòng chảy rồi đắm mình, bơi quẫy vui buồn cùng với nó.
Công việc ban đầu là tập hợp những bạn trẻ quan tâm kinh doanh, những doanh nghiệp lớn quan tâm đồng hành, các chuyên gia nhiều kinh nghiệm, từ đó, xây dựng thành các doanh nghiệp khởi nghiệp với tài nguyên bản địa, đưa các bạn vào thị trường, nâng dần khả năng kinh doanh để phát triển doanh nghiệp. Đi nhiều, quan sát, học hỏi nhiều, tôi cảm thấy mình dần chủ động hơn để tổ chức một chương trình đậm tính thực tiễn và thiết thực mà chưa từng có ai làm. Trước nhất là mọi hoạt động phải từ thực tiễn đời sống và thị trường, không sách vở lý thuyết suông. Mới bước vào kinh doanh, các bạn trẻ cần được học, nhưng việc học diễn ra liên tục, thường xuyên: bài có sẵn trên mạng, cả web, fanpage và YouTube; các buổi học thường xuyên được livestream; các thầy sẵn sàng giải đáp thắc mắc hiện trường, và mỗi bạn có nhóm để chia sẻ, trao đổi. Bạn trẻ được kết nối trực tiếp với thị trường và người tiêu dùng để hiểu sâu, sinh động nhu cầu khách hàng và thường xuyên cải thiện sản phẩm. Việc học được mở ra tầm thế giới, những chuyến đi học quốc tế được tổ chức có chuyên gia đi cùng. Cảm động nhất là sự tận tuỵ của các thầy, cô và sự thẳng thắn trao đổi giữa các bạn trẻ.
Tôi luôn có ấn tượng sâu sắc về ý chí, quyết tâm học hỏi và cả sức bền của các nhà khởi nghiệp trẻ. Tôi nhớ Dương Angola, chàng nông dân đen nhẻm ở Ninh Thuận, quán quân cuộc thi “Dự án khởi nghiệp với tài nguyên bản địa” năm 2015. Dương say mê cải tạo đất, tự tay ươm mầm những cây giống nho xanh, chăm bón chúng từng ngày. Dương khoe với tôi những cành hoa nho mới nở mà em hít hà khen thơm như hoa ngọc lan. Theo dõi những gì Dương làm cho ước mơ làm giàu quê hương mình bằng chính những trái nho xanh mọng. Mọi người được truyền niềm tin là Dương sẽ thành công. Và đúng thế, từ 2 sào đất năm xưa, Dương đã sở hữu một diện tích 2ha với kỹ thuật trồng bao trái làm cho nho dòn hơn, ngọt hơn. Tôi cũng nhớ Huyền, cô bí thư đoàn xã Trạm Hành, TP Đà Lạt, đi thi dự án khởi nghiệp năm đầu với trái “hồng sấy gió” thật thơm, thật ngọt lịm. Khi cô mang những trái hồng sấy chỉ bằng gió ra Hà Nội, mọi người mê mẩn tìm mua đến cháy hàng. Lúc đó, chỉ mình Huyền biết sấy hồng bằng cách treo trong gió theo công nghệ Nhật Bản, bây giờ cả xã nhà Hồng và nhiều nơi khác ở Đà Lạt biết làm hồng sấy gió, thì Huyền đã biết sấy hồng trái mùa để “xuất khẩu tại chỗ” cho du khách. Còn Nguyễn Văn Chung ở Hà Nội, chàng trai khuyết tật mất hai chân (mà là một vận động viên bơi lội giành nhiều huy chương), thì luôn là nguồn cảm hứng về sự lạc quan, cầu tiến. Em xuất hiện với “tác phẩm” độc đáo là những bánh xà phòng thơm, đẹp từ thảo dược, tốt cho sức khoẻ. Tôi nhớ và quý cô giáo Ngô Song Đào ở Bến Tre, làm nhang sinh học, biết tự đi làm bằng chứng nhận sở hữu trí tuệ cho sản phẩm mình.
Trong khi đó, tỉnh Đồng Tháp có một nét đặc biệt, nơi mà ông bí thư tỉnh uỷ luôn bám sát các dự án và đặt hàng các đề bài rất thách thức. Những loại hình hoạt động và chính sách hiệu quả của tỉnh này đã làm nền cho nhiều dự án đặc sắc. Như “Công Sen”, thạc sĩ sinh học từ Pháp về, nay đã mở được đại lý phân phối sản phẩm tại Pháp; hay Minh Thuỳ đang là cô gái duy nhất ở Việt Nam sở hữu bộ tinh dầu gia vị tự chiết xuất hơn 80 loại; còn cô MC Huỳnh Như ốm yếu, bé nhỏ mà ôm mộng hồi sinh cả làng nghề (làng dệt Long Khánh), nay vẫn miệt mài trên đường…
Khó khăn, nhưng tôi nghĩ, khó khăn nhất vẫn là các bạn trẻ ở các tỉnh biên giới phía Bắc. Những bạn trẻ gái, trai người dân tộc thiểu số (có những tên dân tộc tôi chỉ mới nghe lần đầu như Sán Chỉ, Cờ Lao, Po Mỹ, Thổ), rất quyết tâm khôi phục làng nghề hay văn hoá quê nhà như Má A Nủ làm tinh dầu ở Sa Pa, Sầm Thị Tình, cô gái Thái với khung cửi nhỏ, đã địu con nhỏ đi khắp nơi dạy dệt vải với hoa văn của người Thái và nghề nhuộm màu tự nhiên. Hay như Lưu Thị Hoà, cô gái người Cờ Lao, lần đầu gặp tôi không biết cô là hoa khôi cao nguyên đá Đồng Văn, Hà Giang, rất nhẹ nhàng, dịu dàng, nhưng luôn kiên trì mang đặc sản bản làng về phố để bán.
Hay những bạn tình nguyện mở lớp dạy thêu, dệt, nhuộm, vẽ sáp ong cho những phụ nữ cùng thôn như Sùng Y Xía ở Hoà Bình, Thào Sung ở Lào Cai. Những thanh niên của rừng núi như Brooke ở Lâm Đồng; Giàng A Dạy, La Văn Quý và Vừ Pát Ly ở Sơn La; Vi Thuỳ Dương ở Bắc Kạn; Lý Tà Giàng, Lý Tà Dèn ở Hà Giang; Chẩu Thị Nga ở Tuyên Quang, luôn có mặt khi có lớp học hay giao lưu, với nguồn năng lượng như bất tận.
Khi trung tâm BSA lập ra phiên chợ Xanh – Tử tế, thì các bạn khởi nghiệp càng như cá được thả vào nước. Ba năm chúng tôi tổ chức gần 170 phiên chợ, với hơn 4.610 lượt đơn vị tham gia; rồi tổ chức khu vực đặc sản bản địa ở các hội chợ Hàng Việt Nam chất lượng cao và xa hơn, sôi động hơn là những hội chợ quốc tế, các bạn được khuyến khích triển lãm hàng để hiểu người tiêu dùng thế giới qua ThaiFex hay Sial Thượng Hải…
Trong bảy năm hoạt động đã có 282 khoá, lớp tập huấn kỹ năng khởi sự kinh doanh và 31 cuộc diễn đàn – hội thảo; 29 ngày hội giao lưu chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp, và đã năm năm tổ chức cuộc thi Dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, với 595 dự án và gần 900 lượt bạn trẻ tham gia.
Đặc biệt, có hơn 50.000 bộ sách Những cuốn sách đổi đời của tập đoàn cà phê Trung Nguyên, được trao tận tay các bạn trẻ ở vùng sâu vùng xa, rất được trân trọng tiếp nhận.
Bằng những hoạt động liên kết và liên tục trên những không gian thật và không gian mạng, có thể một mạng lưới rộng khắp cả nước đã hình thành, mà chất keo là lòng ham học hỏi và niềm yêu thích kinh doanh. Theo tôi quan sát, có đến 70% các dự án tiếp nhận được sự hỗ trợ thiết thực để tiếp tục hành trình của mình. Đó chính là niềm vui lớn của người đã lựa chọn khúc quanh vui nhất của con sông để tiếp tục chảy tràn, vui sống cùng các bạn trẻ.
Kim Anh (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này