13:00 - 09/03/2016
Bệnh não mô cầu, sợ nhưng không nên hoảng
Sáu ca nhiễm não mô cầu từ đầu năm đến nay, trong đó một ca tử vong, đang khiến nhiều người dân sợ hãi. Cơn sốt tìm kiếm vắc xin để ngừa bệnh này tăng lên dù các chuyên gia nhận định tình hình không đáng để hoảng loạn.
Bệnh của mùa đông xuân
Thống kê của cục Y tế dự phòng (bộ Y tế) cho thấy tính từ năm 2011 tới nay, cả nước có 610 ca mắc bệnh não mô cầu, trong đó năm 2011 là năm có số mắc nhiều nhất với 272 ca. Nhưng từ năm 2012 đến nay số mắc và tử vong của bệnh này đã giảm dần.
Theo PGS.TS Nguyễn Trần Chính, nguyên giám đốc bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM, bệnh viêm màng não mô cầu là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn não mô cầu gây ra. Vi khuẩn này có đến 13 type huyết thanh, nhưng các type A, B, C, Y, W – 135 phổ biến nhất, gây bệnh cho 90% trường hợp trên toàn thế giới.
Tại vùng có khí hậu ôn đới, bệnh viêm màng não mô cầu thường xảy ra vào mùa đông và đầu mùa xuân, điều này lý giải các ca bệnh vừa qua ở nước ta chủ yếu ở các tỉnh phía Bắc. Ở vùng nhiệt đới, bệnh tăng khi có sự thay đổi thời tiết, như cuối mùa khô, đầu mùa mưa.
Ghi nhận của trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM cho thấy trong năm 2015 chỉ ghi nhận một số ca mắc lẻ tẻ viêm màng não mô cầu, không có ca tử vong.
Lần gần nhất TP.HCM “xôn xao” về bệnh viêm màng não mô cầu cách đây đã bốn năm (tháng 1/2012), khi có khoảng chục ca bệnh xuất hiện tại mười quận, huyện, nhưng sau đó bệnh được khống chế nhanh chóng.
PGS.TS Nguyễn Trần Chính cho biết bệnh nhiễm não mô cầu có thể xảy ra tiếp nối nhau theo trình tự: viêm họng, nhiễm trùng huyết, viêm màng não và/hoặc chuyển đến những cơ quan khác.
Khi não mô cầu gây viêm họng, bệnh khó được chẩn đoán vì thực tế phần lớn người mang vi khuẩn này ở họng mũi lại là người lành mang trùng. Khi bệnh tiến đến nhiễm trùng huyết, biểu hiện rất đa dạng, từ thể cấp, đến tối cấp, thậm chí là mạn tính.
Đáng sợ nhất là thể tối cấp vì bệnh diễn tiến nhanh và tử vong chỉ trong vài giờ. Trong thể nhiễm trùng huyết, 75% bệnh nhân có nổi tử ban, hình ảnh đặc sắc được nhiều người nói đến.
Đối với viêm màng não do não mô cầu, bệnh hay gặp ở trẻ từ 6 tháng – 10 tuổi. Khi mới bệnh, bác sĩ khó phân biệt với những trường hợp nhiễm trùng toàn thân. Nhưng trên một số bệnh nhân, ngoài nhiễm trùng huyết và tử ban, bệnh nhân có dấu hiệu đặc trưng của viêm màng não là sốt, ói, nhức đầu, mê sảng.
Không đến mức đi chích ngừa
Trước tình hình nhiễm não mô cầu tại các tỉnh phía Bắc, đặc biệt xuất hiện ca tử vong, những ngày qua không ít người dân đã tìm hỏi vắcxin để chích ngừa cho con em mình. Tuy nhiên, hiện tại vắc xin ngừa bệnh này ở nước ta không còn, vì thế càng khiến các phụ huynh thêm lo lắng.
Theo BS Trương Hữu Khanh, trưởng khoa nhiễm bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM, nếu có thuốc chích ngừa thì tốt, nhưng thực tế bệnh việm màng não mô cầu không cần thiết phải chích ngừa.
Ông phân tích: “Viêm não mô cầu không thể gây thành dịch lớn. Bệnh không thể lây từ xã này sang xã khác được, vì đơn giản là một khi có ca mắc là bệnh nhân đã được cách ly và người chung quanh được cho uống kháng sinh dự phòng. Ngăn chặn sự lây lan của bệnh này là rất dễ”.
“Lý do thứ hai, không phải tất cả những người có vi khuẩn não mô cầu trong họng là có thể lây bệnh và không phải ai mắc bệnh não mô cầu đều dẫn đến nhiễm trùng huyết và tử vong.
Khả năng tử vong do nhiễm não mô cầu là thấp, phụ thuộc vào cơ địa bệnh nhân. Thường bệnh chỉ dừng lại ở thể viêm họng mà thôi”.
PGS.TS Nguyễn Trần Chính cũng khẳng định vắc xin ngừa nhiễm não mô cầu không được chỉ định rộng rãi vì nguy cơ nhiễm bệnh chung không cao. Vắc xin thường được dùng cho khách du lịch sắp đi đến vùng dịch tễ của bệnh hoặc cho người có nguy cơ cao mắc bệnh (như bệnh nhân cắt lách, thiếu hụt bổ thể). Trong một số trường hợp, vắc xin được dùng phối hợp với thuốc uống để tăng hiệu quả phòng bệnh cho người sống trong cùng gia đình hoặc tiếp xúc quá gần với bệnh nhân mới phát hiện.
BS Trương Hữu Khanh khuyến cáo người dân không nên hoang mang với bệnh não mô cầu, vì bệnh không thể lây lan từ địa phương này sang địa phương khác như bệnh cúm hay tay chân miệng được. “Thế giới không ai xếp bệnh này vào loại bệnh nhiễm trùng nguy hiểm có thể lây lan được”, ông nói. Biện pháp phòng ngừa bệnh này, theo BS Khanh là thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh cá nhân như thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; súc miệng, họng bằng dung dịch sát khuẩn thông thường; vệ sinh tốt nơi ở và nơi làm việc; với người có dấu hiệu sốt cao, đau đầu, buồn nôn và nôn, cổ cứng, nên đưa đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị.
Phan Sơn
Thế Giới Tiếp Thị
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này