10:33 - 01/09/2022
Nghề đan đát trên 650 năm ở làng Mayun
Nghề làm thúng, rổ được xem là một di sản của vùng Bretagne… Vào tuần cuối của tháng bảy hằng năm, Lễ hội truyền thống được tổ chức tại thành phố La Chapelle des Marais (vùng Loire Atlantique, Pháp) với sự hợp tác của một số hiệp hội làng nghề của thành phố.
Ở Mayun, cái nôi của nghề làm giỏ của người Breton – nơi tôi đang sinh sống – thuộc thành phố La Chapelle des Marais, từng là một hòn đảo trong đầm lầy Brière. Người xưa làm thúng, rổ và các vật dụng trong nhà từ những nguyên liệu tự nhiên và sự tinh xảo chưa từng thấy.
Những người làm ở “nhà việc” xã, muốn làm sống lại nghệ thuật làm thúng, rổ của tổ tiên. Hằng năm họ mời những truyền nhân của nghề làm thúng, rổ và giỏ lâu đời trong làng đến để giới thiệu cách làm và bí quyết để làm ra những chiếc giỏ, rổ, thúng, nôi của mình cho cư dân trong vùng và du khách từ khắp nơi tới đây.
Năm nay, có 15 gian hàng tham gia lễ hội, những truyền nhân làm thúng, rổ y kiểu ngày xưa ở Mayun và các vùng lân cận. Họ vẫn duy trì nghề thủ công này bằng cách kết hợp tư duy hiện đại và chất liệu tự nhiên. Bạn sẽ ngạc nhiên khi nhìn thấy những chiếc giỏ, thúng, nôi và các vật dụng dùng trong gia đình đặc trưng cho từng khu vực, được làm bằng cây hắc mai và giẻ gai.
Claude Broussard, truyền nhân đan giỏ, nói rằng ông Camille Bodet sinh ra ở Mayun năm 1929 (nay đã mất) là thầy dạy đan giỏ của ông. Vào năm 1364, ông Broussard kể, một người lính ở Roche Bernard (một thị trấn nhỏ ở Morbihan cách Mayun 10km) bị quân đội Anh bắt làm tù binh và đã học cách đan giỏ trong nhà tù. Trở về nước, ông đã truyền nghề tinh xảo này cho cư dân Mayun… Giữa thế kỷ 18, ngôi làng có 700 cư dân thì 150 người là thợ làm giỏ cho tới khi các nhà sản xuất công nghiệp lấn át. Ngày nay, chỉ còn khoảng 10 người là truyền nhân nuôi dưỡng nghề của tổ tiên.
Vào ngày chủ nhật, ông Claude cùng với thầy của mình đi tìm cây hắc mai – là một loại cây bụi nhỏ, còn được gọi là cây nho đen, mọc ở những vùng ẩm ướt như Brière để đan giỏ… “Tôi yêu thích công việc này. Tôi bắt đầu bằng việc cạo vỏ cây, chẻ đôi và phơi – công đoạn phơi là quan trọng để cây hắc mai biến thành “sợi” rồi mới làm ra sản phẩm”… Khi mới học nghề, ông đan những chiếc gùi, những chiếc giỏ tròn nhỏ, đường kính 17cm, có những chiếc giỏ được dùng trong lễ rửa tội để đặt những quả hạnh đường vào đó…
Ông Julien ở Quistinic (cách La Chapelle des Marais 112km) đến đây từ 4 giờ sáng. Ông nói để có những sản phẩm đẹp, sau khi cạo bỏ nhánh, lá, cạo vỏ cây hắc mai sạch sẽ người ta để chúng trong mát, không phơi nắng và cũng không phơi sương… đến khi chúng héo lại – thời gian này kéo dài khoảng 6 tháng; sau đó họ mới đan.Thời gian để làm ra một sản phẩm như giỏ đựng muối, giỏ đi chợ thường là 4-5 giờ. Giá mỗi một món tùy theo công dụng, như giỏ đi chợ được giá từ 25 – 30 euro/cái. Ngoài công việc đồng áng, ông Julien thường làm giỏ và các sản phẩm khác và tham gia lễ hội, hoặc hội chợ để bán các sản phẩm của mình…
Giỏ ở Mayun khác biệt so các loại giỏ khác nhờ độ tinh xảo, vàng óng và độ bền ít nhất 30 năm… Cây hắc mai là một loại cây quý mà thiên nhiên đã ban tặng cho người ở Mayun… và tôi đã may mắn gặp được những truyền nhân đan giỏ gìn giữ mối liên hệ với thiên nhiên tuyệt vời này.
Bài và ảnh Kim Chi Daudens (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này