09:22 - 14/01/2017
Phan Chánh Dưỡng: Phát triển bền vững thị trường nông sản
Giữa nhiều thông tin bi quan về thị trường nông sản Việt, cuối năm 2016 cũng thấy loé lên một số thông tin khá tích cực. Trong số 20 nhóm mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu tỉ USD, thì có tới trên 50% là nhóm hàng nông lâm thuỷ sản.
Đặc biệt là thuỷ sản đạt 5,7 tỉ USD, tăng 23%; gỗ và sản phẩm gỗ đạt 4,4 tỉ USD, tăng 14,4%; càphê đạt 2,8 tỉ USD, tăng 29,2%; hạt điều đạt 1,5 tỉ USD, tăng 23,6%; rau quả đạt 1,1 tỉ USD, tăng 42,7%; hạt tiêu đạt 1,1 tỉ USD, tăng 43% (theo Vagrimex.com).
Ngành nông lâm thuỷ sản xuất khẩu cả năm 2016 ước khoảng 31 tỉ USD (trong đó hàng nông thuỷ sản chiếm trên 50%). Đã gấp 10 lần kim ngạch xuất khẩu dầu thô.
Và đặc biệt, ngày 18.12.2016, tại hội nghị xây dựng nền công nghiệp – nông nghiệp Việt Nam – TPHCM, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có nêu: “Phấn đấu sớm đưa Việt Nam thành quốc gia hàng đầu về sản phẩm nông nghiệp”. Nhà nước sẽ đầu tư từ 50 – 60 ngàn tỉ đồng cho chương trình nông nghiệp công nghệ cao.
Nếu mọi việc được tiến hành một cách khoa học, tạo nên một bản vẽ kiến trúc rõ ràng, hy vọng trong 20 năm tới, toà “lâu đài ước mơ” này sẽ thành hiện thực, Việt Nam trở thành “quốc gia hàng đầu về sản phẩm nông nghiệp”. Tôi xin có đôi lời tham gia đề án như lời chúc phúc đầu năm 2017 (năm chuẩn bị các điều kiện về chính sách, về vật chất, về con người thực hiện) để đề án được khởi công vào năm 2018, một năm tốt lành cho đất nước ta.
Trước tiên, với kinh nghiệm thực tiễn của tôi, các tỉnh, thành có thể tiến hành ngay việc chọn ngành hàng cụ thể làm thí điểm, trong đó, có thể chọn một vùng đất phù hợp cho ngành nông nghiệp kỹ thuật cao cho ngành hàng đã chọn. Đồng thời, có thể kết hợp với đề án du lịch sinh thái và chương trình xây dựng nông thôn mới.
Nếu chưa hội đủ điều kiện kết hợp ngay, thì cũng đặt đề án sản xuất nông nghiệp là tiền đề cho các đề án du lịch sinh thái và chương trình xây dựng nông thôn mới sau này (chương trình này có việc bố trí lại dân cư theo cụm, nhằm tạo được môi trường sinh thái thiên nhiên, điều này sẽ loại được thói quen sống bám vào tuyến giao thông như xưa nay).
Sản phẩm nông nghiệp kỹ thuật cao là mũi nhọn của sự phát triển ngành nông nghiệp nước ta. Nó vừa là phòng thí nghiệm của chính sách phát triển nông nghiệp, vừa là chim đầu đàn cho sự phát triển nông nghiệp đại trà, thông qua kỹ thuật tiên tiến trong sản xuất bảo quản cũng như chế biến, và tổ chức dịch vụ kinh doanh của sản phẩm nông nghiệp kỹ thuật cao. Do đó cũng phải qua các công đoạn nghiên cứu, đảm bảo sự đồng bộ phát triển bền vững của thị trường nông sản Việt Nam chúng ta như sau:
1. Thị trường tiêu thụ
Tiến hành song song hai thị trường: thị trường trong nước và thị trường xuất khẩu:
– Lấy thị trường trong nước làm điểm tập dượt để chuẩn hoá về chất lượng sản phẩm, chuẩn hoá về các quy trình sản xuất, chế biến, bảo quản, vận chuyển, tổ chức hệ thống phân phối đến người tiêu thụ cuối cùng. Dự kiến được độ lớn của thị trường từng địa bàn để xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ, tránh được sự lãng phí trong đầu tư.
– Về thị trường nước ngoài trong tình hình phát triển kinh tế thế giới như hiện nay, tạm chia làm hai phân khúc:
1. Phân khúc cao cấp dành cho thị trường cao cấp chủ yếu Âu, Mỹ và Nhật…
2. Thị trường trung bình chủ yếu cho các nước Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và các nước trong Cộng đồng ASEAN, v.v.
Từng thị trường đều phải có những quy cách chất lượng chuẩn (theo nước nhập khẩu, hoặc theo chuẩn quốc gia của ta). Tránh tình trạng đa chuẩn sẽ tạo ra sự cạnh tranh hạ giá bán, hạ chuẩn chất lượng làm phương hại đến thương hiệu sản phẩm quốc gia.
1. Xây dựng nền tảng sản xuất bằng cách quy định xuất xứ, chất lượng sản phẩm phải được đăng ký tại địa phương, cũng như với bộ hệ thống quản lý của bộ Công thương. Với những chất lượng khác nhau có giá khác nhau tương ứng (theo nguyên tắc chất lượng loại nào giá cả loại nấy, nhằm đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng).
2. Khuyến khích tổ chức sản xuất chế biến ngành lương thực thực phẩm, ngành sản xuất hàng hoá sử dụng nguồn nguyên liệu từ sản phẩm có gốc nông sản.
3. Xây dựng hệ thống thương mại dịch vụ (bảo quản, vận chuyển) đưa sản phẩm hàng hoá (nông sản các loại, hàng thực phẩm chế biến) đến người tiêu thụ cuối cùng.
4. Đưa yếu tố biến đổi khí hậu vào chương trình quy hoạch phát triển nông nghiệp, chọn cây con thích hợp theo từng vùng. Đưa các loại
cây con thích nghi được với sự biến đổi khí hậu vào làm thí điểm (như lúa chịu được nước mặn,
các loại hải sản nước lợ, nước mặn vào vùng bị
ngập mặn, v.v.)
5. Xây dựng mô hình sản xuất theo cụm ngành như mô hình (ví dụ cụm ngành cá tra và cá basa) dưới đây:
2.Vấn đề đào tạo
Ngành giáo dục phải có kế hoạch đào tạo kịp thời cho mục tiêu chương trình phục vụ đề án phát triển nông nghiệp kỹ thuật cao, kết hợp du lịch sinh thái và chương trình xây dựng nông thôn mới, và cả chương trình phát triển nông nghiệp bền vững như đã nêu.
Vừa rồi tôi gặp lại một chuyên gia về nông nghiệp, ông Chang Che Fa, người Đài Loan, cũng là nhà doanh nghiệp nổi tiếng trên thương trường nông sản Á châu, từng có nhiều đề án đầu tư tại Việt Nam, nhất là TPHCM. Lần này không phải trồng chuối xuất khẩu, mà lấy chuối chế biến thành bột “banana starch type II”, một loại thực phẩm chức năng, xuất khẩu qua thị trường Âu, Mỹ, Nhật, Đài Loan. Thực phẩm này có công dụng ngăn chặn bệnh tiểu đường type 2. Ông mong có sự hỗ trợ của tôi trong đề án này.
Thật ra tôi nghỉ hưu đã 12 năm, không còn nhiệt huyết, sức khoẻ để liều mạng như năm xưa. Nhưng sự say mê nghề nghiệp của ông làm tôi rung động. Mong ông gặp may mắn, cũng như mong toà lâu đài nông nghiệp kỹ thuật cao của ta thành công.
Phan Chánh Dưỡng
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này