12:24 - 13/01/2019
Cá tính Quảng: Cãi, Ngông, Hề, Chơi, Làm… và còn gì nữa?
Nghe tôi nói sẽ đến dự buổi ra mắt và giao lưu với các tác giả của cuốn sách Cá tính Quảng, ông bạn người Quảng Nam cười kha kha nói: “Coi chừng, nó cãi nhau đến… quýnh lộn luôn á!” Tất nhiên là tôi cảnh giác rồi, ai chẳng biết “Quảng Nam hay cãi”.
Ra tập đầu tiên với năm chữ khái quát về cá tính Quảng: Cãi, Ngông, Hề, Chơi, Làm mà nhà nghiên cứu Nguyễn Tiến Văn chiết tự từ chữ Nôm, thì “Cãi” là đứng đầu. Vì sao? – Cãi chính là nền tảng đầu tiên của việc thiết lập bình đẳng theo hàng ngang, tức không phải tôn ti trật tự kiểu chiếu trên chiếu dưới theo hàng dọc của triều đình phong kiến, gia trưởng. Vượt qua đèo Hải Vân, cách biệt triều đình, người Quảng lại sống nơi biên ải, không cãi mới lạ” (trích sách).
Thế nhưng, những nhân vật được sắp xếp ở phần đầu sách mang chữ “Cãi” được xem là “đỉnh”, hầu hết họ toàn thầm lặng làm việc như nhà nghiên cứu triết học Bùi Văn Nam Sơn, nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Thục, hoạ sĩ Lê Kinh Tài… thì cãi với ai? Thật thâm thuý khi nhóm biên soạn đã đưa ra một “triết lý” sâu sắc: Cãi với chính mình mới là “cãi lớn”, cãi triệt để, cãi để cho ra những kết quả tốt nhất, dù có thể không hợp ý với tất cả mọi người thì cái việc “cãi với chính mình” này mới đáng để cho mình vén mở những trùng trùng kho tàng của vạn vật, của đời sống và đưa mình đến sựtrưởng thành trong ý thức, để ngày càng hoàn thiện mình hơn. Và đó không phải chính là cái lẽ sống lý tưởng ở đời sao?
Có anh bạn người Quảng khác nhắn nói: “Mấy chữ đó chưa đủ, người Quảng còn nói lái giỏi nữa” – “đúng rồi, vừa lái giỏi vừa lái dở”, tôi trả lời và nghĩ ngay đến “tổ sư” Bùi Giáng. Nếu đọc sách của ông thì không thể không nhớ: “lá hoa cồn”, “cỏ nhặt”, “truông ngàn” hay nguyên câu thơ: “vườn hoa nụ đứng nụ đằm”…
Cái Chơi, cái Ngông, cái Hề, cái Làm của người Quảng tất nhiên là không giống ai, nhưng cái sự Học của người Quảng mà chưa được nhắc tên là một cá tính hẳn hoi trong tập sách này, thì quả là thiếu trầm trọng. Người Quảng sở dĩ muôn dặm phương xa thành danh đạt đạo chính là nhờ ở sự hiếu học, ham học.Vì học mới có thể vượt lên sự khốn khó, nghèo hèn để làm người. Ý thức về sự học của người Quảng mãnh liệt một phần chính là do vùng đất cằn cỗi, thời tiết khắc nghiệt. Nhưng càng cằn cỗi, khắc nghiệt là càng yêu thương nó một cách mãnh liệt. Và đó là lý do mà ai cũng nhắc đến câu nói được in đậm trong sách ở phần cuối của một cuộc phỏng vấn với Nguyễn Mỹ cô gái thế hệ 8X trẻ người Quảng, thành danh trên đất Sài Gòn: “Chúng ta đi mang theo quê hương”.
Vậy nên chính Nguyễn Mỹ (nickname: Mỹ Nguyễn) đã là người tự làm nghĩ ra và làm trang web “netquang.vn”, ngay sau đó cô đã nhận được rất nhiều sự ủng hộ và liền có một nhóm những nhà báo, nhà văn đã giúp cô bắt đầu thực hiện phần việc rất thiêng liêng của những người con đất Quảng: “Tủ sách nét quảng”. Tất cả những người con xứ Quảng đều đã sẵn trong mình mảnh đất quê hương họ, mang theo và để vinh danh, để cống hiến.
Hy vọng tập tiếp theo của Cá tính Quảng, sẽ được gặp thêm nhiều tiền bối xứ Quảng, nay đã trở thành một phần máu thịt của quê nhà đất Việt.
Ngân Hà (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này