07:44 - 30/05/2022

Giá tiêu dùng tăng phi mã

Sau khi giá xăng dầu trong nước tăng lên mức kỷ lục, nhiều loại mặt hàng cũng rục rịch tăng giá, gây áp lực rất lớn đến bữa ăn hàng ngày.

Giá cả nhiều mặt hàng thực phẩm tăng cao. Ảnh: Quang Thuần.

Mặt hàng thiết yếu đồng loạt tăng

Ghi nhận trên thị trường, giá trứng gà tại nhiều chợ truyền thống TP.HCM đã ở mức 35.000 đồng/chục, trứng vịt 38.000 đồng/chục, gần gấp đôi so với cùng kỳ năm 2021. Một số tiểu thương thừa nhận, từ nhiều năm nay chưa bao giờ giá trứng cao như vậy. Một số cửa hàng Bách Hóa Xanh niêm yết giá trứng đến 22.000 đồng/vỉ 6 quả, tính ra 3.600 đồng/quả trứng gà!

Một thực phẩm không thể thiếu trong bếp của mỗi gia đình là dầu ăn cũng tăng khủng. Mỗi lít dầu ăn hiện tăng 50% so với đầu năm và gấp đôi 2 năm trước, lên hơn 55.000 đồng – mức cao nhất từ trước đến nay. Từ đầu năm đến nay, giá dầu thực vật đã được các đại lý điều chỉnh 3 lần từ 32.000 đồng/lít lên 48.000 đồng/lít. Giá bán lẻ mặt hàng này cũng tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2020, lên 48.000 – 55.000 đồng/lít. Tương tự, dòng sản phẩm trung và cao cấp như dầu đậu nành, hướng dương, gạo lứt tăng 68.000 – 85.000 đồng/lít, tăng 90% so với cùng kỳ 2020.

Chị Nguyễn Thị Phương Quyên, công nhân may ngụ quận 12 (TP.HCM) than thở: “Giá trứng gà đang tăng phi mã, từ 22.000 – 24.000 đồng/chục, giờ tăng 50% lên 32.000 – 36.000 đồng/chục. Nhiều loại thực phẩm, gia vị khác cũng tăng giá như gạo sữa lài thơm tăng lên 17.000 đồng/kg, nước mắm tăng lên 47.000 đồng/chai, đường cát từ 18.000 – 19.000 đồng/kg tăng lên 21.000 đồng/kg, có nơi 22.000 – 24.000 đồng/kg. Muối i ốt 400 gr từ 2.500 đồng/túi giờ đã tăng lên 4.000 đồng/túi. Hầu hết giá cả các mặt hàng hiện nay đã cao hơn 15 – 20% so với giá sau tết. Nhà giàu thì không quan tâm, chứ nhà nghèo như giới công nhân thì càng nghèo thêm”.

Theo khảo sát của phóng viên, nhiều DN hiện nay đang khó khăn khi phải duy trì sản xuất trong áp lực chi phí gia tăng, chi trả lương cho nhân viên trong khi sức mua trên thị trường vẫn khá yếu. Đối với các DN kinh doanh mặt hàng trứng gia cầm thuộc chương trình bình ổn giá, nguy cơ thua lỗ vì giá trứng tăng còn cao hơn. Ông Trương Chí Thiện, Giám đốc Công ty thực phẩm Vĩnh Thành Đạt, than thở: “Giá trứng trên thị trường tăng cao quá trong khi giá bình ổn lại không được tăng. Điều này dẫn đến 2 hệ lụy: Thứ nhất, người dân sẽ đổ dồn vào mua trứng bình ổn để bán ra ngoài trục lợi. Thứ hai, giá bán không tăng dẫn đến DN thua lỗ và người chăn nuôi cũng không an tâm tái đàn”.

Cần vai trò điều tiết của các chính sách thuế

PGS-TS Trần Hoàng Ngân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, nhận định: Nền kinh tế VN có độ mở rất lớn nên thế giới tăng giá, ta phải chịu giá cao ngay, người ta gọi đó là nhập khẩu lạm phát. Hiện tình hình thế giới quá phức tạp với lạm phát cao. Để giảm thiểu tác động, phải sử dụng nhiều công cụ: thuế, điều hành, tổ chức sản xuất và cân đối cung cầu…

Ở góc độ sản xuất, ông Vũ Duy Hải, Tổng giám đốc Tập đoàn Vinacam, kiến nghị: “Các bộ, ngành nên xem xét áp thuế xuất khẩu với một số loại phân bón, nhóm sản phẩm đang chiếm 30 – 40% giá thành sản xuất lúa hiện nay. Việc áp thuế phải thỏa mãn 2 mục tiêu: Bình ổn cho người nông dân, tức là khi trong nước có nhu cầu thì thuế là công cụ chặn bớt xuất khẩu để tăng nguồn cung và ngược lại không gây khó khăn, đình trệ cho nhà máy sản xuất khi nhu cầu trong nước giảm. Để hài hòa nên chăng, cần áp dụng chính sách thuế linh hoạt theo biểu thuế tự động”. Bên cạnh đó, cũng không nên đánh thuế xuất khẩu với tất cả loại phân bón. Ví dụ, việc áp thuế xuất khẩu với NPK thậm chí sẽ có tác dụng ngược vì phần lớn sản xuất NPK trong nước hiện nay là làm công tác phối trộn, nó giống như một hoạt động gia công từ các nguồn nguyên liệu phân đơn khác. Mặt khác, sản lượng NPK nội địa hiện nay theo thiết kế đã vượt xa nhu cầu trong trước do vậy cần khuyến khích DN sản xuất mặt hàng này tăng cường xuất khẩu. Đối với thuế phòng vệ DAP, MAP, hiện tại cơ bản các nhà máy sản xuất DAP, MAP đã có lãi, cân đối được tài chính, nếu tiếp tục duy trì thuế phòng vệ đối với DAP, MAP để bảo hộ sản xuất trong nước sẽ làm tăng gánh nặng cho người nông dân.

Nói thêm về giá xăng dầu, ông Trần Hoàng Ngân nhận định: “Chúng ta còn dư địa về thuế để giảm đà tăng nóng của giá xăng dầu, đó là 50% thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt… Đừng sợ giảm nguồn thu trước mắt do giảm thuế để kiểm soát giá. Bởi vì để xảy ra lạm phát cao, nguồn thu ngân sách cũng sẽ giảm trầm trọng hơn”.