Minh bạch khai khoáng được không?

Minh bạch khai khoáng được không? Mỏ than Khánh Hòa, tỉnh Thái Nguyên.

Theo số liệu mới nhất từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, Việt Nam có hơn 5.000 điểm mỏ và 60 loại khoáng sản khác nhau.

Vào năm 2013, Việt Nam đã khai thác 42,6 triệu tấn than, 3 triệu tấn quặng sắt, 3 triệu tấn apatit, 193.000 tấn mangan và nhiều loại khoáng sản khác với sản lượng lớn.

Ước tính, với quy mô khai thác như trên, tính từ thời điểm đó, số năm khai thác còn lại của dầu khí là 56 năm, barit (21 năm), thiếc (19 năm), chì – kẽm (17 năm) và vàng (21 năm).

Trong khi đó, nguồn thu trong lĩnh vực này hoàn toàn chưa tương xứng với quy mô khai thác. Theo số liệu thống kê của Bộ Tài chính, số thu thuế tài nguyên ngoài dầu khí, trong giai đoạn 2011-2013, chỉ đạt từ 0,9%-1,1% tổng thu ngân sách nhà nước.

Nhiều địa phương phản ánh, số thu thuế tài nguyên thậm chí không đủ cho chi phí quản lý nhà nước đối với hoạt động khoáng sản.

Tránh thất thu thuế

Bà Trần Thanh Thủy – Điều phối viên Liên minh Khoáng sản cho rằng, ngành công nghiệp khai khoáng của Việt Nam tồn tại rất nhiều thách thức về vấn đề cấp phép, thu ngân sách, kiểm soát vấn đề khai thác và xuất khẩu trái phép, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay thu ngân sách rất khó khăn, trong khi đó, theo bà Thủy, Việt Nam đã tiếp cận với EITI từ năm 2005, đáng lẽ phải tham gia EITI từ lâu rồi vì rất nhiều những lợi ích có thể mang lại cho ngành khai khoáng.

Mới đây nhất, trong văn bản gửi Chính phủ về việc xem xét quyết định việc Việt Nam tham gia EITI, TS Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch VCCI cũng nhấn mạnh: “EITI giúp nhà nước kiểm soát tốt hơn hoạt động khai thác khoáng sản, từ đó giảm thất thoát, lãng phí tài nguyên, tăng thu cho ngân sách…”.

Cũng phải nói thêm rằng, việc tham gia EITI hay bất cứ một sáng kiến, cơ chế quốc tế nào khác mới chỉ là bước khởi đầu.

Sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thuế và cơ quan tài nguyên – môi trường để đảm bảo thực thi nghiêm túc pháp luật trong nước và các cam kết quốc tế mới là yếu tố quyết định cho căn bệnh “chảy máu” khoáng sản và thất thu thuế.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo: “Phải khai thác sử dụng tài nguyên khoáng sản hiệu quả hơn, minh bạch hơn, trách nhiệm hơn. Nhiều nước tham gia EITI giúp các nước giàu tài nguyên tăng thu được hàng trăm triệu USD. Yêu cầu Bộ Công Thương sớm báo cáo về khả năng Việt Nam tham gia sáng kiến này”.

Theo DĐDN

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này