09:45 - 20/03/2019
‘Lội’ xuống thị trường, nước mắm truyền thống mới sống sót
Bà Nguyễn Minh Phương, phụ trách kinh doanh DNTN sản xuất nước mắm Hoà Hiệp (Vĩnh Long), thừa nhận trước giờ cứ ỷ y buôn bán theo kiểu “hữu xạ tự nhiên hương”, ai cần tìm đến thì bán, không thì thôi.
Nay giật mình nhìn lại cách làm ăn này thấy khó cạnh tranh với nước mắm công nghiệp, phải thay đổi cách tiếp cận, chịu khó “lội” xuống thị trường, tìm đến người tiêu dùng nhiều hơn…
Nhìn về phía người dùng nhiều hơn
Chúng tôi nêu vấn đề về “đối tượng khách hàng, kênh phân phối” cho mười nhà thùng làm nước mắm truyền thống (nước mắm truyền thống), đều nhận được câu trả lời hết sức chung chung: có kênh phân phối riêng, khách hàng riêng, thân quen và rất ổn định. Từ “ổn định” được nhiều chủ hãng nước mắm truyền thống nhắc tới, cho thấy họ hầu như an phận, ít để ý đến chiến lược phát triển, tăng sản lượng, độ phủ nhãn hàng và lượng khách hàng. Dù vậy, số đông ý kiến, như trường hợp bà Phương nước mắm Hoà Hiệp, đã nhìn ra nguy cơ không thể cạnh tranh lại với doanh nghiệp sản xuất nước mắm công nghiệp, có tiềm lực tài chính, làm truyền thông rần rần, chiết khấu cao, đưa ra chiến lược chăm sóc, o bế các cửa hàng tạp hoá từng ly từng tý.
“Vài năm trở lại đây, Hoà Hiệp bắt đầu nghĩ đến phải thay đổi. Chúng tôi không còn sản xuất loại nước mắm có vị “mặn như muối lòi”, mà hoàn thiện quy trình sản xuất, chuẩn hoá đội ngũ, bắt đầu đi nhiều, tìm hiểu người tiêu dùng, rồi cải tiến mẫu mã… đẩy mạnh kênh phân phối về chợ xã, bán hàng vào siêu thị, bán trên kênh online”, bà Phương chia sẻ.
Ông Trần Hữu Đỉnh, chủ cơ sở nước mắm Đỉnh Hương, tỉnh An Giang, hoạt động từ năm 1955, nói làm nước mắm truyền thống dùng cá, muối, ủ chượp, lên men… trải qua quá trình chiết rút, đóng chai. Kể thì có vẻ đơn giản nhưng phải mất cả năm trời mới cho ra được sản phẩm, muốn giữ được thị phần phải lấy chất lượng làm gốc. Đỉnh Hương là sản phẩm được bình chọn Hàng Việt Nam chất lượng cao, ông Đỉnh bảo khách là những người làm ăn lâu năm, quen dùng mấy chục năm; cho nên họ không dễ dàng quay lưng, vì đã biết chất lượng nước mắm như thế nào. Tuy vậy, trước làn sóng áp đảo của nước mắm công nghiệp, Đỉnh Hương vẫn phải tham gia nhiều cuộc hội thảo, nhằm giới thiệu cho người dùng hiểu rõ về nước mắm truyền thống, cũng như kết nối với các cửa hàng tạp hoá để họ nhận hàng bán ở các vùng nông thôn An Giang và các tỉnh chung quanh.
Bà Hồ Kim Liên, Chủ hãng nước mắm Khải Hoàn, Chủ tịch hội nước mắm Phú Quốc: Giữ chất lượng, không chạy theo số lượng
Hiện Khải Hoàn có khoảng 800 thùng chượp cá với sản lượng cá chượp từ 10.000 – 12.000 tấn cá, mỗi năm cung ứng ra thị trường từ 4 – 5 triệu lít nước mắm, trong đó khoảng 10% xuất khẩu. Trước nguy cơ nguồn cá cơm Phú Quốc cạn kiệt, Khải Hoàn chủ động quản lý nước mắm theo chuỗi, từ việc đánh bắt, ủ chượp, thành phẩm, đóng chai và bán cho người tiêu dùng để đảm bảo có đủ nguồn nguyên liệu và chất lượng đánh bắt. Từ cuối năm 2018, Khải Hoàn bắt đầu nghĩ đến phương án xây dựng lại hệ thống phân phối nhằm tăng độ phủ, như đẩy mạnh hàng vào siêu thị, cửa hàng tiện lợi, kênh tạp hoá, bán hàng trên online cũng như truyền thông, marketing nhằm quảng bá đẩy mạnh thị phần nước mắm tại thị trường nội địa. Tuy nhiên, không chỉ riêng Khải Hoàn, mà hiện nay hầu hết các cơ sở sản xuất nước mắm truyền thống đều yếu năng lực tài chính, nên việc mở rộng kênh phân phối phải làm từ từ. Điều cốt yếu là phải giữ vững chất lượng, không chạy theo số lượng, giữ lượng khách hàng truyền thống.
Đoàn kết bảo vệ thương hiệu
Nhiều nhà thùng cũng rút ra bài học xu hướng tiêu dùng nước mắm sau vụ asen, histamine, đó là bây giờ người tiêu dùng rất cần sự minh bạch nguồn gốc xuất xứ, quy trình sản xuất giữa nước mắm truyền thống và nước mắm pha chế công nghiệp. Bà Võ Thị Lệ Hằng, chủ hãng nước mắm Quốc Hải (Kiên Giang) cho hay cách làm của Quốc Hải là hoàn thiện quy trình sản xuất, minh bạch nguồn cá làm mắm, đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, các quy chuẩn kỹ thuật. Ngoài ra, để tăng độ phủ nhãn hàng, Quốc Hải minh bạch hoá quyền lợi của nhà phân phối, đại lý và điểm bán lẻ. Cơ sở đặt ra tiêu chí của nhà phân phối là phải đoàn kết như một bàn tay, tuyệt đối không dẫm đạp nhau, bán đúng giá, đúng địa bàn, tuân thủ quy định chung của công ty.
“Hiện nay Quốc Hải có xe đưa hàng về nông thôn vùng sâu, vùng xa; hệ thống phân phối phủ đều các chợ xã trong tỉnh.Các nhà phân phối, điểm bán lẻ được yêu cầu bán một giá và không áp đặt doanh số. Tập trung vô đối tượng khách hàng mà mình xác định ngay từ đầu: là những người có thu nhập kha khá, có kiến thức”, bà Hằng nói.
Ngoài ra, theo bà Hằng, Quốc Hải có đội ngũ nhân viên đến tận chợ để làm các chương trình bán hàng, bên cạnh kênh siêu thị; và nhãn hiệu nước mắm này cũng bắt đầu nhắm đến kênh bán hàng online… “Quốc Hải đi thêm vào ẩm thực bằng cách tài trợ cho các chương trình nấu ăn, hoạt động ẩm thực”, cách này theo bà Hằng nhận xét là khá hay, mang đến hiệu quả quảng bá tốt.
Trong khi đó, ông Ngô Văn Phương, chủ DNTN sản xuất nước mắm Long Vinh, huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh, cũng cho hay đang thực hiện giải pháp bán hàng chương trình Hàng Việt về nông thôn do BSA tổ chức; kết nối cung cầu do bộ Công Thương, sở Công Thương tổ chức trong đội hình câu lạc bộ đặc sản Trà Vinh. Cách làm này giúp Long Vinh đưa ra thị trường 10.000 lít nước mắm mỗi năm, gồm khu vực thị trường chính là Trà Vinh, Cần Thơ và TP.HCM. “Chúng tôi sản xuất nước mắm có gởi mẫu kiểm tra, có giấy chứng từ xác thực đạt tiêu chuẩn vệ , chứ không lập lờ chất lượng, đặc biệt là không sử dụng hoá chất, hương vịđể pha chế”, ông Phương quả quyết.
Về lâu dài, theo các cơ sở sản xuất nước mắm truyền thống, nếu không có cách quản lý và tách bạch giữa nước mắm truyền thống và sản phẩm từ hoá chất, sẽ khiến người tiêu dùng nhầm lẫn. Ông Nguyễn Tường Nam, chủ hãng nước mắm Gia Hỷ, tỉnh Vĩnh Long, cho rằng các nhà sản xuất nước mắm truyền thống phải đoàn kết, cùng nhau lên tiếng, cùng nhau tìm cách tăng độ phủ nước mắm truyền thống, để mọi người tiêu dùng có thể tiếp cận, đó cũng là cách bảo vệ nước mắm truyền thống.
Toàn đảo Phú Quốc hiện có 104 nhà thùng làm nước mắm, sản lượng bình quân đạt khoảng 25 – 30 triệu lít/năm.Tuy nhiên, số lượng sản phẩm mang nhãn hiệu Nước mắm Phú Quốc tiêu thụ trên thị trường lên đến khoảng 200 triệu lít/năm. Như vậy, có khoảng 85 – 90% nước mắm mang nhãn hiệu Nước mắm Phú Quốc đang bán trên thị trường là hàng giả, hàng nhái. Các nhà thùng làm nước mắm Phú Quốc cũng cho hay, một thách thức nữa mà họ đang phải đối mặt đó là tình trạng khan hiếm cá cơm – nguồn nguyên liệu chủ yếu để làm nước mắm. Với kiểu đánh bắt tận diệt trong nhiều năm qua, các loại hải sản, trong đó có cá cơm đang ngày càng cạn kiệt.
Khánh An – Ngọc Bích (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này