10:26 - 24/10/2018
Câu chuyện thị trường: Gần 500.000 tỷ đồng sao vẫn bấp bênh
Theo các chuyên gia, giá trị của con heo, chỉ tính riêng tiêu thụ nội địa ước chừng 500.000 tỷ đồng/năm. Hàng trăm ngàn tỷ đồng nhưng sao người sản xuất vẫn bấp bênh…
Hai năm trước, dân chăn nuôi heo khốn khổ, thua lỗ nặng nề vì giá cả trên thị trường giảm mạnh, do cung vượt cầu. Ở các tỉnh phía Bắc, giữa tháng 10, giá heo hơi còn ở mức trên 50.000 đồng/kg, nhưng gần cuối tháng, chỉ sau một cuộc họp của các cơ quan chức năng, giá heo hơi giảm từ 3.000 – 5.000 đồng/kg. Nông dân các tỉnh phía Nam cũng sợ giá sẽ giảm nữa nên kêu lái vào bắt heo.
Nhiều người chăn nuôi nói rằng, rủi ro của nghề nuôi heo không chỉ là do dịch bệnh hay tác động cung – cầu, mà còn do can thiệp của chính sách. Dù con heo không thuộc diện kiểm soát, bình ổn, nhưng không chỉ cấp bộ yêu cầu giảm giá, mà ở nhiều tỉnh, thành cũng đưa vào diện bình ổn giá. Theo ông Kiều Minh Lực, chuyên gia của công ty chăn nuôi C.P Việt Nam, ngành chăn nuôi heo có vốn hoá gần 20 tỷ USD ở Việt Nam, sở dĩ có sự bấp bênh vì chưa kiểm soát được tổng đàn, nghĩa là nông dân và cả doanh nghiệp nuôi heo không hề có kế hoạch gì cả. Cho đến thời điểm này, nhiều doanh nghiệp chăn nuôi heo lớn cũng khẳng định, không ai có thể biết chính xác tổng đàn heo ở Việt Nam có bao nhiêu con. Hồi tháng 9/2018, cục Chăn nuôi có đưa ra báo cáo tổng đàn heo giảm 6,2% vào tháng 4/2018 và 3% vào tháng 6/2018 so với cùng kỳ 2017 (27,4 triệu con), nhiều ý kiến cho rằng, nguồn cung heo trên thị trường không còn nhiều. Số liệu trên chưa hẳn chính xác, điều này thể hiện qua giá cả tăng mạnh từ tháng 4/2018.
Không chỉ mù mờ về số liệu đàn, người chăn nuôi cũng không tìm đâu được thông số nhu cầu tiêu dùng hàng tháng, hàng quý và hàng năm của thị trường nội địa.Nông dân không biết đã đành, doanh nghiệp cũng không.Còn số liệu chính thống từ cơ quan quản lý thị trường cũng mù mờ. Cho đến nay, hơn 2,5 triệu hộ nuôi heo, hàng ngàn doanh nghiệp liên quan; nhưng không được cung cấp dữ liệu phân tích thị trường bán lẻ, dự báo giá trong tương lai…
Với các nước có ngành chăn nuôi heo phát triển, các nhà quản lý luôn có kế hoạch sản xuất rõ ràng. Người nuôi, doanh nghiệp giết mổ (tiêu thụ nội địa và xuất khẩu) và nhóm các nhà cung ứng cho ngành chăn nuôi có liên kết nhau chặt chẽ, để sản xuất đủ nhu cầu tiêu thụ nội địa, cũng như nhu cầu xuất khẩu. Vì lẽ đó mà giá heo ở Mỹ hay cộng đồng EU không bao giờ có biên độ lên và xuống như tại Việt Nam. Trong khi đó, với người chăn nuôi trong nước, “liều thua nhiều”. Năm nay người nuôi có thể bán được 50.000 đồng/kg heo hơi, nhưng năm sau xuống 20.000 – 30.000 đồng/kg, là chuyện thường ngày của người nuôi heo ở Việt Nam
“Người nuôi heo vẫn cứ mãi chạy theo giá heo lên xuống thất thường như… dân chơi chứng khoán trong mấy năm qua”, ông Nguyễn Minh Long, chủ trại heo ở Xuân Lộc (Đồng Nai) nói. Ông Long cho rằng, những chủ trại heo có quy mô đàn nái 300 – 500 con như ông, nuôi heo chỉ bán cho thương lái, chứ không có liên kết với doanh nghiệp nào, nên chịu rủi ro của thị trường rất lớn. Muốn giảm rủi ro, theo ông Long, người chăn nuôi rất cần thông tin về tổng đàn, về nhu cầu thị trường thịt heo… nhưng đến giờ, không có cơ quan nào cung cấp những số liệu đó cả.
Dân nuôi con heo đã mù mờ thông tin như vậy, khâu nguyên liệu phục vụ chế biến thức ăn cũng chưa có chiến lược sản xuất một cách bài bản, để giảm nguồn nhập khẩu. Ông Lê Bá Lịch, chủ tịch hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam, từng nhiều lần kiến nghị: phải có chính sách thúc đẩy phát triển trồng bắp, đậu tương để giảm dần lượng hàng nhập khẩu. Theo ông Lịch, mỗi năm, quy mô ngành công nghiệp sản xuất thức ăn tăng từ 10 – 15% mỗi năm (sản lượng năm 2017 khoảng 23 triệu tấn), nên kéo theo nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu tăng đều đặn từng năm, vì Việt Nam chưa có bất kỳ kế hoạch trồng trọt nào dài hơi để chủ động nguồn nguyên liệu. Chẳng hạn như mặt hàng bắp, vốn sử dụng khoảng 40% trong công thức sản xuất thức ăn, mỗi năm Việt Nam phải bỏ ra khoảng 50.000 tỷ đồng để nhập 8 – 10 triệu tấn nguyên liệu. Ông Lịch cho rằng, Việt Nam là quốc gia có thể trồng bắp ở nhiều tỉnh, thành thuộc phía Bắc, Tây Nguyên, miền Đông Nam bộ, đồng bằng sông Cửu Long, nhưng đến nay chúng ta chưa có chính sách thúc đẩy vùng nguyên liệu, cải tạo giống, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư công nghệ sấy… “Cách nay vài năm, Việt Nam có quy hoạch 250.000ha đất trồng bắp ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, nhưng do chính sách chưa tốt nên nông dân không chịu trồng!”, ông Lịch nói. Một số doanh nghiệp kinh doanh thức ăn nói với Thế Giới Tiếp Thị, việc phụ thuộc nhập khẩu phần lớn bắp nguyên liệu để sử dụng chế biến thức ăn sẽ rủi ro cho sản xuất, nên kiến nghị cần phải đánh thuế nhập khẩu mặt hàng này, để kích thích sản xuất nội địa. Tiếc rằng, kiến nghị trên đã trôi theo gió, theo mây…
bài, ảnh Bảo Anh (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này