12:00 - 12/09/2016
Thương mại điện tử chỉ ‘xây để bán’?
Sau Lazada về tay Alibaba, Zalora được thâu tóm bởi Nguyễn Kim, VNG mua sở hữu cổ phần lớn tại Tiki, mới đây, Pasoto.vn, một trang thương mại điện tử (TMĐT) về dịch vụ lữ hành cũng đã lập kỉ lục về tốc độ và thời gian từ… khởi nghiệp đến “bán mình”.
Những thương vụ sang tay ngày càng nhiều của các DN TMĐT theo đó không chỉ cho thấy sức ép cạnh tranh khốc liệt của ngành này mà còn hé lộ một tư duy kinh doanh đang được nhiều chủ đầu lựa chọn: Xây để bán (Build to sell) và nhường cho người khác vun đắp sự… trường tồn.
Pasoto.vn – “Ca” kinh điển về star – up công nghệ với chiến lược “Xây để bán”
Pasoto.vn là DN chuyên về “sàn” TMĐT cung cấp dịch vụ lữ hành với các tuyến vận chuyển đường dài quan trọng ở khu vực phía Nam, trong đó có hai tuyến kết nối được với với cả bến xe miền Đông và bến xe miền Tây, điều mà các DN cùng phân khúc chưa thực hiện được.
Tiêu chí vận hành của trang là đặt nhóm hoặc cá nhân (book vé) giá rẻ qua mạng. Nghe thì có vẻ giống các trang TMĐT bán dịch vụ lữ hành khác như vexere.vn… do một sinh viên Việt khởi nghiệp và đã kêu gọi được vốn đầu tư lớn cách đây mấy năm. Nhưng không hẳn vậy.
Pasoto có sáng tạo riêng về mặt định vị thị trường – khách hàng, kết hợp cả dịch vụ lữ hành vé xe với các tuyến vận chuyển phổ thông khác.
Song song là dịch vụ đặt phòng khách sạn, nhà nghỉ… cũng trên tiêu chí cạnh tranh giá và chất lượng dịch vụ. Đây chính là điều làm Pasoto “sáng lên” so với vexere.vn hay ivivu.vn.
Pasoto được sáng lập, khởi nghiệp – đúng nghĩa bởi một quản trị gia chuyên nghiệp, doanh nhân Lâm Minh Chánh, người đã có hơn 20 năm kinh nghiệm với hơn 15 năm làm quản lí cao cấp cho các tập đoàn nước ngoài, 5 năm khởi nghiệp, một người tiên phong và trải nghiệm vị trí điều hành ở nhiều lĩnh vực: tiêu dùng, bảo hiểm nhân thọ, chứng khoán, vàng cho đến giáo dục, TMĐT…
Tuy không nói ra nhưng có lẽ với cái đầu của một doanh nhân nhiều kinh nghiệm và bản lĩnh, ngay từ khi Pasoto vận hành, giới quan sát đã nhận định rất có thể đây là một “ca” mới mà ông Chánh thử nghiệm trong phong trào đầu tư khởi nghiệp công nghệ, và có thể ông sẽ chỉ đảm đương sáng lập, quản trị một thời gian, để rồi sau đó có những hướng ra tiếp theo cho DN.
Những giá trị cộng thêm để các dự án có thể bán được giá
Thực tế đã chứng minh là sau hai năm kể từ ngày chính thức vận hành ra thị trường cho đến ngày “sang tay” dự án TMĐT đang đi vào giai đoạn hoạt động ổn định, dù chưa thể khấu hao đầu tư hết để ghi nhận lãi ngay, trên trang thông tin cá nhân của mình, ông Lâm Minh Chánh đã thông báo chuyển nhượng dự án cho nhà đầu tư mới đến từ Singapore.
Có thông tin cho rằng vụ chuyển nhượng này trị giá ước khoảng 1 triệu USD, không phải con số lớn nếu so với 1000 tỷ đồng mà VNG đầu tư vào Tiki.vn trước đó, hay giá trị thương vụ Zalora về tay Nguyễn Kim mà theo “đồn đoán” ước khoảng 10 triệu USD.
Nếu đúng thì giá trị chưa lớn nhưng đây vẫn là thương vụ đặc biệt bởi: Quy mô dự án còn khiêm tốn (so với những dự án TMĐT như vừa nêu); thời gian vận hành dự án còn rất trẻ; đặc biệt, dự án vẫn còn “lỗ” nếu tính tổng chi phí đầu tư/ doanh thu.
Lưu ý là điều đó không đồng nghĩa với tỷ suất hoàn vốn đầu tư một ẩn số, không “3 năm rõ mười” như các vụ khác nhưng cũng theo giới quan sát, có thể ROI đạt được không hề thấp! Và đặc biệt rất có thể sau khi sang nhượng hoàn tất, nhà sáng lập Pasoto.vn sẽ tiếp tục vận hành quản trị dự án trong một thời gian nhất định.
Một chuyên gia M&A đánh giá, có thể thấy “giá trị cộng thêm” để thương vụ này “bán lúa non” thành công ngoạn mục chính nằm ở chỗ uy tín người sáng lập lẫn cam kết đi cùng dự án, để DN tiếp đà phóng trơn tru và không bị chững lại vì giai đoạn tiếp nhận – thay máu.
“Những nhà đầu tư muốn “Xây để bán” trong lĩnh vực TMĐT nên quan tâm đến yếu tố này, mở rộng ra điều đó gần như chuẩn xác bao hàm cả những dự án start-up về fintech (tài chính công nghệ), dịch vụ… nói chung.
Bởi ở phương diện một start-up, uy tín của những người tham gia trong cương vị cố vấn (metor) rất cần thiết, nó sẽ bù khuyết và đảm bảo cho tinh thần sáng tạo của những mentee (người được cố vấn) trong các công đoạn vận hành – quản trị dự án, đặc biệt sẽ rút ngắn thời gian, khoảng cách, chi phí tiếp cận các nhà đầu tư để gọi vốn hoặc bán mình.
Tỷ lệ thành công thấp
Tất nhiên, phải nói một cách công bằng rằng không phải bất kì dự án khởi nghiệp hay đặc biệt đầu tư TMĐT nào cũng có cơ hội gọi vốn, bán mình thành công.
Xác suất 1:100 đối với thành công của Start-up hay TMĐT được xem là quá lớn, đặc biệt càng lớn đối với TMĐT – một lĩnh vực đòi hỏi đầu tư dài hơi, ngốn vốn và trường vốn, bù lỗ có thể lên tới dài hạn 3-5 năm hoặc hơn.
Màn khai tử của những dự án TMĐT như Deca, Lingo, FoodPanda…gần như nối nhau liên tiếp suốt thời gian qua đã cho thấy tính khốc liệt và “khó xơi” của khu vực đầu tư này.
Nhưng bên cạnh đó, những thương vụ như Pasoto vẫn thắp niềm hy vọng: Các nhà đầu tư lớn vẫn đang có nhu cầu rút ngắn thời gian đầu tư và chi phí thông qua những dự án được đầu tư bài bản, có tiềm năng, có nguồn khách hàng tiềm năng.
Trong một hội thảo về khởi nghiệp, doanh nhân Lâm Minh Chánh nhấn mạnh Start-up phải có thị trường, phải thu hút được lượng khách hàng tiềm năng thực sự mua sản phẩm hay dịch vụ.
Khi có một lượng khách hàng đủ lớn, Startup có thể chưa có lời nhưng sẽ tạo ra 1 giá trị mà các nhà đầu tư hay các đối thủ phải mong muốn. Lúc đó Startup có thể gọi vốn hay bán hẳn.
Có lẽ ông Chánh cũng không nghĩ mình làm theo kiểu bán hẳn. Nhưng xét theo chiến lược của nhà đầu tư trực tiếp thì “Xây để bán” cũng là một hướng kinh doanh độc đáo và “có lợi nhuận”.
Ai bảo “xây để bán” không phải là chiến lược kinh doanh đầy đam mê, bên cạnh những chiếc lược tiếp nhận để trường tồn của những nhà đầu tư cũng không kém đam mê đi săn – mua lại?
Theo DĐDN
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này