10:17 - 04/06/2022
Morton Mower chế máy ‘trợ tim’ bất chấp GATO
Có lẽ mọi fan bóng đá đều biết sự cố tuyển thủ Đan Mạch Christian Eriksen bị đột quỵ tim trong một trận bóng đá tại Euro 2020. Thế mà vài tháng sau đó, Eriksen có thể trở lại thi đấu bình thường nhờ một thiết bị khử rung tim (ICD).
Không chỉ Eriksen mà hàng triệu người trên thế giới đã được cứu sống nhờ ICD (Implantable Cardioverter Defibrillator). Ngày 25/4 vừa qua, đồng chủ nhân phát minh này, bác sĩ tim mạch người Mỹ Morton Mower qua đời ở tuổi 89 vì ung thư.
Chào đời ngày 31/1/1933 tại Maryland (Mỹ), hồi học trung học Mower không quan tâm y khoa, mãi đến khi chứng kiến cảnh bác sĩ lại nhà chữa bệnh cho một người thân, từ đó ông mới thích thú nghề này với một lý do đơn giản.
Trong một lần trả lời báo chí sau này, Mower nói: “Vị bác sĩ đó được gia đình đối xử như vua. Ông được mời ngồi xuống ghế rồi dùng trà nóng.Thật tuyệt làm sao và tôi nghĩ lớn lên mình cũng phải làm bác sĩ”.
Sau khi có bằng cử nhân, Mower học tiếp y khoa, hoàn tất bác sĩ nội trú tại bệnh viện Sinai nổi tiếng và tiếp tục làm việc ở đây. Cuối những năm 1960, bác sĩ Mower chứng kiến nhiều bệnh nhân qua đời đột ngột vì chứng loạn nhịp tim dù khi đó đã có pacemaker (máy tạo nhịp tim nhân tạo).
Cùng làm việc với bác sĩ Mower là Michael Mirowski, một bác sĩ gốc Do Thái, cũng bức xúc vì cái chết của thầy dạy mình vì loạn nhịp tim. Thế là hai người quyết tâm chế tạo một thiết bị có chức năng như pacemaker, nhưng phải tự động, nhỏ gọn và mang được trên người để cứu bệnh nhân bất kỳ lúc nào.
Chỉ một tháng sau khi hợp tác, hai bác sĩ đã trình làng phác thảo để thử nghiệm trên chó.Thành công đến sớm, nhưng khó khăn xuất hiện là họ không đủ kinh phí để thử nghiệm lâu dài trên người. Năm 1972, họ được công ty trang thiết bị y khoa Medrad tài trợ một khoản tiền nhỏ để nghiên cứu. Người sáng lập công ty, Stephen Heilman và kỹ sư trưởng Alois A.Langer, cũng tham gia. Vì thế, khi ICD hoàn thiện sau này, cả 4 người đều được xem là đồng chủ nhân.
Dù thiếu thốn tài chính, nhưng cuối cùng nhóm nghiên cứu cũng đi đến thành công.Năm 1980 họ ghép ICD cho một bệnh nhân. Sau ghép, người ta thử nghiệm bằng cách kích hoạt một cơn loạn nhịp tim, ngay lập tức ICD tái lập nhịp đập bình thường. Mười năm sau, bệnh nhân này qua đời, nhưng không liên quan gì đến bệnh tim.
ICD thành công mỹ mãn, nhưng nó lại không được giới y khoa đón nhận, thậm chí còn bị gièm pha và nghi ngờ. Trả lời tạp chí The Lancet vào năm 2015, bác sĩ Mower nhớ lại: “Người ta xem chúng tôi là những kẻ khùng điên vì muốn đặt một trái bom hẹn giờ vào ngực bệnh nhân”.
Bất chấp điều này, ICD vẫn được Cơ quan thực phẩm và thuốc men (FDA) Hoa Kỳ phê duyệt sử dụng rộng rãi vào năm 1985. Việc ghép ICD rất đơn giản: Bác sĩ rạch một đường ở da rồi nhét ICD vào dưới xương đòn. Dây dẫn ICD, nối với điện cực để theo dõi hoạt động điện của tim, sẽ đi ngang một mạch máu đi vào trong tim. Khi phát hiện nhịp tim bất thường, ICD sẽ phát ra sốc điện để lập lại hoạt động bình thường của nhịp tim. ICD phiên bản đầu nhỏ bằng lá bài tây và nặng 250 gam.Sau nhiều cải tiến, giờ đây nó nhỏ như chiếc đồng hồ bỏ túi và nặng 70 gam.
Sau một thời gian làm việc tại bệnh viện Sinai, bác sĩ Mower chuyển sang giảng dạy y khoa. Ông cũng từng làm cố vấn cho hai công ty sản xuất ICD của Mỹ. Năm 2002, bác sĩ Mower và 3 đồng chủ nhân phát minh ICD được lưu danh tại Inventors Hall of Fame (Viện bảo tàng quốc gia Mỹ ghi công những người phát minh danh giá).
Họ xứng đáng với điều này vì mỗi năm ICD đã cứu mạng hàng triệu người trên thế giới, bởi nếu không có nó, bệnh nhân có thể đột tử vì ngưng tim bất kỳ lúc nào. Một tài liệu cho thấy tại Mỹ trước năm 2018 có đến 800.000 người gắn ICD.Bản thân Phó tổng thống Mỹ Dick Cheney cũng gắn ICD vào năm 2001.
Châu Giang (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này