14:41 - 06/05/2016
Tại sao người Mỹ không thích xe tự hành?
Cuộc đua chế tạo những chiếc xe robot đang đối diện với một rào cản lớn: người dân chưa sẵn sàng từ bỏ vô lăng.
Brian Lesko và Dan Sherman đều không ưa ý tưởng về những chiếc xe tự hành, nhưng lý do của họ rất khác biệt.
Lesko, 46, một giám đốc phát triển doanh nghiệp ở Atlanta, không tin cậy chuyện một robot có thể giúp cho ông không bị tai nạn. “Tôi chẳng thể nào thoát được sự sợ hãi,” ông nói.
Sherman, 21, một sinh viên cơ khí Đại học Twin Cities bang Minnesota, tin cậy vào công nghệ và coi loại xe tự hành rồi cũng sẽ được lưu thông. Nhưng anh ta lại ghét sự thay đổi như thế vì niềm đam mê chế tạo những chiếc xe ngày càng chạy nhanh.
“Đó là niềm đam mê cả đời nhưng nó đang bị dập tắt,” anh nói. “Đó là một sự thật đáng buồn.”
Cuộc cách mạng xe tự hành đang tiến nhanh, khi các nhà đầu tư khắc phục được những thách thức kỹ thuật như định hướng ban đêm và các nhà làm luật đang soạn thảo những qui định mới.
Tuy nhiên cuộc đua chế tạo những chiếc xe robot đang đối diện với một rào cản lớn: người dân chưa sẵn sàng từ bỏ vô lăng.
Các khảo sát gần đây của J.D. Power, công ty EY, Viện giao thông A&M Texas, Hiệp hội xe hơi Canada, hãng nghiên cứu Kelley Blue Book và hãng cung ứng xe hơi Robert Bosch LLC đều cho thấy từ một nửa đến ba phần tư người được hỏi không ưng các kiểu xe tự hành.
“Về mặt công nghệ, chúng ta sẽ chế được loại xe tự hành ngay trong thập kỷ này,” Kay Stepper, một phó chủ tịch và giám đốc đơn vị xe tự hành của hãng Bosch, hãng chuyên cung cấp các linh kiện cho các nhà máy hàng đầu thế giới, khẳng định.
“Nhưng phải đến thập kỷ tới mới chắc chắn thuyết phục được người tiêu dùng.”
Các hãng xe hơi và các hãng công nghệ khổng lồ trong đó có Alphabet Inc. của Google, đơn vị chế tạo loại xe này rất hy vọng triển khai nhanh xe tự hành.
Họ cho rằng điều đó sẽ làm giảm tai nạn giao thông và nạn kẹt xe một cách căn cơ tại các đô thị lớn.
Google hôm 3/5 công bố mở rộng đội xe thử nghiệm lên đến 100 chiếc tải nhỏ Chrysler Pacifia. Hãng này dự báo người dân sẽ chịu ngồi trên những loại xe robot vào năm 2020.
Boston Consulting Group cho rằng thị trường công nghệ xe tự hành sẽ lên đến 42 tỷ USD vào năm 2025, và số lượng xe tự hành sẽ chiếm một phần tư doanh số vào năm 2035.
Tất cả điều đó tùy thuộc vào người tiêu dùng mua thứ gì đó mà họ hiện nay không ưng. Trong nghiên cứu của Kelley Blue Book, 75% trong số 2.076 người được khảo sát cho biết họ không hề nghĩ rằng họ sẽ mua một chiếc xe tự hành.
Trong nghiên cứu của hãng EY, chỉ 40% nghĩ rằng họ sẽ xài công nghệ tự lái, một tính năng đã được gắn trên xe thể thao đa dụng và xe mui kín của Tesla và sắp sửa có các kiểu của các hãng Audi, Volvo, Mercedes và Cadillac.
Thiếu áp đảo
Trong một khảo sát công bố tuần trước, J.D. Power thấy rằng chỉ có 23% thế hệ Baby Boomer (sinh trong khoảng 1946-1964) tin tưởng vào công nghệ tự lái. Sự chấp nhận đạt cao hơn ở nhóm người trẻ tuổi hơn, nhưng vẫn không áp đảo.
Không đầy một nửa (41%) thế hệ X (1960s – 1980s) có thể tin tưởng xe robot, trong khi 56% thế hệ Y (1980s-2000) và 55% thế hệ Z (sau 2000) thấy thoải mái với khái niệm tự lái.
“Chỉ áp đảo chút đỉnh đối với hầu hết mọi người,” Kristin Schondorf, giám đốc giao thông của hãng EY và cựu kỹ sư của Ford Motor và Fiat Chrysler, đánh giá.
“Đối với những thế hệ thích lái xe, thật khó mà khiến cho họ từ bỏ sở thích.”
Trở ngại lớn nhất là sự sợ hãi. Những người tiêu dùng đã phải chịu đựng các sự cố máy tính như một phần của cuộc sống hàng ngày rất thận trọng tin tưởng các phần mềm sẽ giúp họ an toàn.
“Chúng ta đặt một cái máy – một robot trên bốn bánh xe – giúp chúng ra chạy ngoài đường,” Stepper nói. “Mối e ngại chính là công nghệ có thể hỏng vào lúc nào đó. Và điều gì sẽ xảy ra? Đó là ẩn số to lớn.”
Con người không được can thiệp
Trải nghiệm sẽ làm nguôi ngoai các e ngại như thế. Nhưng trải nghiệm khó có ngay lúc này: chỉ các kỹ sư đang thử xe mới không can thiệp vào tay lái.
Người tiêu dùng đang tiếp xúc với các tính năng bán tự động như thắng tự động, hệ thống tự điều khiển chiếc xe lạc làn trở lại làn đường đúng và chức năng điều khiển thích nghi trong lúc chạy giúp thắng và tăng tốc giữ một khoảng cách thích hợp với xe chạy đằng trước.
Những hãng xe xịn như Mercedes và Audi sẽ sớm cho ra đời chức năng hỗ trợ chống kẹt xe đối với các tình huống dừng-và-chạy.
Từ bỏ sự kiểm soát hoàn toàn là một bước nhảy lớn. Sự tự nguyện của các người lái cho phép một xe tự lái điều khiển chiếc xe của họ tăng từ 40% lên 66% nếu họ có sự chọn lựa can thiệp vào tay lái trong trường hợp khẩn cấp, theo nghiên cứu của EY.
Nhưng các cơ quan quản lý an toàn cho rằng 90% tai nạn là do lỗi con người, nên việc can thiệp vào công việc của robot hiện không được coi là tốt nhất.
Luật robot
“Có thể có một lý do cho rằng xe tự lái làm được điều gì mà ngay cả bạn không thể hiểu được vì bạn không hề thấy cái mà các camera và bộ cảm biến thấy,” Schondorf nói. “Nếu bạn nắm quyền kiểm soát, điều đó có thể gây tổn hại cho bạn.”
Tuy nhiên, con người sẽ cần cảm thấy họ tham gia vào quá trình. Stepper của hãng Bosch khuyến cáo trang bị cho các xe hơi tự động nhiều màn hình nhằm báo trước cho người lái về quyết định của máy tính chủ và tuyến đường nào chiếc xe đang chọn.
Những điều đó có thể bổ sung bằng các giải thích hành động có thể nghe được, giống như thông báo trạm dừng mà người đi xe có thể nghe trên một chiếc xe lửa.
Tuy vậy, trước tiên người tiêu dùng cần thử robot trong một môi trường an toàn. Và điều đó buộc chính quyền và các hãng xe cung cấp việc lái thử. Các cơ quan chức năng cũng có thể tạo ra các làn xa lộ tự động, được bảo vệ khỏi các loại giao thông khác, để giúp trấn an.
Ở châu Âu, các thử nghiệm đang được thực hiện, trong đó có các xe tải tự động đưa hành khách theo một tuyến cố định trong các khu đô thị và các điểm đến du lịch.
Vấn đề niềm tin
Niềm tin “là một vấn đề to tát sẽ mất đi khi người dân quen thuộc với công nghệ,” Johanna Zmud, nhà nghiên cứu cao cấp của Viện Texas A&M, nói.
Sinh viên cơ khí Sherman, người đang nghiên cứu các bộ cảm biến tự động và phần mềm, am hiểu nhiều hơn rằng hầu hết các xe tự hành sẽ làm cho đường sá an toàn hơn. Nhưng lại than tiếc chuyện các chiếc máy im như cừu sẽ mất sướng.
“Tôi sẽ phải tìm cách nào đó chống chọi,” Sherman nói. “Tôi hy vọng vẫn còn những cộng đồng thích như tôi, thích lái xe. Nhưng chúng ta không thể còn khả năng lái chiếc xe đó trên đường phố.”
Khởi Thức
Theo Bloomberg/TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này