15:28 - 25/08/2015
Nhiều bất lợi khi đòi lại tên miền
Cả hai cơ chế xử lý tranh chấp tên miền quốc gia và quốc tế hiện nay đều có một điểm chung vô lý, đó là bên khiếu kiện gặp phải nhiều bất lợi khi đi đòi quyền lợi chính đáng của mình.
Xử lý tranh chấp tên miền quốc gia: Trong bài trước, chúng tôi có nêu ví dụ về việc công ty Amway trước khi vào Việt Nam hoạt động, đã đăng ký tên miền “amway.com” và được bảo hộ trên nhiều quốc gia. Thế nhưng, sau đó, một tên miền tương tự là “amway.vn” được đăng ký tại Việt Nam. Website này lại đăng tải nhiều thông tin sai lệch, gây ảnh hưởng lớn đến uy tín và công việc kinh doanh của Amway. Để bảo vệ quyền lợi, công ty Amway đã có văn bản gửi Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học & Công nghệ . Tuy nhiên, sau khi đã có kết luận của Thanh tra Bộ Khoa học & Công nghệ, Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC) cũng không thể giải quyết để thu hồi tên miền mạo nhận nói trên. Vướng mắc ở chỗ: Không có quy định tháo gỡ tên miền. Bởi lẽ, căn cứ để VNNIC thực hiện việc xử lý tranh chấp tên miền tại Mục IV Thông tư 10/2008/TT-BTTTT quy định về giải quyết tranh chấp tên miền quốc gia việt nam “.vn” không đề cập đến văn bản từ cơ quan thanh tra. Thay vào đó, VNNIC chỉ được căn cứ vào Biên bản hòa giải thành của các bên, Quyết định có hiệu lực của trọng tài hoặc Bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án để xử lý tranh chấp tên miền.
Cũng theo Thông tư 10/2008/TT-BTTTT, tại Mục II quy định về các điều kiện để khởi kiện tại trọng tài và tòa án, bên khiếu kiện phải đáp ứng và chứng minh đầy đủ các điều kiện khắt khe, đặc biệt là việc chứng minh tên miền đã được người bị khiếu kiện sử dụng với ý đồ xấu đối với người khiếu kiện. Đồng thời, trải qua thủ tục kiện tụng tại các cơ quan này tốn rất nhiều thời gian và chi phí, chính vì vậy không phải tự nhiên mà doanh nghiệp chấp nhận bỏ một khoản tiền không nhỏ để chuộc lại tên miền từ bên nắm giữ tên miền.
Đối với việc xử phạt hành chính, mặc dù Nghị định 99/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp đã có quy định hành vi đăng ký, chiếm giữ hoặc sử dụng tên miền trùng hay tương tự nhầm lẫn với tên thương mại của người khác sẽ bị phạt từ 5 triệu đến 20 triệu đồng nhưng do thiếu quy định về cơ chế phối hợp giữa cơ quan quản lý tên miền quốc gia “.vn” và cơ quan có thẩm quyền xử lý hành chính nên việc xử phạt còn gặp nhiều khó khăn. Đồng thời việc thu hồi tên miền là không thể thực hiện được do có sự chồng chéo pháp luật, dẫn đến việc bên chiếm giữ tên miền sẵn sàng đóng phạt mà không lo sợ bị thu hồi, tạm ngưng tên miền. Từ đó, các vụ tranh chấp mới chỉ dừng lại ở việc thương lượng, hòa giải giữa hai bên, chưa có một chế tài mạnh mẽ nào để giải quyết triệt để tình trạng đầu cơ, lợi dụng tên miền ăn theo doanh nghiệp.
– Xử lý tranh chấp tên miền quốc tế tại các cơ quan trọng tài được ICANN ủy nhiệm (trong đó có Trung tâm hòa giải và trọng tài WIPO …): Ưu điểm là thời gian xử lý tranh chấp rất nhanh, không quá 50 ngày kể từ ngày nhận được đơn khiếu kiện. Ngoài ra, chi phí tương đối thấp và mang tính ràng buộc cao ( người bị khiếu kiện không tham gia thủ tục xử lý không ảnh hưởng đến việc giải quyết tranh chấp ). Tuy nhiên, cũng giống như việc Xử lý tranh chấp tên miền quốc gia, hồ sơ của người khiếu kiện muốn được chấp thuận thụ lý phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện tương tự như được nêu tại Mục II của thông tư Thông tư 10/2008/TT-BTTTT . Nhìn chung, người khiếu kiện muốn đưa các tranh chấp này ra xử lý tại cơ quan có thẩm quyền gặp nhiều bất lợi để chứng minh hành vi của bên chiếm giữ tên miền là bất hợp pháp, nhằm mục đích xấu và không có quyền lợi liên quan.
Về tổng quan, trong việc khiếu nại về tên miền, mặc dù thủ tục tại Việt nam phức tạp hơn nhưng lại thuận tiện cho doanh nghiệp Việt nam hơn vì nhiều lý do: quy trình, ngôn ngữ, cách áp dụng luật,…
Khuyến nghị cho doanh nghiệp
Nhiều ý kiến cho rằng, để quản lý được tên miền tốt nhất, bên cạnh việc lấp kín những lỗ hổng pháp lý thì các tổ chức, doanh nghiệp phải tự bảo vệ lấy tài sản tên miền của mình. Trước hết là việc đăng ký và sử dụng các tên miền có liên quan đến nhãn hiệu và tên thương mại của doanh nghiệp càng sớm càng tốt, tránh trường hợp phải tiến hành thương lượng “chuộc” lại tên miền đã bị đăng ký hoặc đưa tranh chấp ra trọng tài, tòa án.Thêm vào đó, cần tăng mức độ quan tâm đến việc đề ra một chiến lược đăng ký tên miền đủ chặt chẽ để ngăn chặn các tên miền có liên quan mọc lên làm ảnh hưởng đến việc định danh doanh nghiệp trên internet.
Đối với việc hoàn thiện pháp luật, cần có lộ trình xây dựng khung hành lang pháp lý chuẩn, truyền thông về vai trò quan trọng của tên miền để các tổ chức, cá nhân thấy được giá trị pháp lý của nó. Có thể áp dụng các quy định cấp tiến về thủ tục xử lý tranh chấp tên miền của ICANN (UDRP) nhằm loại bỏ bớt khó khăn cho doanh nghiệp. Cần trao thêm thẩm quyền cho các cơ quan có chức năng quản lý để tăng cường khả năng xử lý các hành vi trục lợi và có nhiều lựa chọn trong việc xử lý tranh chấp cho các doanh nghiệp. Thông tư 19/2014/TT-BTTTT về quản lý và sử dụng tài nguyên Internet do Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành trước đó đã cho phép cơ quan thanh tra có thẩm quyền xử lý vi phạm và yêu cầu VNNIC thu hồi, tạm ngưng tên miền tranh chấp, tuy nhiên vì nhiều lí do mà thông tư này bỗng nhiên bị ngưng hiệu lực ( vào ngày 17/12/2014), dẫn đến xảy ra sự lúng túng khi thủ tục xử lý hành chính không được triệt để và đủ tính răn đe.
Luật sư Phan Vũ Tuấn
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này