09:56 - 21/11/2018
Kinh doanh mùa tết có cần bình ổn?
Nhiều địa phương đang ráo riết đốc thúc doanh nghiệp chuẩn bị hàng “bình ổn tết”.TP.HCM là địa phương đầu tiên thực hiện chương trình này, bắt đầu từ năm 2002.
Ban đầu doanh nghiệp tham gia được hỗ trợ lãi suất 0%, sau đó kêu gọi vốn từ ngân hàng. Dù ở hình thức nào đi nữa, mùa kinh doanh tết nên được nhìn nhận là cơ hội của doanh nghiệp, không cần Nhà nước ra tay.
Hàng chục ngàn tỷ đồng
Sở Công thương TP.HCM vừa công bố lượng hàng chuẩn bị cho mùa tết 2019 tăng 13,2 – 16,9% so với kế hoạch và tăng 23 – 36% so với mùa tết Mậu Tuất (2018). Riêng nhóm hàng lương thực, thực phẩm…, các doanh nghiệp chuẩn bị sản xuất, dự trữ cung ứng cho hai tháng tết hơn 18.000 tỷ đồng (tăng 612 tỷ đồng (3,44%) so với nguồn vốn chuẩn bị tết 2018), trong đó, trị giá hàng hoá “bình ổn thị trường” hơn 7.500 tỷ đồng.
Ngân sách dành cho chương trình “hàng bình ổn tết” của TP.HCM ngày càng tăng. Theo thống kê, năm 2011, ngân sách ứng cho doanh nghiệp tham gia vay 436,43 tỷ đồng; năm 2012 hơn 280 tỷ đồng; năm 2013, các tổ chức tín dụng cho doanh nghiệp vay 1.960 tỷ đồng; năm 2014 là 8.300 tỷ đồng; năm 2015 là 11.850 tỷ đồng; năm 2016 là 12.900 tỷ đồng…
Nhiều doanh nghiệp từng nhận vốn lãi suất 0% trong nhiều năm liền có quy trình như sau: cứ vào giáp tết, sở Công thương, sở Tài chánh lập danh sách căn cứ trên số lượng hàng đăng ký để cấp vốn với lãi suất 0% trong thời gian ba tháng. Khi có vốn, họ ra thị trường mua gom nguyên liệu (heo, gà, vịt…) chế biến để phục vụ mùa mua sắm tết.Thường, hàng hoá của họ sẽ rẻ hơn thị trường từ 5 – 10% nhờ được tài trợ lãi suất 0%.
Hầu hết các doanh nghiệp thực phẩm tham gia bình ổn đều không tham gia chăn nuôi.Tết 2019, có một số công ty đầu tư nuôi heo, gà thịt, gà đẻ trứng…, nhưng số lượng không đáng kể.Nghĩa là, để có hàng, họ vẫn phải nhờ cậy thương lái mua gom từ doanh nghiệp, nông dân. Cách làm này, đã có nhiều ý kiến không đồng tình vì không mang lại hiệu quả do những doanh nghiệp bình ổn không tự chủ sản xuất, phải phụ thuộc nguồn hàng trôi nổi bên ngoài nên khó quyết định giá thành, giá bán. Nói đúng hơn, chính doanh nghiệp không có quyền quyết định cái gọi là “bình ổn giá”.
“Nếu muốn bình ổn thị trường, Nhà nước nên rót vốn vào nơi sản xuất, như các chủ trang trại, công ty chăn nuôi”, ông Nguyễn Văn Ngọc, phó chủ tịch hiệp hội Chăn nuôi gia cầm miền Đông, nhiều lần đề xuất như vậy. Theo ông Ngọc, không chỉ người sản xuất bị ép, ngay trong hiệp hội Gia cầm miền Đông cũng có doanh nghiệp phản ánh dịp tết bán hàng vào thị trường TP.HCM rất khó cạnh tranh với nhóm doanh nghiệp được nhận tiền hỗ trợ lãi suất 0%… “Rất tiếc, đề xuất này không được chính quyền TP.HCM lưu tâm”, ông Ngọc nói.
Không nên can thiệp
Dù đã 16 năm chạy chương trình nhưng vẫn cách làm cũ: kêu gọi doanh nghiệp chuẩn bị nguồn hàng lên đến hàng ngàn tỷ đồng, sẵn sàng ứng phó với nhu cầu mua sắm gia tăng dịp tết, tránh đầu cơ găm hàng, tăng giá…; nhưng những doanh nghiệp thực phẩm lớn ở TP.HCM hiện nay vẫn phải mua heo, gà, trứng gia cầm của dân, trang trại… Giá cả, lượng hàng biến động hàng ngày, do thị trường quyết định, doanh nghiệp bình ổn không hề chủ động. Trong khi đó, để được điều chỉnh giá bình ổn, doanh nghiệp phải làm đơn, chờ các cơ quan chức năng xét duyệt trong nhiều tuần. Chờ được duyệt, cơ hội kinh doanh sẽ không còn.
Trong nhiều năm vận hành chương trình, có doanh nghiệp bình ổn than vãn.Họ nhìn ra sự bất cập, thừa nhận “bình ổn đã làm méo mó thị trường, trái quy luật vận hành giá hàng hoá (biến động giá phụ thuộc vào cung cầu)”. Có doanh nghiệp muốn rút khỏi chương trình để chủ động hơn trong kinh doanh, nhưng chịu quá nhiều sức ép nên đành thôi. Có doanh nghiệp phải phá sản, chịu tù tội vì chiếm dụng vốn bình ổn, như trường hợp công ty Phú An Sinh, có trường hợp sử dụng sai vốn… Có doanh nghiệp nói rằng, đã đến lúc không thể dùng ý chí để vận hành thị trường như cách cam kết kiểu “kế hoạch cung ứng hàng hoá đầy đủ và cam kết đảm bảo nguồn cung, không để thiếu hàng, tăng giá đột biến”. Nhiều doanh nghiệp nói với Thế Giới Tiếp Thị rằng, “mùa mua sắm tết là cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp, trao cho họ quyền chủ động chuẩn bị nguồn hàng, quyền quyết định và vận hành giá bán; không nên trao ưu đãi để rồi gắn với nghĩa vụ… bình ổn”. “Chúng ta có các chế tài quản lý giá, quản lý đầu cơ; có đơn vị thực thi luật giá là Bộ Công Thương, cơ quan quản lý thị trường các tỉnh có đủ quyền năng để giám sát giá cả hàng hoá mùa tết”, giám đốc một doanh nghiệp chia sẻ.
Mục tiêu của chương trình bình ổn là giúp giá cả hàng hoá thấp hơn sản phẩm cùng quy cách, chủng loại, chất lượng trên thị trường ít nhất từ 5 – 10%.Nhưng từ đầu 2018 đến nay, TP.HCM đã điều chỉnh hàng hoá bình ổn tăng giá đến năm lượt. Lần 1 tăng 10.000 đồng/kg cho tất cả mặt hàng, áp dụng từ ngày 21.4; lần 2 tăng 1.000 – 11.000 đồng/kg, tuỳ mặt hàng, áp dụng từ ngày 16.5; lần 3 tăng từ 0 – 5.000 đồng/kg, áp dụng từ ngày 7.6; lần 4 tăng từ 0 – 5.000 đồng/kg, áp dụng từ ngày 4.8 và lần 5 tăng từ 1.000 – 7.000 đồng/kg, áp dụng từ ngày 10/11.
bài, ảnh Bảo Anh (theo TGTT)
Có thể bạn quan tâm
Hồng Kibu và đồ chơi giáo dụng
Không gian gia vị quê nhà
Khởi tố 4 bị can trong 3 vụ án thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam
Máy giặt ngày càng giỏi giang hơn…
Lần đầu tiên xuất khẩu thịt gà sang Nhật Bản
Tags:bình ổn giáhàng tết
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này