11:36 - 11/08/2019
Cây, vũ khí chống lại sự nóng lên của khí hậu
Trồng cây thật nhiều trên trái đất sẽ là một trong các giải pháp hiệu quả nhất để làm giảm nhẹ biến đổi khí hậu, theo một nghiên cứu trên tạp chí Sciences.
“Có đủ chỗ cho 0,9 tỷ ha phủ kín cây được trồng thêm trên trái đất. Một con số khổng lồ nhằm khôi phục rừng cây là một phần quan trọng trong các chiến lược có hiệu quả nhất, nhằm làm giảm nhẹ biến đổi khí hậu”, nhận định của một bài báo đăng trên tạp chí Sciences ngày 4/7/2019, trong đó tác giả tập trung cho việc tính rõ tiềm năng tổng thể của việc khôi phục rừng ở tầm cực lớn trên trái đất, để chống lại biến đổi khí hậu. Nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu của trường Bách khoa Zurich, của tổ chức Lương nông thuộc Liên hiệp quốc (FAO), và của trung tâm Quốc tế nghiên cứu nông nghiệp vì phát triển (Cirad).
Các “giếng carbon”
“Sẽ cần có khoảng hơn 1.000 tỷ cây được trồng”, theo tính toán của Jean-François Bastin, tác giả chính của nghiên cứu này khi trả lời báo Le Monde. Như vậy sẽ đủ để giữ 205 tỷ tấn carbon trong các cành cây, thân cây và rễ cây của những cây được trồng thêm và rút đi bớt được chừng ấy (carbon) trong khí quyển. Rừng tích giữ carbon, nhất là khi nảy mầm, nhưng cả khi đã trưởng thành, cây trở thành là một “vũ khí lợi hại” trong cuộc chiến chống lại sự nóng lên của khí hậu, vốn do chính số lượng (carbon) trong khí quyển, chủ yếu dưới dạng CO2, gây ra.
Cơ chế này đã được xác nhận trong thoả thuận Paris năm 2015, kêu gọi các quốc gia coi trọng các ‘‘giếng cac bon’’, đặc biệt là các khu rừng. Từ đó, sáng kiến tái trồng rừng đã được nhân lên, như “Thách thức Bonn” (từ năm 2011) nhằm mục tiêu trồng 350 triệu cây từ nay đến năm 2030.
Các vùng được phủ xanh mới này sẽ nằm ở đâu? Việc tái lập “những hệ thống sinh thái có thể chịu đựng được cây là vũ khí hiện tại tốt nhất của chúng ta, để chiến đấu chống lại biến đổi khí hậu”, theo Jean-François Bastin.
Ông viết: “Khảo sát gần 800.000 bức ảnh vệ tinh chụp các vùng được bảo hộ, để từ đó giả định một môi trường tự nhiên nhất có thể ở đó tác động của con người là tối thiểu, trước hết các nhà khoa học thử cố gắng đánh giá xem ở mỗi nơi trên thế giới có thể chịu đựng được bao nhiêu cây theo các điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của nó. Sau đó, chúng tôi đem dịch diễn hình mẫu đó ra ngoài những vùng được bảo hộ.Nghiên cứu không chú mục vào các hecta rừng, mà vào tầng vòm cây trên toàn hành tinh, để tính đến các khác biệt về mật độ giữa rừng nhiệt đới và vùng có cây rải rác”.
Tính chung lại, nếu không có con người, cây có thể phủ 4,4 tỷ hecta trên trái đất, thay vì 2,7 tỷ hecta như hiện nay. Đem trừ đi các vùng canh tác nông nghiệp và thành thị của hành tinh, sẽ tính ra được còn 900 triệu hecta tầng che phủ có thể trồng cây. Tức một nửa diện tích của các nước: Nga, Hoa Kỳ, Canada, Brazil và Trung Quốc.
Cần hành động nhanh
Khôi phục rừng trong những không gian này sẽ cho phép bắt giữ 205 tỷ tấn carbon – một số lượng rất ấn tượng khi ngày nay ta biết khí quyển chứa khoảng 300 tỷ tấn carbon do con người thải ra. Con số này còn có thể tăng lên khi tính các cây trong trong thành phố hay đồng ruộng, Jean-François Bastin khẳng định.
Tuy nhiên phải hành động nhanh, vì sự nóng lên của khí hậu có nguy cơ làm giảm tiềm năng này, nhất là ở khu vực nằm giữa các chí tuyến. Theo nhịp độ phát triển hiện nay, từ nay đến năm 2050 sẽ có 223 triệu hecta có thể không còn trồng rừng được nữa. Chưa kể những hecta (rừng) có thể bị con người tàn phá từ nay đến đó.
Jean-François Bastin chỉ ra rằng: “Chúng ta nói đến việc khôi phục các hệ thống sinh thái, không cứ phải nhất thiết đem trồng vô số cây bạch đàn giữa sa mạc. Không cứ nhất thiết là rừng, mà là những hệ thống sinh thái có thể chịu đựng cây, như chẳng hạn các thảo nguyên, vốn không nhiều cây”. Ông công nhận rằng, vấn đề loại cây chính xác nào cần trồng phải được quyết định theo địa phương, và việc lựa chọn phải tính đến cây có thể sống trong biến đổi khí hậu tương lai.
Nguyễn Thành Trung (theo TGHN/Le Monde)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này