Ngành nhựa thế giới bước vào giai đoạn ‘bão hòa’

Ngành nhựa đang có xu hướng chuyển dịch sang châu Á.

Thống kê chỉ số chất dẻo tiêu thụ bình quân đầu người tại các khu vực thị trường NAFTA (Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ), EU hay Nhật Bản đều đang ở mức cao hơn trung bình từ 200 – 300% so với mức trung bình của thế giới là 45kg/người/năm và tốc độ tăng trưởng trung bình 3%/năm.

Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, xu hướng chuyển dịch sang những sản phẩm nhựa thân thiện môi trường đang dần trở thành 1 tiêu chí thiết yếu trong xu hướng tiêu dùng sản phẩm của những thị trường phát triển. Vì thế, chuyển đổi sản xuất sang sản phẩm nhựa có khả năng phân huỷ tốt là xu hướng tất yếu của ngành nhựa thế giới. Cùng với đó, cơ cấu sản xuất nguyên liệu nhựa toàn cầu đang có xu hướng chuyển dịch sang châu Á và đặc biệt là Trung Quốc.

Theo phân tích của một số chuyên gia, nguyên nhân dẫn đến những xu hướng trên đến từ việc  châu Á hiện là khu vực có tỷ lệ tiêu thụ nhựa bình quân đầu người còn thấp so với những khu vực NAFTA, EU, Nhật Bản… và có tốc độ tăng trưởng nguyên liệu nhựa ở mức cao. Ngoài ra, tốc độ tăng trưởng kinh tế của những nước trong khu vực châu Á đang ở mức cao và cơ cấu kinh tế cũng đang chuyển dịch sang những ngành công nghiệp sử dụng nhiều sản phẩm nhựa như công nghiệp ô tô, điện – điện tử… Trong khi đó, xu hướng chuyển dịch sản xuất sang Việt Nam trong ngắn hạn được dự báo sẽ cơ hội phát triển lĩnh vực nhựa kỹ thuật trong tương lai nhờ vào những chính sách tập trung phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ của Chính phủ.

Báo cáo của Tổ chức Business Monitor International (BMI), mặc dù bước vào giai đoạn chững lại, nhưng ngành nhựa Việt Nam có thể duy trì sản lượng với đà tăng trưởng trung bình 6,5%/năm trong giai đoạn 2019 – 2022. Báo cáo này, cũng cho thấy tăng trưởng thu nhập và chi tiêu hộ gia đình được dự báo ở mức trung bình khoảng 7,1% ở giai đoạn 2019 – 2022. Trong đó, tăng trưởng chi tiêu cho mảng thực phẩm và đồ uống không cồn ở mức 11,8%. Đây sẽ là động lực tăng trưởng chính cho mảng bao bì. Cũng trong giai đoạn 2019 – 2022, xây dựng nhà ở và xây dựng hạ tầng nước được dự báo sẽ tăng trưởng lần lượt 6,7% và 7,3% sẽ tạo động lực tăng trưởng cho mảng nhựa xây dựng. Tuy nhiên, xu hướng hạn chế sử dụng những sản phẩm nhựa không thân thiện với môi trường cũng là một thách thức đối với ngành nhựa Việt Nam khi trong cơ cấu xuất khẩu của ngành. Đồng thời, sản phẩm bao bì truyền thống không thân thiện với môi trường chiếm tỷ trọng tương đối lớn.

Tăng lợi thế nhựa Việt từ FTA

Các Hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam tham gia, đều bao gồm đối tác thương mại quan trong của ngành nhựa Việt Nam cả về nguyên liệu nhập khẩu, cũng như sản phẩm nhựa xuất khẩu. Đối với nguyên liệu nhập khẩu, hầu hết nguồn gốc xuất xứ từ Hàn Quốc và thành viên khối ASEAN. Đây cũng là hai khu vực chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu nhập khẩu của ngành nhựa Việt Nam sẽ được hưởng 0% thuế quan. Đối với xuất khẩu, Nhật Bản và châu Âu là hai thị trường xuất khẩu lớn nhất của ngành nhựa Việt Nam, cũng đã ký kết FTA với mức thuế quan dành cho sản phẩm nhựa sẽ giảm về 0%. Đơn cử, EVFTA (Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam và EU) được kỳ vọng sẽ đi vào hiệu lực trong năm 2020 sẽ tăng lợi thế cạnh tranh cho sản phẩm nhựa Việt Nam.

Ghi nhận ý kiến doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trong ngành nhựa tại TP.HCM cho hay, để tận dụng được cơ hội gia tăng sản phẩm nhựa xuất khẩu vào thị trường quan trọng và ổn định như EU, thì điều kiện tiên quyết là doanh nghiệp nhựa Việt Nam phải tính toán về mặt kỹ thuật xuất nhập khẩu nguyên liệu sao cho thành phẩm cuối cùng khi xuất khẩu thỏa mãn được những điều kiện cần và đủ về quy tắc xuất xứ. Vì hiện nay, ngành nhựa Việt Nam chưa tự chủ được về mặt nguyên liệu và tỷ trọng lượng nguyên liệu nhập về để sản xuất cho thị trường nội địa và xuất khẩu đang ở mức 85%.

Còn theo ông Hồ Đức Lam, Chủ tịch Hiệp hội Nhựa Việt Nam, một tín hiệu đáng khích lệ cho ngành là mới đây Hiệp hội nhận được thông tin của Bộ Tài chính đã chấp thuận giữ nguyên mức thuế nhập khẩu nguyên liệu nhựa PP (mặt hàng Polypropylen – hạt nhựa PP thuộc nhóm HS 3902) như hiện nay là 3% cho đến hết năm 2022. Mặt khác, đến khi nào các nhà máy sản xuất nguyên liệu trong nước đảm bảo nguồn cung trên 50% sản lượng nội địa thì Bộ sẽ xem xét điều chỉnh thuế. Bởi với tốc độ tăng trưởng bình quân 10%/năm, sản lượng nguyên liệu PP dự kiến đến năm 2022 cho thị trường Việt Nam đạt gần 2 triệu tấn, nhưng sản lượng PP dự kiến sản xuất trong nước chỉ đáp ứng khoảng 38%, đó là chưa tính đến sản lượng PP mà các nhà máy cam kết xuất khẩu. Dự kiến tăng thế nhập khẩu lên 5% đối với PP – nguồn nguyên liệu chủ yếu sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến ngành nhựa, nhất là năng lực cạnh tranh trên thị trường. Chính vì vậy, việc giữ nguyên thuế nhập khẩu nguyên liệu PP là 3%, đến khi các nhà máy sản xuất nguyên liệu trong nước đảm bảo nguồn cung trên 50% sản lượng nội địa là rất cần thiết.

Theo Hiệp hội Nhựa Việt Nam, trong năm 2019, sản lượng sản xuất của ngành nhựa tăng trưởng với mức 7,2% và đạt 8,89 triệu tấn. Đồng thời, ngành nhựa đạt doanh thu khoảng 17,58 tỷ USD và duy trì đà tăng trưởng 11,9%. Trong cơ cấu giá trị của ngành nhựa, sản xuất nhựa bao bì chiếm tỷ lớn nhất với 35%, nhựa xây dựng (24%), nhựa gia dụng (22%), kỹ thuật (19%). Bên cạnh đó, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm nhựa vẫn tiếp tục tăng trưởng 12,2%, tương ứng 3,418 tỷ USD.

Nhân Phương (theo TGHN)

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này