09:15 - 03/06/2019
Giới khoa học cảnh báo: chớ nuôi mực tuộc
Rõ ràng chăn nuôi mang lại điều tốt cho nhân loại trong nhiều thiên niên kỷ qua. Nhưng bò, heo, gà có thể thích nghi với đời sống chuồng trại, còn một thứ con người khoái ăn lại không chịu được cảnh cá chậu chim lồng.
Mực tuộc, trong một bài tiểu luận mới của các nhà khoa học, sẽ không bao giờ nên nuôi, không chỉ vì chúng khôn như chó, mà còn vì các tác động môi trường do các trại chăn nuôi mực tuộc tạo ra. Chuyện chăn nuôi này đã bắt đầu. Nhu cầu mực tuộc dùng làm thức ăn trên thế giới đã tăng vọt, giá cả cũng theo nhịp đó, vì nguồn cung không đủ. Các dự báo cho rằng giá cả tiếp tục “chát” trong suốt năm 2019. Sản lượng mực tuộc đánh bắt trong tự nhiên biến động khiến nguồn cung không đáp ứng, thế là nảy sinh ý đồ xây dựng các trại nuôi mực tuộc.
Ở nhiều nước trên thế giới, nỗ lực xây dựng các trại nuôi mực tuộc đang được tiến hành, trong đó có các thử nghiệm thay đổi gien để rút ngắn thời gian tăng trưởng.Điều này, đương nhiên sẽ sản sinh ra các tác động môi trường đã được biết từ lâu, một nhóm các nhà khoa học, triết học và tâm lý học viết trong một ấn bản mới đây của tạp chí Science and Technology. Các tác động đó bao gồm ô nhiễm ni tơ và phốt pho từ chất thải của con vật, rồi còn giao phối hỗn tạp và bệnh dịch lây lan, môi sinh bị mất, v.v.
Nhưng mối lo lớn nhất về môi trường là chế độ ăn uống của mực tuộc. Như hầu hết các động vật thuỷ sinh được nuôi, mực tuộc là loài ăn tạp, chúng cần đạm và dầu từ cá trong chế độ ăn uống. Và mực ấu trùng chỉ ăn thức ăn sống phải được cung cấp từ một nguồn nào đó.
“Nuôi trồng hầu hết động vật thuỷ sinh tạo ra thêm áp lực cho nguồn cá tự nhiên và động vật không xương sống để làm thực phẩm”, các nhà nghiên cứu viết. “Khoảng một phần ba sản lượng đánh bắt cá toàn cầu được dùng làm thức ăn chăn nuôi, gần một nửa trong số đó dành cho nuôi trồng thuỷ sản. Nhiều loại cá đánh bắt làm thức ăn chăn nuôi thuỷ sản đang tạo ra tình trạng khai thác thái quá, và lượng thuỷ hải sản đánh bắt đang sụt giảm mạnh”.
Mực tuộc cần rất nhiều thức ăn – ít nhất gấp ba lần trọng lượng của chúng trong suốt vòng đời – và điều chắc chắn là nhu cầu của chúng trong các trại nuôi sẽ còn tăng hơn nữa, càng tạo nên sức ép cho việc đánh bắt thuỷ hải sản. Điều đó rõ ràng tác động đến an ninh lương thực của con người.
Nhưng, dù các vấn đề vừa nêu có thể được giải quyết đi chăng nữa, nuôi mực trong các chuồng trại còn là một việc tàn nhẫn.Những ai từng có một bể nuôi cá, có thể biết điều đó.Mực tuộc nổi tiếng về trí thông minh và kỹ năng giải quyết vấn đề của chúng.Đồ chơi các thứ thường được cho vào các hồ nuôi mực tuộc kiểng, để giúp cho loài chân đầu này không bị “sầu vạn thuở”.
Chúng có thể mở nắp các hũ, lọ, nhận ra từng người, nhớ những thứ đánh đố mà người ta tạo ra cho chúng trước đó, thậm chí tẩu thoát khỏi bể nuôi khi chúng cảm thấy đã ở đó quá đủ (vì thế, bạn biết đấy, đó cũng là một cân nhắc – hãy tưởng tượng cả một trang trại mực tuộc bị sổng chuồng).
Chúng cũng được biết về những hành vi đáng ngại khi bị giam cầm, trong đó có việc ăn thịt lẫn nhau, và ăn cả những đầu xúc tu của chính mình (có thể là kết quả của một bệnh truyền nhiễm). Trong một môi trường thiếu kích thích, các con vật này trở nên thất vọng và chán nản.
“Ngoài sức khoẻ và an toàn sinh học cơ bản, mực tuộc dường như muốn có những cấp độ kích thích nhận thức ở mức cao, cũng như các cơ hội để khám phá, nghịch ngợm, và làm chủ môi trường của chúng”, các nhà khoa học viết. “Các hệ thống nuôi thâm canh đương nhiên là thù địch của các thuộc tính này”. Hiện tại, có một số thách thức khá lớn để vượt qua khi xây dựng một trang trại mực tuộc, chẳng hạn như nuôi mực tuộc con sống cho đến lúc trưởng thành. Nhưng tiến bộ công nghệ có thể làm thay đổi các thách thức đó.
Nhiều nghiên cứu đang được đẩy mạnh trên khắp thế giới. Thử nghiệm nuôi mực tuộc ở Mexico đã có những đột phá trong thập kỷ vừa qua, và một công ty hải sản Nhật Bản cho biết đã ấp trứng nở thành công vào năm 2017. Công ty dự báo sẽ thị trường hoá việc nuôi mực tuộc vào năm tới.
Với quá nhiều vấn đề đã được chứng minh, các nhà khoa học hy vọng việc này có thể xử lý ngay từ sớm. “Chúng tôi hy vọng một lựa chọn như thế sẽ trở nên thiết thực, xã hội sẽ nhận thức các vấn đề phúc lợi và môi trường liên quan đến các dự án đó và việc chăn nuôi mực tuộc sẽ không được khuyến khích hoặc được ngăn chận”, tiểu luận viết. “Tốt hơn hết các chính phủ, công ty tư nhân và tổ chức học thuật ngưng đầu tư vào việc chăn nuôi mực tuộc và thay vì vậy, tập trung nỗ lực đạt đến một tương lai bền vững và nhân ái trong việc sản xuất lương thực”.
Đặng Kính (theo TGHN)
Có thể bạn quan tâm
Vì sao thịt heo khó xuất khẩu?
Hàng thời trang nhập vào Nhật: mặt hàng giày da và mắt kính
Giá gạo xuất khẩu của Thái Lan quay đầu giảm mạnh
‘Thách thức xuất xứ’ từ EVFTA
Những điều cần biết khi xuất khẩu trái cây sang Trung Quốc
Tags:mực tuộc
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này