10:01 - 28/09/2022
Theo chuỗi cà phê Central Group, đồ chay Thái ‘đổ bộ’ Việt Nam?
Liệu các sản phẩm đạm thực vật hay đồ chay của PTT sẽ vào Việt Nam theo các bước mở rộng của chuỗi Café Amazon – vốn có 40% vốn góp của Central? Bên cạnh đó là dịch vụ sạc điện xe máy, xe hơi rất đặc trưng của Café Amazon.
Mảng kinh doanh cốt lõi của PTT Group gồm thăm dò và khai thác dầu khí, phát điện, hóa dầu và trạm xăng. Tập đoàn dầu khí Thái Lan đang lấn sang mảng thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật trong nỗ lực đa dạng hóa ngành kinh doanh và giảm thiểu lượng khí thải.
Trạm xăng bán đồ chay
Pui đã rất ngạc nhiên khi lần đầu nếm thử các viên gà chiên bằng đậu nành tại một cửa hàng chuyên bán thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật ở Bangkok. Hoàn toàn không chứa một chút thịt gà, nhưng “chúng có hương vị, sớ thịt mềm và đầy chất ngọt như thịt gà thật”, nữ công nhân 32 tuổi mô tả. Cửa hàng chuyên bán đạm thay thế hay thịt thực vật alt.Eatery do PTT điều hành. Tập đoàn dầu khí hiện có ý định đưa alt.Eatery vào các trạm xăng ven đường của tập đoàn.
PTT đã công bố kế hoạch thâm nhập thị trường thịt làm từ thực vật vào năm ngoái. Ông Auttapol Rerkpiboon, CEO kiêm chủ tịch của PTT, nói rằng tập đoàn đã đầu tư 300 triệu baht (9,6 triệu USD) vào một công ty con của NR Instant… Cửa hàng alt.Eatery khai trương cách đây ba tháng, thực đơn bao gồm gà viên với giá 89 baht (khoảng 2,5 USD) và bánh bao gyoza với giá 99 baht (65.000 đồng).
Krungthai Compass, chi nhánh nghiên cứu của Ngân hàng Krungthai, ước tính quy mô thị trường các loại thịt thực vật sẽ tăng lên 45 tỷ baht (1,25 tỷ USD) vào năm 2024, tăng 60% so với 28 tỷ baht vào năm 2019. Krungthai Compass nói thịt có nguồn gốc từ thực vật sẽ có triển vọng lớn hơn tại Thái Lan so với các thị trường ASEAN khác. Với 90% dân theo đạo Phật và lượng người ăn chay nhiều hơn, vì thế người Thái có thái độ cởi mở hơn so với các sản phẩm đạm thay thế. Ngoài ra, các cư dân gốc Hoa ở Thái Lan tổ chức tuần lễ ăn chay hàng năm có tên Tesagan Gin Je, sức mua trong tuần lễ này ước tính hơn 75 triệu USD.
Dịch Covid cũng ảnh hưởng đến triển vọng của các sản phẩm alt.Eatery, bởi mọi người ở nhà lâu thường sợ bị tăng cân. Mọi người cẩn trọng hơn với thực phẩm và thường bớt đi các loại thịt nhiều mỡ. Nhận thức về môi trường của giới trẻ cũng khiến họ giảm ăn thịt. Mảng năng lượng hiện chiếm 90% doanh số của PTT. Đối tác của PTT sẽ điều hành các nhà máy sản xuất đạm thay thế, với mục tiêu ban đầu là 3.000 tấn sản phẩm hàng năm. Hiện liên doanh chỉ mới mở một cửa hàng alt.Eatery, nhưng sẽ thêm trung bình 10 cửa hàng mỗi năm.
Năng lượng cần thiết cho ngày mới
Các trạm xăng của PTT có thể được xem là một phức hợp kinh doanh. Đây là nơi khách ghé đổ xăng, ngồi uống cà phê trong khi chờ xe máy hay xe hơi sạc đầy điện hay mua sắm ở cửa hàng tiện lợi. PTT hiện điều hành khoảng 4.000 tiệm hay cửa hàng phức hợp như vậy, bao gồm cả chuỗi Café Amazon nổi tiểng. Tập đoàn đang lên kế hoạch đưa các món đồ chay vào các chuỗi cửa hàng này.
Bà Jiraporn Kaosawad, Giám đốc điều hành của Công ty kinh doanh bán lẻ và dầu mỏ (PTTOR), nói rằng tập đoàn này sẽ đầu tư 1,5 tỷ USD để hình thành hàng ngàn quán cà phê ở Thái Lan và nước ngoài để đa dạng hóa doanh thu bên cạnh lĩnh vực dầu mỏ. “Ngành công nghiệp dầu mỏ và nhiên liệu cần chuẩn bị cho sự bùng nổ của xe điện trong tương lai”, bà Jiraporn nói với hãng tin Reuters.
Gã khổng lồ PTT luôn tin rằng người dân sẽ sớm chỉ cần hai nguồn nhiên liệu. Đó là điện và cà phê.Bà Kaosawad nói rằng Café Amazon – chuỗi cửa tiệm cà phê số 1 ở Thái Lan – cần phát triển hơn nữa để tối đa hóa lợi nhuận từ các trạm sạc điện trong tương lai. Vài năm tới, người lái xe trong thời gian chờ đợi sạc điện xe hơi trong khoảng 20 phút cần được phục vụ giải khát, mua sắm. Bà Jiraporn nói rằng chiến lược kinh doanh mới của PTTOR xuất phát từ việc các chính phủ và tổ chức quốc tế kêu gọi và khuyến khích sử dụng xe điện trên quy mô toàn cầu nhằm hạn chế lượng khí thải xe hơi.
PTTOR hiện có 2.000 trạm xăng khắp Thái Lan và họ có kế hoạch mở thêm 500 trạm nữa vào năm 2025. Tập đoàn này sẽ tăng nhanh số cây xăng có trạm sạc điện từ 30 hiện nay lên 300 vào năm 2022.
Số xe hơi chạy điện tại Thái Lan khoảng 200.000 chiếc. Chính phủ Thái Lan mong đợi số xe điện lăn bánh trên đường phố Thái Lan sẽ đạt 1,05 triệu xe vào năm 2025. Kế hoạch chuyển sang các lĩnh vực phi dầu mỏ đòi hỏi số đầu tư lớn. Bà Jiraporn nói với Bangkok Post rằng tập đoàn có kế hoạch đầu tư đến 74 tỷ baht, khoảng 2,39 tỷ USD, trong 5 năm tới để tạo sự chuyển biến mới.
Đồ chay ngoại vào Việt Nam
Thành lập năm 2002, ban đầu Café Amazon chỉ là cửa hàng bán các mặt hàng tiện dụng cho người lái xe tại các trạm xăng như bánh kẹo, cà phê và vật dụng cá nhân. Hiện chuỗi phát triển tương tự như Starbucks với hơn 3.000 tiệm tại các trung tâm mua sắm hay tại các địa điểm riêng biệt. Mục tiêu của chuỗi là có 5.200 tiệm trong thời gian tới tại 11 quốc gia, gồm: Thái Lan, Lào (mở tiệm đầu tiên năm 2011), Campuchia (năm 2013), Nhật, Philippines và Myanmar (đều vào năm 2016), Oman (năm 2018), Trung Quốc, Malaysia và Singapore (đều vào năm 2019) và Việt Nam.
Các cửa hàng của Café Amazon có diện tích từ 40-200m2 và 85% số cửa hàng mở mới của chuỗi là nhượng quyền (franchise). Số còn do PTTOR đầu tư và liên doanh với các đối tác địa phương.
Cuối năm 2019, chuỗi tuyên bố sẽ đầu tư 3,5 triệu USD vào Việt Nam, với 60% do PTTOR góp và 40% của Central Group. Do ảnh hưởng của dịch Covid trong hai năm qua, đến nay liên doanh này chỉ mở được năm quán Café Amazon: ba quán ở các trung tâm thương mại Big C Go! ở Bến Tre, Trà Vinh và Mỹ Tho; một ở khu ẩm thực Phan Xích Long Phú Nhuận và một ở Gò Vấp, TP.HCM. Bị đình hoãn do dịch, hiện Café Amazon vẫn chưa khởi động lại kế hoạch mở quán tại Big C Đồng Nai.
Central Group đang nỗ lực mở rộng mạng lưới kinh doanh tại Việt Nam với mục tiêu bao phủ ít nhất 55/63 tỉnh thành. Đầu tháng 7/2022, tập đoàn bán lẻ lớn nhất Thái Lan tuyên bố sẽ đầu tư 30 tỷ baht (gần 828 triệu USD) vào Việt Nam. Giữa tháng 8 này, Central Group tuyên bố sẽ châm thêm 1,4 tỷ USD cho mở rộng hệ thống kinh doanh ở Việt Nam và Thái Lan. Ông Olivier Langlet, Giám đốc điều hành Central Retail Vietnam, cho biết các khoản đầu tư này giúp Central tăng gấp đôi tỷ lệ doanh số bán hàng đa kênh lên 15% so với mức 8% như hiện nay.
PTT hoàn toàn khó có thể bước vào mảng kinh doanh xăng dầu tại Việt Nam bởi có nhiều rào cản. Nhưng rất rõ là Café Amazon sẽ luôn “bám đuôi” kế hoạch mở rộng của Central Group. Các loại thịt thay thế hay dịch vụ cây sạc điện của PTT rồi sẽ có mặt tại Café Amazon hay siêu thị Big C.
Bước chân “chinh chiến” của Central Group sẽ kéo thêm các rờ-moóc Café Ama-zon và PTT. Đây là thách thức của các DN Việt Nam do chỉ đứng đơn lẻ, không có sự kết hợp hay tích hợp các dịch vụ từ bây giờ.
Chẳng hạn, hãng xe Vinfast dự định xây 2.000 trạm sạc với 40.000 cổng sạc cho xe hơi và xe máy chạy điện của hãng ở khắp 63 tỉnh thành. Vinfast chỉ muốn chơi “mình ên tui”, không muốn kết hợp với chuỗi xăng dầu hay chuỗi tiện lợi WinMart – vốn của VinGroup trước đây bán cho Masan. Hiện Vinfast chỉ cho phép các chủ xe Vinfast sử dụng khoảng hơn 500 trạm sạc của hãng.
Mà không đợi các tập đoàn khổng lồ như PTT hay CP hay Thai Union Group, Plantae – một doanh nghiệp nhỏ của Thái Lan – đang đăng lời rao tìm nhà phân phối tại thị trường Việt Nam. Plantae quảng cáo các sản phẩm đạm thực vật của họ “bán chạy nhất trên các sàn thương mại điện tử Lazada và Shopee ở Thái Lan”.
Hồ Nguyên Thảo (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này