10:10 - 17/06/2019
M&A và gọi vốn: làm gì để ‘cuộc hôn nhân hạnh phúc?’
Chuyện đầu tư, gọi vốn thường ví như “cuộc hôn nhân”. Các doanh nghiệp chọn nhà đầu tư vì cần tiền để phát triển, cần người đồng hành… Trong khi các nhà đầu tư tài chính cần lợi nhuận!
Trong chương trình Coffee Talk với chủ đề: “M&A và gọi vốn – tận dụng cơ hội – phát triển và dẫn đầu” ngày 7/6/2019, do câu lạc bộ Doanh nghiệp dẫn đầu (LBC) phối hợp cùng công ty Grant Thornton tổ chức, nhiều vấn đề được các diễn giả đưa ra bàn thảo, nhằm giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư có thể “đến với nhau”.
Minh bạch
Đặt câu hỏi tại chương trình, ông Trần Phan Tế, giám đốc công ty cổ phần Lai Phú, nói: nhiều doanh nghiệp Việt luôn trong tình trạng không minh bạch chứng từ sổ sách (hai sổ kế toán), vậy có nên minh bạch vấn đề này với nhà đầu tư?
Bà Phạm Minh Loan, phó giám đốc công ty quản lý quỹ VinaCapital, cũng cho hay nhiều doanh nghiệp băn khoăn lo lắng về vấn đề hai sổ khi kêu gọi đầu tư. Thường, nhà đầu tư Việt sẽ đưa ra lộ trình để doanh nghiệp thu hẹp về một sổ, còn quốc tế sẽ khó chấp nhận
và luôn yêu cầu chứng từ phải minh bạch.
Do đó, bà Loan cho rằng, việc minh bạch sổ sách rất quan trọng vì khi làm hai sổ, không xuất hoá đơn, không có 10% VAT, nên hợp nhất một sổ giá đầu ra sẽ tăng 10%, doanh nghiệp mất lợi thế cạnh tranh.
Đồng tình với bà Loan về vấn đề hai sổ của doanh nghiệp, theo bà Nguyễn Thị Vĩnh Hà, phó tổng giám đốc, giám đốc tư vấn doanh nghiệp của Grant Thornton Việt Nam cho hay, nhà đầu tư đến từ những quốc gia có quản trị doanh nghiệp tốt, rõ ràng, minh bạch, họ khá sốc, và không chấp nhận. Nhưng với nhà đầu tư đã biết và quen thuộc môi trường kinh doanh ở Việt Nam, khả năng chấp nhận cao hơn, nhưng họ sẽ đưa ra quy trình về một sổ.
Còn ông Nguyễn Anh Hào, công ty luật TNHH Quốc tế Việt Nam (Vilaf – Hồng Ðức) cho rằng, khi gọi vốn phải chuẩn bị trước xem đối tác muốn gì, mình có gì… Những điểm này phải được dự liệu trong hợp đồng để tránh việc tranh chấp sau này…
“Nếu không chuẩn bị trước, cuộc hôn nhân mà doanh nghiệp không có quyền lựa chọn sẽ rất đau khổ”, ông Hào nói.
Bà Loan ví việc đầu tư như cuộc hôn nhân. Các doanh nghiệp chọn nhà đầu tư vì cần tiền để phát triển, cần người đồng hành chia sẻ tầm nhìn, cạnh tranh với đối thủ, đối trọng trong quan điểm… khi những lý do này tạo nên nền tảng của một thương vụ, vấn đề định giá
không quan trọng nữa.
Dù vậy, cũng có nhiều yếu tố mang tính định lượng ảnh hưởng đến yếu tố định giá, nhưng các quỹ đầu tư có nhiều kỹ thuật để có thể điều hoà và thu hẹp khoảng cách về giá. Trong đó, yếu tố tăng trưởng của doanh nghiệp quyết định sự đầu tư, mua bán. “Gần như các nhà đầu tư tài chính và nhà đầu tư chiến lược đều cần lợi nhuận trong tăng trưởng”, bà Loan cho biết.
Những bất đồng
Khi có những bất đồng về mặt chiến lược, luôn có hai khía cạnh, thứ nhất là nhiều doanh nghiệp đưa chiến lược phát triển ra khỏi cốt lõi, không tiếp tục tận dụng những năng lực lợi thế để thành người dẫn đầu mà bỏ qua, nhảy sang những lĩnh vực khác. Theo đánh giá của bà Loan, đây là điều nhà đầu tư không muốn, bởi khi họ đầu tư là đầu tư cho năng lực cốt lõi.
Phải làm gì trong trường hợp này? Thường nhà đầu tư sẽ gắng hết sức can ngăn, phân tích cho doanh nghiệp. Nhưng cũng có nhiều trường hợp không ngăn cản được.
Một doanh nghiệp cách đây bốn năm tăng trưởng mạnh, doanh số tài chính cao. Nhưng nhìn vào đó nhà đầu tư thấy cách đi như thế không đúng với năng lực cốt lõi của doanh nghiệp nên họ xin thoái vốn sau năm năm.
Sau đó, doanh nghiệp đi xuống rất nhanh, doanh số chỉ bằng 40 – 50% của 5 năm trước đó.
Cần nhà tư vấn để “giảm sốc” cho hai bên
Tạị phần toạ đàm của hội thảo, các chuyên gia đều thống nhất rằng, trong quá trình M&A gọi vốn, rất cần những nhà tư vấn.
Theo bà Vĩnh Hà, nhà tư vấn ở giữa hai bên sẽ điều hoà, hài hoà được lợi ích, cũng như những yêu cầu của bên đầu tư và chủ doanh nghiệp.
Trong khi doanh nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài có tư vấn đi chung, doanh nghiệp Việt Nam gần như không có. Đây là thói quen
của doanh nghiệp Việt, ông Nguyễn Anh Hào nhận xét. “Muốn gọi vốn thành công cần nhà tư vấn đi cùng. Bởi liên quan đến đàm phán, sự hiểu biết và mong muốn của mỗi bên rất quan trọng. Nhà tư vấn có sự hiểu biết hai bên, họ sẽ “rủ rỉ” cùng thiết kế về cơ cấu đầu tư sao cho được lòng cả hai bên”, ông Hào khẳng định.
Theo báo cáo khảo sát của công ty Grant Thornton, Singapore, Việt Nam, Indonesia và Malaysia là bốn thị trường dẫn đầu về số lượng thương vụ và giá trị đầu tư tư nhân tại khu vực Đông Nam Á trong năm 2018.
bài và ảnh Trần Quỳnh (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này