Lưỡi hái ‘kinh doanh trái phép’ bao giờ thôi lơ lửng?

Dù tội kinh doanh trái phép đã được thống nhất gỡ bỏ khỏi bộ luật Hình sự (*) song cái lưỡi hái treo trên đầu doanh nghiệp.

Mấy ngày qua, dư luận – không chỉ trong giới doanh nhân mà cả đông đảo người dân bình thường – nóng rực chung quanh vụ ông Nguyễn Văn Tấn, chủ quán càphê Xin Chào bị truy tố ra toà về tội kinh doanh trái phép, chỉ vì đăng ký kinh doanh trễ có… 5 ngày.

Nhìn vào bề mặt, lý do công an huyện Bình Chánh khởi tố ông Tấn là ông không có giấy phép đăng ký kinh doanh, tuy nhiên, vụ việc vốn nhỏ như cái móng tay – chính xác như lời của tướng Phan Anh Minh, phó giám đốc Công an TPHCM nhận xét, lại nhận được sự “kiểm soát tập trung” tận tình thái quá của công an Bình Chánh, khiến người ta không thể không nghĩ có những lý do sâu xa bên trong.

Nguyên nhân cụ thể là gì? Muốn nói một cách chắc chắn, thì phải có một cuộc điều tra (điều có lẽ sẽ không bao giờ xảy ra ), còn theo báo chí đăng, là do phong thuỷ, quán càphê có thể ảnh hưởng tới công an huyện, và làm căngtin trong trụ sở công an mất khách.

Có rất nhiều ý kiến trái ngược nhau về vụ việc, phía công an và viện KSND huyện cho là việc khởi tố, truy tố chính xác, đúng luật; ngược lại, nhiều luật sư bình luận, cho rằng ông Tấn không có tội.

Ngày 23/4, theo chỉ đạo của viện trưởng viện KSND tối cao, viện KSND huyện Bình Chánh đã ra quyết định đình chỉ vụ án kinh doanh trái phép, đình chỉ bị can đối với ông Nguyễn Văn Tấn, vì ông Tấn không phạm tội.

Tội kinh doanh trái phép, vốn dĩ bắt nguồn từ não trạng cấm đoán, hạn chế người dân tham gia kinh doanh, dồn quyền lực trong tay doanh nghiệp nhà nước, trên cái nền kinh tế tập trung bao cấp mà sau này đã bộc lộ cho thấy những tính chất lạc hậu, bất bình thường, kìm hãm phát triển.

Tội này, cùng với tội “cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”… được những chuyên gia pháp luật về kinh tế coi như những thanh gươm đe doạ treo lơ lửng trên đầu doanh nghiệp, có thể “bổ” hoặc “rớt” xuống bất cứ lúc nào, với bất cứ ai, do chủ thể quá rộng, khách thể chung chung, dễ dẫn đến sự tuỳ tiện, lạm quyền, gây ra oan sai.

Cùng với sự phát triển của xã hội, hai tội nói trên đã được loại bỏ trong bộ luật Hình sự mới, để thay bằng những điều luật, quy định cụ thể rõ ràng hơn.

Luật Doanh nghiệp mới cũng đã có những quy định thông thoáng hơn rất nhiều so với luật cũ, đã bỏ nội dung ngành, nghề kinh doanh trong giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp; bỏ việc xác định vốn pháp định và chứng chỉ hành nghề.

Với những quy định mới này, quyền tự do kinh doanh của người dân được kinh doanh tất cả các ngành nghề mà pháp luật không cấm theo quy định tại Hiến pháp 2013 đã được cụ thể hoá.

Trở lại trường hợp ông Tấn, đem tinh thần đổi mới trong hai bộ luật liên quan trên đây soi rọi vào cả hai tình huống – một thật, một giả định, ta có thể thấy gì?

Một là, ông Tấn không phạm tội kinh doanh trái phép – như kết luận mới nhất của viện KSND Bình Chánh, thì quả là các cơ quan tiến hành tố tụng trong trường hợp này đã làm oan sai hơn cả oan sai, áp dụng một điều luật sắp lỗi thời trên một công dân vô tội.

Hai là, giả định cho dù hành vi của  ông Tấn đã phạm vào tội kinh doanh trái phép đi nữa thì vụ việc cũng quá nhỏ, mà ranh giới của sự phạm tội và không phạm tội sẽ được xoá trong vài tháng tới, khi bộ luật Hình sự mới có hiệu lực. Điều này cho thấy sự khắc nghiệt, áp chế…

Có giấy phép – rào cản vô lý, vô lối – và có cả tội kinh doanh trái phép để trừng trị những ai dám vượt rào, đầu tư làm ăn.

Những bộ luật mới đã chính thức chấm dứt  được tình trạng này trên… văn bản luật, còn trong thực tế, lưỡi hái treo lơ lửng trên đầu doanh nghiệp liệu có thể được gỡ bỏ khi vẫn còn hàng đống giấy phép con, giấy phép cháu, vẫn còn sự nhũng nhiễu, coi doanh nghiệp như những con bò sữa dễ bắt nạt, xẻo thịt, vẫn còn những cơ chế tạo điều kiện cho cơ quan hành pháp lạm quyền?

Thanh Nhẫn
Thế Giới Tiếp Thị

(*) Chỉ còn hai tháng nữa, ngày 1/7/2016 bộ luật Hình sự mới có hiệu lực, trong đó, tội kinh doanh trái phép đã bị loại bỏ.

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này