
11:45 - 09/02/2021
Truyện trinh thám: yên ả và kịch tính
Năm 2020 đã tạo ra nhiều thay đổi trong xã hội và cuộc sống của chúng ta. Đại dịch Covid-19, những thảm họa đang diễn ra trên thế giới, phong trào BLM ở Mỹ, vụ nổ tại Lebanon, các trại tập trung người Hồi giáo Uyghurs ở Trung Quốc.
Tất cả những sự biến động này đã được văn học phản ánh qua các thể loại, truyện trinh thám cũng không phải là một ngoại lệ.Đã có nhiều xu hướng mới nổi lên qua từng thời kỳ, ở cả người đọc lẫn tác giả, xu hướng đọc và xu hướng viết.
Xu hướng đọc thay đổi theo những chuyển biến trên thế giới
Trải qua những biến cố của 2020, các bạn trẻ có xu hướng tìm đến sự giải thoát qua những trang sách (escapism), đắm chìm vào một thế giới hư cấu để quên đi mọi sự muộn phiền của thực tại chán nản. Với giãn cách xã hội và cách ly được đưa vào áp dụng khắp thế giới, làm gián đoạn nhịp sinh hoạt, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, nhu cầu giải trí và thư giãn tăng cao, một số cuốn sách được đề xuất cho nhu cầu này của bạn đọc bởi Escapist Reads là: Dead Land (tạm dịch: Vùng đất chết) của tác giả Sara Paretsky, Death on Tuckernuck (td: Cái chết trên Tuckernuck) của Francine Matthews và City of Margins của William Micheal Boyle.
Ngược lại, (luôn là vậy, thế giới luôn tồn tại song song theo thuyết lượng tử cùng với nghịch lý với điều bạn nghĩ) từ sự sợ hãi và tìm cách vượt qua, con người cũng trải nghiệm cảm giác thích thú được kích động bởi đại dịch, tìm đến những cuốn sách trinh thám về mối nguy hiểm, thảm họa toàn cầu. Những câu chuyện về tội ác quy mô lớn, những cuộc điều tra các vụ nổ, những thảm họa có vẻ tự nhiên, những đại dịch sẽ bắt mắt các fan hâm mộ trinh thám muốn đọc về các biến cố diễn ra song song với thực tế.
Một xu hướng mới nổi, phổ biến giữa cả độc giả lẫn tác giả là đa dạng hóa.Với các phong trào giành quyền bình đẳng cho người da màu ở các nước phương Tây ngày càng phát triển, các tác giả muốn bộ truyện của mình có thể khiến cho mọi người đọc có cảm giác được nhìn thấy.Trong khi đó, độc giả muốn được “thấu cảm” từ những bộ truyện có các nhân vật đại diện cho mình.Có nhiều người đọc trẻ hơn còn muốn tìm đến các tác giả da màu, ủng hộ cho những người này trong một thị trường mà người da trắng chiếm số đông.
Trong khi đó, các xu hướng giữa người viết truyện trinh thám không có thay đổi gì lớn trong 10 năm trở lại đây. Những mô-tuýp như: lần theo dấu vết, nguyên nhân cái chết bí ẩn, sự biến mất không dấu tích, cuộc sống tội phạm, thám tử teen… dường như vẫn nổi trội đối với các tác giả.
Một xu thế mới nổi lên do việc cách ly trong năm 2020 là các câu chuyện được dựng lên trong những địa điểm chật hẹp, cách biệt với thế giới và mọi sự giúp đỡ, tạo cảm giác ngột ngạt và cần phải thoát ra, nhằm đánh vào nỗi sợ bị giam giữ.
PHÍA SAU NGHI CAN X – KHI THỦ PHẠM LÀ NẠN NHÂN
Yasuko là người mẹ đơn thân, nuôi con gái bằng công việc nhân viên một tiệm cơm hộp. Cô ly dị chồng đã 5 năm và được nhiều người theo đuổi, trong đó có Ishigami, thiên tài toán học lập dị sống ẩn dật bằng nghề thầy giáo dạy toán cấp ba. Anh sống ở căn hộ sát vách nhà cô, lặng lẽ yêu cô bằng một tình yêu tôn thờ vô điều kiện.
Một ngày nọ, gã chồng cũ của Yasuko tìm tới. Hắn đeo bám và truy đuổi cô. Trong lúc giằng co ở nhà, cô đã lỡ tay giết chết hắn. Đột nhiên lúc này Ishigami xuất hiện, đề nghị giúp mẹ con cô phi tang cái xác. Anh dựng lên một hiện trường giả và chỉ dẫn cho mẹ con Yasuko cách đối phó với cảnh sát. Tiếp đó là trường đoạn đấu trí cân não giữa Ishigami và thám tử Yukawa, cũng là một thiên tài và bạn đại học của anh nên cả hai đều quá hiểu nhau. Từng phần câu chuyện như những mảnh ghép. Có lúc cảnh sát bị dắt mũi quá dễ dàng. Có lúc lại như thủ phạm sắp bị lật mặt.Bẫy chồng bẫy.
Nhưng ở phút cuối, tác giả lại cho chúng ta một cái kết không thể bất ngờ hơn.Khi hiểu ra ẩn số X là gì thì từng tình tiết tưởng dông dài, từng câu nói vô thưởng vô phạt trước đây bỗng nhiên đều thành những mắt xích quan trọng.Những mảnh ghép rời rạc trở thành bức tranh hoàn hảo. Cuối cùng, Ishigami đã dựng nên một bài toán logic mà dù biết kết quả vô lý thì cũng không ai có thể chứng minh là sai. “Phía sau nghi can X” có thể nói là tác phẩm ấn tượng và thành công nhất cho đến nay của nhà văn Nhật chuyên viết truyện trinh thám Higashino Keigo, đem lại cho ông nhiều giải thưởng cả trong và ngoài nước. Ca Dao
Sách được đọc nhiều nhất
Một số cuốn best seller của năm 2020 theo The Washington Post bao gồm: The Missing American (tạm dịch: Người Mỹ mất tích) bởi Kwei Quartey, Three Hours In Paris (tạm dịch: Ba giờ ở Paris) bởi Cara Black và One by One (tạm dịch: Từng người một) bởi Ruth Ware cùng các cuốn sách tiêu biểu khác.
Kwei James Quartey là một tiểu thuyết gia người Mỹ gốc Ghana và là một phẫu thuật gia đã nghỉ hưu. Ông đã được đưa vào danh sách best seller của Thời báo Los Angeles năm 2009 nhờ cuốn sách Wife of the Gods (tạm dịch: Người vợ của các vị thần). Một năm sau, ông được trao giải Tác giả nam xuất sắc nhất bởi G.O.G. – Câu lạc bộ Sách Quốc gia. Ông cũng là một trong 100 tác giả bán chạy nhất của Câu lạc bộ Văn học Mỹ gốc Phi, bốn lần được ghi vào danh sách này. Kwei Quartey đã xuất bản một số cuốn tiểu thuyết và là thành viên của chi nhánh Los Angeles của Sisters in Crime, một tổ chức của các nhà văn viễn tưởng. Với The Missing American, Quartey đã khởi động một loạt truyện với thám tử tư Emma Djan. Vụ án lớn đầu tiên của nhân vật này liên quan đến một người Mỹ trung niên trong tiêu đề, ông đã đến Ghana để truy tìm kẻ đã khiến mình mất 4.000 đô la trong một vụ lừa đảo trên internet. Cuộc tìm kiếm của nhân vật làm cho độc giả vừa luôn trong cảm giác hồi hộp, vừa trải nghiệm một bầu không khí tuyệt vời.
Cara Black là nhà tiểu thuyết trinh thám Bestseller người Mỹ. Bà được biết đến với cuốn Aimée Leduc về một nữ thám tử tư sống ở Paris. Bà được nêu danh trong phiên bản 2 của cuốn Great Women Mystery Writer (tạm dịch: Những nữ tác giả trinh thám vĩ đại) bởi Elizabeth Lindsay. Cuốn tiểu thuyết đầu tiên của bà, Murder in the Marais (tạm dịch: Vụ án mạng ở Marais), đã được đề cử cho giải thưởng Athony mục Tiểu thuyết đầu tay hay nhất và cuốn tiểu thuyết thứ ba trong tập truyện, Murder in the Sentier (tạm dịch: Vụ án mạng ở Sentier), được đề cử cho giải thưởng Athony mục Tiểu thuyết hay nhất. Three Hours in Paris là câu chuyện về điệp viên của Black, lấy bối cảnh chiến tranh thế giới thứ hai khi Paris bị chiếm đóng, có sự tham gia của một nữ xạ thủ người Mỹ đã nhảy dù xuống Pháp để ám sát Adolf Hitler. Tất nhiên, cô thất bại. Sử dụng trí thông minh tuyệt vời, chỉ có một mình, cô đã phải trốn tránh Gestapo và vượt qua eo biển Manche mà trước đó dự báo cho thành công này gần như bằng không.
Ruth Ware, với bút danh Ruth Warburton, là một tác giả truyện kinh dị tâm lý tội phạm người Anh. Mọi tiểu thuyết của cô đều nằm trong danh sách mười sách bán chạy nhất của tờ Sunday Times và The New York Times. One by One là cuốn sách mang đậm bút pháp của Christie Agathe nhất của Ruth Ware. Lấy cảm hứng trực tiếp từ “Mười người da đỏ”, một bài ca dao dành cho trẻ em của Mỹ, Ware dựng câu chuyện của mình tại một nhà nghỉ trượt tuyết bằng gỗ sang trọng trên dãy núi Alps của Pháp, nơi các nhân viên của một công ty khởi nghiệp về công nghệ lần lượt biến mất sau một kỳ nghỉ. Ware đã rất điêu luyện trong việc phân tán các lỗi sai, để ngay cả người đọc tỉnh táo nhất cũng bị chuyển hướng vào các suy luận sai lầm và ngõ cụt.
Các xu hướng văn học trong thể loại truyện trinh thám đã phản ánh từ các thực trạng xã hội. Mong bạn đọc sẽ đắm chìm vào các trang sách truyện trinh thám đầy sức lôi cuốn để có cảm giác về sự trông đợi, hồi hộp, để nhận thấy sự đối lập giữa không khí mùa xuân yên ả với các cuộc săn lùng đầy kịch tính.
Truyện trinh thám nên được tận hưởng vào những lúc trí óc ta thanh thản nhất, hãy ngồi xuống cùng một cuốn truyện và tận hưởng mùa xuân của mình.
BẢN NĂNG GỐC, TỘI PHẠM CỦA TÌNH YÊU
Thông thường nhiều người đọc chờ đợi ở truyện trinh thám những pha gây án gay cấn, máu me be bết hay những cú suy diễn, lật mặt thần sầu của cảnh sát. Thế nhưng, truyện trinh thám không dừng lại ở những yếu tố “giựt gân” đó mà còn là một thế giới tâm lý nội tâm vô cùng phức tạp.Với xã hội, họ là người bình thường, thậm chí là nhà văn, nghệ sĩ. Với bản thân, họ đóng hai vai: công dân và tội phạm.
Điều này thể hiện rõ trong con người của Catherine Tramell – nhân vật chính trong Bản năng gốc. Catherine Tramell là một nhà văn chuyên viết sách về đề tài trinh thám.Nhưng điều khác thường nằm ở chỗ mỗi tác phẩm cô viết ra đều được xem là dự báo cho một vụ án mạng sắp xảy ra theo đúng những gì cô đã viết.
Một trong những vụ án mạng đỉnh điểm nhất liên quan đến Johnny Boz – một ca sĩ nhạc rock nổi tiếng – bị sát hại dã man bằng một con dao đục đá. Trong quá trình điều tra, Nick Curran và cộng sự của mình đã phát hiện ra Catherine Tramell chính là người tình của Johnny Boz. Điều này đã khiến cô trở thành nghi can số 1 của vụ án. Thế nhưng, cảnh sát không thể tìm ra bằng chứng để kết tội cô bởi mọi chứng cứ đều chứng minh cô ngoại phạm. Và cũng giống như tất cả các vụ án khác, vũ khí gây án chính là con dao đục đá.
Điểm nhấn của câu chuyện chính là mối tình nảy nở giữa Nick Curran và Catherine Tramell. Và rồi tình yêu đã hoàn thành đúng chức năng của nó: thay đổi bản chất của một con người, dù đó có là bản năng gốc. Là một nhà văn nhưng cô lại chứa trong mình những mâu thuẫn nội tâm gay gắt, những mối quan hệ đời thường phức tạp và đặc biệt những ý tưởng kiến tạo những câu chuyện chết chóc điên rồ.Thế nhưng, mọi thứ đã thay đổi, bình yên đã trở về khi cô đón nhận tình yêu của Nick Curran.
Câu chuyện kết thúc bằng màn làm tình mây mưa nóng bỏng giữa hai người nhưng dưới gầm giường là con dao đục đá vẫn nằm lạnh căm. Rốt cuộc thì bản năng gốc tiềm ẩn trong mỗi con người cũng bị khuất phục bởi tình yêu chân thành. Nhưng câu hỏi đặt ra: nếu không gặp được tình yêu, thứ bản năng đó sẽ đi đến đâu và còn bao nhiêu vụ án sẽ xảy ra? Hoàng Trang.
Đức Huệ (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này