11:30 - 05/08/2018
Ẩn dụ duy mỹ điêu khắc Lê Công Thành
Ở tuổi 87, nhà điêu khắc Lê Công Thành vừa có triển lãm cá nhân lần đầu tiên.
Năm 1985, sau khi gặp tai nạn rơi từ độ cao 30m trong lúc kiểm tra khâu cuối tượng đài Núi Thành, Lê Công Thành đã lui về sáng tác tại gia. Ông bắt đầu thực hành điêu khắc tấm mỏng (điêu khắc tấm kim loại lát mỏng) – một trong hai dòng tượng chính yếu trong sự nghiệp, cùng với điêu khắc tượng tròn đã thực hành trước đó.
“Tượng tấm mỏng mang nhiều tính chất tượng trưng, còn tượng tròn gần với con người hơn”, nhà điêu khắc cho biết. Ở dòng tượng này, chủ đề sáng tác đã được mở rộng, thay vì tập trung vào hình ảnh người đàn bà như các tượng tròn. Đây cũng là dòng tượng mà đồng nghiệp và công chúng ít được biết đến.
“3.3.3” khai thác chính những đặc điểm nói trên, nhưng tái tạo mẫu vật ở kích thước lớn và dịch chuyển tác phẩm ra một không gian khác ở phòng triển lãm. Ba tác phẩm mẫu được lựa chọn phóng lớn tượng trưng cho cơ thể phụ nữ, vật thể tô-tem và cột vô tận. Tổng số có chín tác phẩm được trưng bày, kích thước là bội số của 9, lần lượt là 180cm, 270cm, 360cm, 450cm.
Các tượng điêu khắc đều có đặc điểm cấu tạo gồm ba cạnh kim loại dẹp dạng múi khế chung một trục dọc đứng. Điều này đảm bảo sự cân đối của chỉnh thể trong không gian, đồng thời tôn lên độ cao của tác phẩm, thay vì nhấn vào tính bề thế chiều ngang của chúng. Những đường lượn, đường chéo kết hợp đường răng cưa, một mặt tạo đường biên ranh giới các phần trong bức tượng, một mặt kết nối các phần, tạo ra sự hài hoá, thống nhất trong chỉnh thể.
Nếu như tượng tròn của Lê Công Thành có khả năng thị giác chiếm lĩnh không gian, ở dòng tượng tấm mỏng lại có khả năng cộng hưởng không gian, tôn vinh, tái tạo không gian.Ở đó các bức tượng biểu tượng cho dương tính được bao quanh bởi không gian âm tính; các khối điêu khắc thực với lối tạo hình mỏng, dẹp, nhiều khoảng trống, lại có khả năng diễn giải về các khối ảo xen kẽ.
Với tác phẩm kích thước lớn nhất đặt ở vị trí trung tâm, các tác phẩm còn lại giảm dần kích thước, xếp theo các trục ngang quanh tâm tròn, “3.3.3” đã tạo ra nhịp điệu ám thị về giới hạn và sự lặp lại. Cùng một hình dạng nhưng khi tái tạo ở kích thước lớn hơn, ấn tượng thị giác thay đổi.Và khi đặt các kích thước vào cùng một không gian, nó tạo ra tương quan so sánh, gợi mở đối với người xem.
Có thể xem “3.3.3” như một diễn giải trong số các diễn giải về điêu khắc của Lê Công Thành. Là hình ảnh của tiểu vũ trụ trong vũ trụ, là vận hành của đời sống con người với khởi nguồn của âm và dương, đàn ông và đàn bà, con người và tôn giáo. Mỗi bức tượng hàm chứa sự đa nghĩa về liên tưởng, là ẩn dụ nghệ thuật thanh thoát trong tổng thể, bộc lộcảm quan nghệ thuật duy mỹ và trí tuệ của nghệ sĩ.
“3.3.3” là một bước hiện thực hoá không gian cho tác phẩm điêu khắc tấm mỏng Lê Công Thành, thể hiện năng lực biến những phác thảo, mô hình nhỏ thành tác phẩm kích thước lớn, mà vẫn đảm bảo thẩm mỹ và sự cân đối của chúng. Triển lãm đã “dỡ ra” một phần sự nghiệp đồ sộ của ông, cho công chúng cơ hội thưởng lãm thành quả nghệ thuật mà ông theo đuổi; song so với tầm thế người sáng tạo, những bức tượng thuộc dòng này vẫn cần một không gian diễn giải rộng mở và khoáng đạt hơn.
Lê Công Thành sinh năm 1931 ở Đà Nẵng trong một gia đình không ai làm nghệ thuật. Năm 1954 ông tập kết ra Bắc, sau đó học mỹ thuật khoá Tô Ngọc Vân (1955 – 1957) và lớp điêu khắc khoá 1, cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam (1957 – 1962). Từ 1968 – 1970, Lê Công Thành được cử đi thực tập điêu khắc tại học viện Nghệ thuật Surikov Moscow (Liên Xô).
Triển lãm “3.3.3” được Nguyễn Anh Tuấn giám tuyển, nhà điêu khắc Nguyễn Lập Phương phụ trách kỹ thuật, trưng bày từ 22/7 – 19/8/2018. Địa điểm: Heritage Space, tầng 1 Dolphin Plaza, số 6 Nguyễn Hoàng, Mỹ Đình 2, Nam Từ Liêm, Hà Nội.
bài, ảnh Hải An (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này