Chọn học và thi IELTS hay TOEFL iBT?

Vậy chọn TOEFL hay IELTS, TGHN giới thiệu bài viết của ông Lê Hải Nam – nghiên cứu sinh tiến sĩ ngành ngôn ngữ học cognitive linguistics tại University College of Dublin, Ireland.

Quy đổi điểm

Điểm TOEFL iBT và IELTS đều được chấp nhận ở hầu hết các nước nói tiếng Anh, mặc dù TOEFL iBT là của Mỹ, còn IELTS là của Anh/Ireland/Úc. Có một số quy đổi theo quy định từng nước, từng trường và sẽ cao hoặc thấp, tuy nhiên thường quy đổi điểm là do các vị khảo thí người nước ngoài nói tiếng Anh dựa vào “độ hiểu” của hai bài thi để đổi điểm: Chẳng hạn theo trường Mỹ thì phần lớn IELTS 6.5 tương đương TOEFL 80 – 90, thang IELTS 7.0 – 7.5 là 90 – 100. Trong khi đó, một số trường ở Anh quy đổi TOEFL 90 thành IELTS 6.5 và TOEFL 100 là 7.0.

Cái này không sai, tuy nhiên chỉ có người Việt Nam từng học cả hai mới hiểu được sự“hơn kém” trong cách quy đổi này.

Thi giấy và thi trên máy tính

IELTS vẫn là thi kiểu truyền thống, tức ba bài trên giấy (nghe, đọc và viết) và nói trực tiếp với người khảo thí. Còn TOEFL iBT là thi trên máy tính (iBT: internet based test). Phần nói sẽ nói trực tiếp vào microphone. Bài thi sẽ được chuyển qua server của ETS ở Pennsylvania, sau đó chuyển qua các khảo thí. Cần phải phân biệt kỳ thi này với hai loại trước đây của TOEFL: thi giấy như IELTS (paper based test) và thi máy tính nhưng offline (computer based test). Còn có một loại TOEFL được lưu hành tại Việt Nam, có tên là ITP, nhưng chất lượng không cao, không đạt chuẩn quốc tế.

So sánh cách thức thi

Hai bài thi đều gồm bốn phần cho bốn kỹ năng nghe – nói – đọc – viết.

Tuy nhiên, có sự khác biệt lớn ở kỳ thi TOEFL iBT, bởi người Mỹ rất chú trọng khả năng phối hợp các kỹ năng: nghe – đọc – nói hoặc nghe – đọc – viết. Hai tổ hợp này sẽ xuất hiện và được dùng rất nhiều tại các trường cao đẳng và đại học ở Mỹ.

Kỹ năng nghe là cực kỳ quan trọng trong các bài thi TOEFL iBT, bởi kỹ năng này được khảo thí ở ba bài thi nghe, nói và viết. Ở bài thi nghe (Listening), thí sinh phải nghe 6 – 9 bài và trả lời câu hỏi. Nếu là 6 thì gồm 2 hội thoại và 4 bài giảng về các chủ đề, nếu là 9 thì gồm
3 hội thảo và 6 bài giảng.

Ở bài nói (Speaking), sẽ có 6 đề thi với 2 đề đầu tiên ngắn là đọc trên máy tính. Thí sinh có 15 giây chuẩn bị và nói vào microphone. 4 bài nói sau đều yêu cầu: đọc một đoạn trên máy tính, nghe một đoạn gồm 2 hội thoại và 2 bài giảng.

Thí sinh sau đó có 60 giây để trình bày điều mình vừa đọc, vừa nghe được và có thể nêu ý kiến cá nhân. Nếu không nghe được thì xem như thí sinh không có gì để nói. Phần thi này đòi hỏi “khốc liệt” khung thời gian – 60 giây thôi, nhưng thuộc kỹ năng và có thể luyện tập được.

Ở bài thi viết (Writing), đề thi của TOEFL và IELTS giống nhau. Khác nhau là ở bài viết số 1: IELTS thì đọc hình vẽ, biểu đồ và viết mô tả hay phân tích biểu đồ. Còn TOEFL thì đọc một đoạn văn trong 3 phút, nghe một bài giảng và sau đó thí sinh viết bài nêu rõ đoạn văn và bài giảng thống nhất hay trái ngược nhau ra sao, rồi nêu quan điểm cá nhân.Một lần nữa, kỹ năng nghe đóng vai trò cực kỳ quan trọng.

Ở bài thi đọc (Reading), có thể nói học sinh Việt Nam chăm chỉ học từ mới và luyện đề thi thì đều có thể làm tốt cả hai bài thi. Điểm khác biệt là thi TOEFL trên máy tính bạn phải trả lời lần lượt từng câu, thì máy mới cho phép Next làm tiếp câu hay đề tiếp thi. Còn thi IELTS trên giấy có thể áp dụng chiến thuật: Câu nào dễ làm trước, khó để sau.

Các kỳ thi IELTS được tổ chức tại British Council (Hội đồng Anh) hay IDP với lệ phí 4.750.000 đồng một lần thi. Các kỳ thi cho mục đích xin thị thực hoặc định cư tại Vương quốc Anh, sẽ có giá cao hơn.British Council và IDP gần đây cũng giới thiệu hình thức thi IELTS trên máy tính. “Lệ phí không đổi, ngày thi nhiều hơn, kết quả nhanh hơn” –  British Council quảng bá. Tuy nhiên, British Council cũng nhấn mạnh rằng “thi IELTS trên giấy phù hợp với tất cả thí sinh”.

Kỳ thi TOEFL được nhiều trường và tổ chức ở Việt Nam mua bản quyền tổ chức. Giá cũng khá cao: 3,7 triệu đồng.

Trong khi nếu thi TOEIC, thấp nhất là 880.000 đồng và cao nhất là 1.860.000 đồng.

Trau dồi kiến thức

Kiến thức là vô tận. Hai cách thi này mới, hấp dẫn và đòi hỏi kiến thức rộng so với cách học và nội dung học sinh, sinh viên thường được dạy ở trường.

Đề thi TOEFL sẽ bao quát hết các lĩnh vực khoa học – bao gồm toán, lý, hoá, sinh, sử, địa và cả các kiến thức về thiên nhiên, về đại dương, về côn trùng… Tuy nhiên, bài thi cũng ở mức khái quát kiến thức của chương trình phổ thông. Đối với các bạn chuẩn bị du học Mỹ, nên chuẩn bị cho kỳ thi này, vì ở Mỹ có trường cao đẳng (liberal arts college) học tổng quan trước khi vào chuyên ngành.

Kỳ thi nào khó hơn?

Dễ hơn hay khó hơn đều là chủ quan. Với các nước phương Tây mà tiếng Anh không phải là bản ngữ, thì hai kỳ thi tương đương nhau. Còn học sinh châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng, đều thấy TOEFL iBT khó hơn.

Phải nhìn nhận rằng, học sinh Việt Nam kém trong kỹ năng nghe – nói tiếng Anh, chứ không sợ đọc và điền đáp án.Vì thế, kỳ thi TOEFL iBT với trọng tâm là nghe – nói thì quả là khó với đại đa số học sinh Việt Nam.Thí sinh phải biết và hiểu tiếng Anh ở một mức độ nào đó mới vượt qua được TOEFL iBT.

Còn IELTS là kiểu thi truyền thống và trên giấy.Khi học và luyện, thí sinh được cung cấp nhiều lời khuyên (tipping) và mẹo để làm các đề thi. Thậm chí điều này càng dễ với thí sinh đến các trung tâm luyện đề và học thuộc kiểu đề trước khi thi, bởi cách học IELTS ở Việt Nam là luyện bí kíp làm bài thi, thay vì dạy tiếng Anh. Với truyền thống “học gạo”, kiểu thi IELTS không quá khó với người chăm chỉ tu luyện, thậm chí không cần hiểu thấu đáo đề thi vẫn trả lời bài đọc – nghe ở thang điểm 6.5 – 7.5.

Thông hiểu tiếng Anh

Có chiến thuật và chiến lược ôn thi cụ thể thì trong vòng 6 – 12 tháng, một thí sinh trung bình có thể đạt điểm IELTS 6.0 – 7.0.Trên thực tế, trình độ tiếng Anh thực sự không hẳn tương xứng với điểm số, có khi cách biệt khá xa.

Trong khi đó, kỳ thi TOEFL đòi hòi kiến thức về ngôn ngữ lẫn những điều thường thức khá hay.Học sinh sẽ nắm được kỹ năng sử dụng tiếng Anh cơ bản để bước vào môi trường đại học ở Mỹ. Đề thi TOEFL cũng đòi hỏi khả năng nghe của thí sinh.Vì thế, vượt qua kỳ thi TOEFL, bạn có thể tự tin về khả năng ngôn ngữ của mình.

Nếu thí sinh có kỹ năng nghe trung bình vẫn có thể đạt 6.5 IELTS, nhưng với cùng khả năng thì đạt được điểm 60 – 70 trên thang TOEFL là khó.

Vì thế muốn đi Anh, Ireland, Úc hay châu Âu, nên chọn thi IELTS, vì đáp ứng đúng yêu cầu của họ và lại “hợp” với cách học của thí sinh Việt Nam.Và khi quy đổi thì thí sinh Việt đỡ bị thiệt vì nghe – nói kém.Đạt 90 trên thang TOEFL iBT thì có khi khó hơn 7.0 IELTS.

Thi IELTS để đi Mỹ vẫn được bởi các trường lớn vẫn chấp nhận.Tuy nhiên, bạn nên vào trang mạng của từng trường cụ thể để biết thông tin chi tiết.

Dù sao, tôi vẫn tin rằng học sinh Việt Nam nên trau dồi TOEFL iBT, bởi nó cung cấp nền tảng cho tiếng Anh học thuật vững chắc. Sau đó, nếu cần và muốn thi IELTS thì tự học, tự luyện hay đi học thêm cũng vẫn ổn.

Tuy nhiên, không có nghĩa IELTS hoàn toàn là kỳ “luyện gà”.Tất cả tuỳ thuộc vào cách tiếp cận của thí sinh, học và tìm hiểu nghiêm túc.Nền tảng tiếng Anh chưa vững, nhưng chỉ cần luyện đề mà vẫn qua được kỳ thi IELTS.Trong khi đó, điều này khó xảy ra với kỳ thi TOEFL iBT hơn.

Không nên ảo tưởng về điểm số

Dù có đạt điểm cao trong hai kỳ thi này, bạn cũng khó chứng minh được rằng mình có thể sử dụng tiếng Anh thành thạo.

Rất nhiều học sinh sinh viên Việt Nam ảo tưởng về điểm số, như đạt 8.0 IELTS hay 100 TOEFL IBT… Nhưng chỉ khi bạn đặt chân sang xứ bản địa, bạn sẽ hiểu: con số trên chỉ là chấp nhận cho bạn xét học bổng/điều kiện theo học trong môi trường Anh ngữ. Còn tiếng Anh giao tiếp hàng ngày lại là cả một câu chuyện dài.

Thậm chí, bạn sẽ vỡ mộng toàn tập khi bước chân sang bản xứ thời gian đầu tiên, khi mà người ta nói bạn chưa thể nghe và hiểu được. Nhất là bạn đến một số thành phố của Anh hay Scotland, nơi có nhiều giọng địa phương bạn chưa nghe bao giờ. Hay thậm chí cả London. Đến New Zealand thì còn là cả một vấn đề. Một trong số những lý do là người học châu Á và Việt Nam có thể quen với tiếng Mỹ nhiều hơn, do ảnh hưởng của phim ảnh Mỹ.

Nhưng nói như vậy, không có nghĩa là không cần cố đạt điểm cao.

Điểm cao Anh ngữ vừa là điều kiện xét học bổng. Hơn nữa, còn là bước đệm hay khởi đầu tốt để học lại “tiếng Anh xịn” nhanh hơn và bài bản hơn, khi có cơ hội sống ở các nước nói tiếng Anh. Cách phát âm, nhấn trọng âm từ, trọng âm câu… rất quan trọng,bởi nó giúp bạn nói tiếng Anh có giai điệu như hát. Bạn nào có năng khiếu âm nhạc sẽ bộc lộ tài năng này và học rất nhanh.

Ricky Hồ tổng hợp (theo TGHN)

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này