11:43 - 18/08/2019
The Great Hack – sức mạnh tai tiếng của dữ liệu lớn
Vụ bê bối đầy tai tiếng về dữ liệu người dùng của Facebook và công ty Cambridge Analytica, đã thổi bay 120 tỷ USD của Facebook giá trị vốn hoá chỉ sau vài phút (chuyện xảy ra vào tháng 7/2018).
Toàn bộ tai tiếng đó đã được đài Netflix gói lại trong phim tài liệu The Great Hack mới trình chiếu.
Chúng ta đang dần nhận thức được sự tự do của mạng xã hội, thực chất là một sự tự do được quy đổi thành hàng hoá, khi mà chúng ta luôn có cảm giác rằng chiếc microphone của điện thoại chúng ta đang lắng nghe những gì chúng ta trao đổi với người khác. Chiếc camera tưởng rằng luôn tắt của chúng ta có thể nhìn thấy mọi hoạt động của chúng ta, và qua đó phân tích nhu cầu hành vi của chúng ta, để những nền tảng chứa dữ liệu như Facebook, Google sử dụng hòng tối ưu hoá cho những quảng cáo nhãn hàng đang trả cho Facebook, Google hàng đống tiền để tiếp cận khách hàng mục tiêu.
Đó chính là hiện tại đang được nhìn thấy.Giờ đây, vàng hay dầu mỏ không là những thứ có giá trị nhất nữa, mà trong xã hội của truyền thông nơi ai ai cũng có một tài khoản mạng xã hội và chiếc smartphone, dữ liệu lớn là thứ có giá trị nhất. Không ai biết chính xác Facebook và Mark Zuckerberg có phải là những kẻ phản diện không, khi người sáng lập ra mạng xã hội Facebook luôn nói rằng ông tạo ra một nơi để con người gần nhau hơn và xoá nhoà mọi ranh giới. Nhưng với bộ phim The Great Hack, một khía cạnh u ám hơn, xâm phạm quyền tự do và biến chúng ta thành những kẻ “khờ” ảo tưởng của Facebook đã được khai phá.
Bộ phim phân tích sâu vào việc công ty Cambridge Analytica đã có liên đới ra sao trong hai vụ việc được xem là lớn nhất trong nhiều năm gần đây: sự đắc cử của Donald Trump và sự thành công của những người kêu gọi nước Anh ra khỏi Liên minh châu Âu Brexit. Việc thiết kế ra những thông điệp nhằm thay đổi thói quen của bạn, biến những người chưa ủng hộ quay sang ủng hộ, đã tạo tiền đề cho một chiến dịch truyền thông cực kỳhiệu quả đánh vào các hệ thống chính trị.
The Great Hack đi theo hành trình của giáo sư chuyên về truyền thông số David Carroll. Ông tin rằng “quyền về dữ liệu cũng chính là quyền tối thượng của mỗi người”. Ông đã bắt buộc hãng Cambridge Analytica ra toà để buộc hãng này phải cho ông biết họ đã biết bao nhiêu về ông. Cùng với một cựu phóng viên của Observer, bộ phim đưa chúng ta vào một trong những tai tiếng nhất trong lịch sử, những câu hỏi chưa bao giờ có câu trả lời thoả đáng dành cho Facebook và những công ty sở hữu dữ liệu lớn.
Liệu chúng ta còn tự do nữa? Bộ phim đưa ra câu hỏi đáng suy ngẫm này cho mỗi người, khi hàng ngày chúng ta post lên Facebook những câu chuyện cá nhân, hình ảnh gia đình và con cái. Nhưng rồi một ngày, rất có thể một ngày, tất cả những câu chuyện riêng tư đó sẽ là cơ sở để hiểu chúng ta là ai, và nó được sử dụng để trở thành những quân bài đầy lợi thế cho những nền tảng như Facebook vì rõ ràng, không ai trong chúng ta chịu đọc cho hết “điều lệ và quy định” khi tham gia mạng xã hội, chúng ta chẳng biết chúng ta đã cho họ những gì và họ dùng chúng để làm gì.
Nguyễn Tuấn (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này