07:45 - 09/01/2016
Thật buồn khi cảnh báo khớp với số liệu thống kê
Tôi là người thường xuyên theo dõi báo Thế Giới Tiếp Thị. Năm qua, tờ báo đã đề cập nhiều nội dung mang tính cảnh báo nội lực kinh tế của đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng nhanh, sâu rộng.
Nay, tôi thấy những cảnh báo này khá khớp với các số liệu thống kê vừa được công bố.
Về tăng trưởng cho ai, lọt vào túi ai, không khéo thì lợi ích lớn nhất thuộc về khối ngoại (như chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan từng nêu trên TGTT), số liệu thống kê năm 2015 đã chỉ rõ xu hướng này.
Xuất khẩu – điểm sáng của nền kinh tế, khối ngoại (FDI) chiếm tới 71%. Xuất khẩu của khu vực FDI tăng 13,8% trong khi khu vực trong nước… giảm 3,5%.
Cán cân thương mại năm 2015 nhập siêu 3,2 tỷ USD là do nhập siêu của khu vực trong nước, xuất siêu của khối ngoại không đủ bù đắp. Khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 20,3 tỷ USD. Khu vực FDI xuất siêu 17,1 tỷ USD.
Có thể nói “điểm sáng” này là thuộc về khối FDI. Số liệu thống kê cũng chỉ ra những thông tin rất nhất quán về xu hướng trong nước lép vế, nước ngoài vượt trội.
Chẳng hạn, trong sử dụng lao động dự báo cả năm 2016, khối ngoại tỏ ra lạc quan hơn nhiều so với khối trong nước. Có 37,8% doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, 33,9% doanh nghiệp ngoài nhà nước và 25,9% doanh nghiệp nhà nước dự báo quy mô lao động tăng.
Những thông tin đáng chú ý khác là năm 2015 ước tính nhập siêu tới 32,3 tỷ USD từ thị trường Trung Quốc, tăng 12,5% so với năm trước. Những định hướng “thoát Trung“, đa dạng hoá thị trường được các chuyên gia đề cập, mổ xẻ nhiều trong năm dường như chưa được thực hiện hoặc thực hiện không hiệu quả.
Về cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu, có đoạn tổng cục Thống kê chỉ thông tin gọn lỏn “nhóm hàng công nghiệp nặng và khoáng sản chiếm 45,5% tổng kim ngạch…”.
Thông tin như vậy là không chi tiết, không giúp doanh nghiệp đánh giá cơ cấu ngành hàng phục vụ cho định hướng kinh doanh. Mặt khác, cũng không giúp đánh giá thực trạng của xuất khẩu là nặng về tài nguyên hay chế biến.
Nếu trong “nhóm hàng công nghiệp nặng và khoáng sản” mà khoáng sản chiếm ưu thế, thì nền kinh tế vẫn nặng về tăng trưởng bằng khai thác tài nguyên – không thể tăng trưởng bền vững.
Bà Phạm Chi Lan cũng từng lưu ý, trong lộ trình hội nhập, đặc biệt là với TPP, ít thấy người ta nhắc đến lĩnh vực dịch vụ, trong khi đây là lĩnh vực rất đáng được quan tâm.
Trong lĩnh vực này, ngành thống kê cũng đưa ra những số liệu đáng lo ngại. Khách quốc tế đến Việt Nam năm 2015 ước tính đạt 7,9 triệu lượt người, giảm 0,2% so với năm trước và là năm đầu tiên khách đến Việt Nam giảm kể từ 2009.
Đây là thông tin rất đáng buồn trong bối cảnh ngành hàng không thế giới “lãi khủng” năm 2015 với mức lãi ròng kỷ lục 33 tỷ USD, gần gấp đôi so với con số 17,4 tỷ USD của năm 2014. Chi phí xăng dầu thế giới giảm do giá dầu trung bình đã giảm gần 40% trong năm 2015, giúp các hãng hàng không giảm giá vé và kích thích đi lại.
Có thể thấy, giá xăng dầu tại Việt Nam giảm chậm so với thế giới và do vậy ảnh hưởng mặt bằng giá cả chung tại Việt Nam không giảm theo kịp, trong tương quan với các nước có cạnh tranh thu hút khách du lịch với Việt Nam.
Ngoài ra, cũng có thể thấy rõ “bệnh thành tích” khi báo cáo của bộ Văn hoá – thể thao và du lịch cũng đưa ra con số 7,9 triệu lượt khách đến Việt Nam, nhưng báo cáo này lại cho rằng “tăng nhẹ so với năm 2014”! Nếu cơ quan chuyên ngành không nhìn thẳng vào sự thật, thì làm sao có được những cải cách phù hợp, hỗ trợ doanh nghiệp cạnh tranh!
Theo báo cáo của tổng cục Thống kê, lĩnh vực dịch vụ cũng nhập siêu 4,3 tỷ USD.
Nguyễn Tuấn (GV, TPHCM)
Thế Giới Tiếp Thị
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này