17:06 - 17/10/2018
Thách thức đất đai trong cuộc khủng hoảng nông nghiệp Ấn Độ
Với quy mô trang trại thu hẹp theo thời gian, cộng với đó là việc thiếu hồ sơ đo đạc và ghi chép chính xác, hai yếu tố này làm cho nông dân Ấn Độ gặp khó khăn để kiếm đủ thu nhập trang trải cuộc sống gia đình.
Mặc dù chính phủ Ấn Độ có nhiều chương trình phúc lợi cho nông dân, ví như từ trợ cấp cho đến miễn trừ tiền vay nông nghiệp, nhưng những nỗ lực này sẽ không đủ, trừ khi họ có thể giải quyết một rào cản ngày càng khó khăn: thiếu đất đai. Các số thống kê nông nghiệp mới nhất cho thấy đất đai – đầu vào quan trọng nhất trong lĩnh vực cho nông nghiệp – bị phân mảnh hơn bao giờ hết.
So với kết quả từ cuộc điều tra nông nghiệp đầu tiên cách đây 45 năm, thì ngày nay, số trang trại ở Ấn Độ đã tăng hơn gấp đôi từ 71 triệu năm 1970-71 lên 145 triệu năm 2015-16, trong khi quy mô trang trại trung bình giảm hơn một nửa từ 2,28 ha (ha) xuống còn 1,08ha.
Số trang trại nhiều hơn, và dĩ nhiên, diện tích cũng sẽ nhỏ hơn, đi kèm với sự gia tăng dân số ở nông thôn. Từ năm 1970-1971 đến năm 2010-2011, số trang trại tăng 194%, tương ứng với tỷ lệ tăng dân số nông thôn là 189%. Như nhận định của giáo sư kinh tế nông nghiệp Ramesh Chand và cộng sự đưa ra trong một tài liệu nghiên cứu kinh tế và chính trị năm 2011 thì mối quan hệ này phản ánh mô hình kế thừa ở Ấn Độ. Theo đó, khi một gia đình có nhiều người con, thì khi những người con trưởng thành, họ sẽ được chia một phần trong mảnh đất chung của gia đình họ. Điều này dẫn đến số mảnh đất nông nghiệp nhiều lên và diện tử nhỏ đi.
Xét trên mặt bằng chung, diện tích trang trại trung bình là 1,08 ha. Thực tế, có sự dao động đáng kể về quy mô trang trại. Với diện tích trung bình 5ha, Nagaland là nơi có các trang trại lớn nhất của Ấn Độ. Punjab và Haryana, hai bang nổi tiếng về sản lượng nông nghiệp, cũng có quy mô trang trại lớn hơn (3.6ha ở Punjab và 2.2ha ở Haryana). Tuy nhiên, đây là những ngoại lệ. Phần lớn các trang trại của Ấn Độ, khoảng 86%, rộng dưới 2ha; phân bổ ở các bang nghèo hơn như Uttar Pradesh và Bihar.
Kinh nghiệm của Ấn Độ cho thấy những hộ nông dân nhỏ sử dụng đất với tần suất cao hơn so với những trang trại lớn. Song song đó, đầu vào (ví như phân bón) cũng được dùng nhiều hơn, và áp dụng nhiều công nghệ hơn. Tuy vậy thu nhập của trang trại vẫn còn kém. Yếu tố này là gốc rễ của cuộc khủng hoảng nông nghiệp Ấn Độ, và là nguyên nhân phát sinh những cơn giận giữ gần đây của nông dân khi họ nỗ lực làm thật nhiều nhưng vẫn không đủ sống.
Với quy mô hộ gia đình ở nông thôn Ấn Độ, các trang trại nhỏ phải rất vất để kiếm đủ thu nhập đủ cho tất cả mọi thành viên và thường thiếu nguồn thu nhập thay thế. Một bài báo năm 2016 của Sanjoy Chakravorty của Đại học Temple, và những người khác, sử dụng khảo sát của Cơ quan Khảo sát Mẫu Quốc gia (NSSO) năm 2003 và 2013 về nông dân cho thấy quy mô trang trại là yếu tố quan trọng trong thu nhập cũng như bất bình đẳng về thu nhập giữa các hộ nông dân.
Họ thấy rằng vào năm 2013, đối với hộ nông dân nhỏ (sở hữu mảnh đất dưới một hecta), tiền làm nông không đủ đáp ứng chi tiêu gia đình, bao gồm cả chi tiêu nông nghiệp và phi nông nghiệp. Sử dụng số liệu điều tra dân số năm 2015-16, và dùng phép ngoại suy, có thể thấy hiện có gần 100 triệu hộ nông dân sẽ phải vật lộn để kiếm sống. Theo dõi thu nhập của nông dân từ năm 2003 đến năm 2013, họ thấy rằng mức tăng thu nhập tỷ lệ thuận với diện tích trang trại. Những hộ nông dân nhỏ có mức tăng thu nhập thấp nhất. Mức tăng gấp đôi chỉ có ở các nhóm sở hữu đất đai lớn nhất.
Một giải pháp rõ ràng đối với trang trại nhỏ là tích tụ đất đai thành các trang trại lớn hơn bằng cách cho thuê đất. Tuy nhiên, đây có thể là một quá trình phức tạp và tốn kém, gây khó khăn hơn do thiếu hồ sơ đất đai chính xác. Một báo cáo của đơn vị nghiên cứu pháp luật PRS nhấn mạnh, các thông tin lưu trữ và quản lý về đất đai ở Ấn Độ không tốt và không phản ánh đúng hiện trạng đất đai thực tế.
PRS chỉ ra rằng, mặc dù hầu hết các tiểu bang đều tin học hóa và số hóa hồ sơ đất đai, nhưng tính đến năm 2017, dữ liệu chỉ được xác minh ở 39% các làng tại quốc gia lớn thứ hai thế giới. Đây thật sự là vấn đề lớn đối với những nông dân nhỏ: không có hồ sơ đất đai chính xác, không thể tiếp cận tín dụng hoặc bảo hiểm an toàn.
Nông dân Ấn Độ không đơn độc trong những cuộc đấu tranh này. Một nghiên cứu năm 2016 ước tính rằng khoảng 84% trang trại của thế giới có diện tích dưới 2 ha. Trong khi nhiều trang trại nhỏ phải đối mặt với những thách thức tương tự, thì một số ít trong đó, chẳng hạn như những người ở Trung Quốc, đã thành công hơn trong việc đảm bảo sinh kế bền vững.
Đây là kết quả của nhiều yếu tố khác nhau, nhưng tựu chung lại, các nhà kinh tế đồng ý rằng cải thiện việc quản lý hồ sơ đất đai, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, cung cấp cơ hội việc làm phi nông nghiệp ở địa phương và xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn tốt hơn sẽ giúp ích cho các hộ nông dân nhỏ.
Đức Tâm (theo MTG/Livemint.com)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này