23:01 - 13/03/2018
Phụ huynh toàn ‘trải nghiệm’ thay học sinh
Có một mùa hè, khi lang thang ở thành phố Luxembourg, tôi bị lạc đường, thấy hai cô giáo đang dắt một nhóm trẻ tầm 3 – 4 tuổi đi chơi trong rừng cây.
Mỗi đứa trẻ đều đi ủng cao su, xách theo một cái xô và cầm một cái xẻng nhỏ. Tụi trẻ xếp vòng tròn, lắng nghe hướng dẫn của cô. Tôi thấy cô cầm một quả táo lên và giảng giải điều gì đấy (tôi đoán cô nói bằng tiếng Luxembourg nên tôi không hiểu nội dung). Quan sát xung quanh, tôi đoán, tụi nhỏ đã đi bộ một đoạn khá xa để tới đây, vì xung quanh không thấy ngôi trường nào cả. Tuyệt nhiên, không phụ huynh nào đi cùng. Kể câu chuyện này để thấy rằng với trẻ còn rất nhỏ, trường học ở Luxembourg cũng đã tổ chức cho trẻ những hoạt động trải nghiệm ở môi trường tự nhiên có ít nhiều rủi ro và thử thách. Trao đổi với hai người bạn đang sinh sống ở đây và có con bốn tuổi đang đi học, hai bạn bày tỏ sự ủng hộ và tin tưởng nhà trường trong các hoạt động này.
Phía sau trường đại học của tôi tại Anh có một khu rừng rậm với vài loài động vật như chim, rắn. Đồng cỏ quanh trường rất nhiều thỏ. Hình ảnh rất quen thuộc với chúng tôi hàng tuần là những nhóm học sinh tiểu học của trường ở gần đấy dắt díu nhau vào rừng dưới sự hướng dẫn của các thầy cô. Có hôm trời mưa rét, tôi vẫn thấy trẻ khoác áo và cùng nhau đi. Tụi nhỏ còn thích thú dẫm chân vào những vũng đất bùn, quần áo, giày dép, mặt mũi lấm lem. Thực ra không phải tụi nhỏ chỉ đi chơi, mà là đang học. Có lần tôi thấy cả nhóm trẻ đang nằm lăn lê bò toài trên cỏ và im lặng ngắm nghía mấy con thỏ đang đứng yên dưới gốc hoa thuỷ tiên. Thì ra, tụi nhỏ đang học vẽ. Có khi tôi thấy tụi nhỏ đi sâu tuốt vào rừng, tìm kiếm loại cây, loại lá gì đó, bứt một lá làm mẫu rồi cùng nhau sờ vào, hít hà, giữ cẩn thận, phơi khô rồi dán vào giấy, gom góp nhiều sản phẩm để hoàn thành một hồ sơ học tập (portfolio) triển lãm vào cuối học kỳ. Các hoạt động này gắn liền với các môn học ở trường và quá quen thuộc nên không bao giờ có phụ huynh đi cùng. Sản phẩm của học sinh cũng chủ yếu do chính tay các em hoàn thành.
Những hoạt động kể trên là những ví dụ minh hoạ về tổ chức trải nghiệm cho học sinh trong trường học. Các hoạt động này không nhất thiết phải diễn ra ngoài trường, mà có thể tổ chức ngay trong trường (lớp học, thư viện, sân trường, vườn trường, phòng chức năng…) dưới nhiều hình thức khác như câu lạc bộ, chương trình biểu diễn, hội thi, ngày hội văn hoá… Trong chương trình giáo dục mới, hoạt động trải nghiệm trở thành một phần bắt buộc cho học sinh mọi lứa tuổi. Khi tôi viết bài này, ngồi cạnh bên tôi là người chị họ làm giáo viên tiểu học gần 26 năm, trong đó có hơn mười năm làm hiệu phó. Tôi hỏi ý kiến của chị về việc tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh. Chị bảo: “Vẫn chưa làm được”.
Có nhiều lý do, nhưng chị nói thách thức không nhỏ đến từ chính phụ huynh. Chị nói: “Muốn dắt học sinh đi tham quan, nhiều phụ huynh lo lắng, phản đối. Tổ chức cho một lớp mà nửa đi, nửa không đi, sẽ không phát triển đồng đều các kiến thức lẫn kỹ năng cho trẻ được. Giao học sinh trải nghiệm việc trồng cây, làm đồ bằng tay, kinh doanh nhỏ gây quỹ… phụ huynh lại giành làm thay. Các hội thi, câu lạc bộ văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao có tổ chức, phụ huynh cũng không mặn mà, vì tham gia thì học sinh bị… bớt giờ học các môn trong chương trình lẫn giờ học thêm bên ngoài”. Tôi biết, học sinh càng lớn, áp lực học càng nhiều, việc “bày ra” các hoạt động trải nghiệm càng khó. Phụ huynh sẽ thấy mấy hoạt động này là mất thời gian. Mong muốn của phụ huynh vẫn là học sinh chăm chỉ giải thật nhiều bài tập, đề thi để có kết quả cao trong các kỳ thi. Đứa cháu gái lớp 9 của tôi học thêm kín mít vì theo bố mẹ cháu, không học như thế, khó cạnh tranh được suất vào trường THPT công lập tốt (số chỗ ít hơn nhu cầu rất nhiều), bố mẹ lại không đủ điều kiện tài chính cho con vào các trường tư hay trường quốc tế tốt.
Một giáo sư người Anh khi giảng dạy cho chúng tôi về đổi mới giáo dục đã nói: ở Mỹ và Anh, mỗi khi cải cách giáo dục, vai trò của phụ huynh lại gia tăng. Nhận thức tiến bộ, sự hỗ trợ của phụ huynh với nhà trường là yếu tố không thể bỏ qua nếu muốn đổi mới giáo dục thành công. Ngẫm lại với hoạt động trải nghiệm trong chương trình giáo dục mới, chúng ta cũng cần lắm những thay đổi và hỗ trợ từ chính phụ huynh.
Nguyễn Thị Thu Huyền
Thạc sĩ giáo dục học, giảng viên khoa Khoa học giáo dục, ĐH Sư phạm TP.HCM
(theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này