Phát hành phim trực tuyến có bản quyền phát triển trong ‘vô vọng’

Nhìn từ góc độ của việc sở hữu trí tuệ, đây là một việc lẽ ra cần phải làm từ rất lâu rồi để chặn đứng việc kinh doanh phi pháp dựa trên các sản phẩm trí tuệ bị “xài chùa”.

Tuy nhiên, mặc dù đã bị các nhà mạng của Việt Nam chặn, nhưng đó chỉ là biện pháp ngắt ngọn mà không triệt để được tận gốc. Chẳng thế mà chỉ cần một động thái thay tên đổi họ, trang web vẫn tiếp tục tồn tại dưới hình thức bình mới rượu cũ.

Website lậu – con rắn chín đầu

Chỉ khoảng mười năm trước, việc kiếm một bộ phim để xem trên mạng là một hành trình gian nan và khó khăn. Vào thời điểm đó, các dịch vụ xem phim trực tuyến chưa bùng nổ như thời điểm hiện tại. Những người mê điện ảnh chỉ có thể sử dụng Torrent như một cách để tìm được nguồn phim chất lượng mang về sưu tập và lưu trữ. Nắm bắt được một thị phần điện ảnh trực tuyến cực kỳ hứa hẹn, những website chiếu phim online đầu tiên đã được lập ra với những cái tên như: HDviet, HDVietnam… và sau này là Pubvn, Phimmoi…

Quả thực, đó là một môi trường kinh doanh màu mỡ. Từ thuở sơ khai, các website chỉ được lập ra với mục đích chia sẻ tình yêu điện ảnh cho khán giả vốn rất khó tiếp cận các tác phẩm điện ảnh của thế giới, vì rạp chiếu còn ít và không dễ dàng để tìm nguồn phim có chất lượng tốt từ băng đĩa lậu. Nhưng với lượng khách hàng khổng lồ, các website đã tìm được phương thức kinh doanh sinh lợi với những con số “khủng”, thông qua khai thác quảng cáo. Đó là lúc hàng loạt cái đầu rắn của việc kinh doanh phi pháp theo luật sở hữu trí tuệ đã được mọc lên. Và dù nhiều website lậu mọc lên và chết đi, nhưng với nguồn lợi to lớn từ chiếu phim trực tuyến, hoạt động kinh doanh này vẫn liên tục phát triển, lớn mạnh hơn với những dịch vụ cung cấp “tận răng” cho người dùng như: thuyết minh, phụ đề, lồng tiếng các phim nước ngoài, với tốc độ nhanh nhất và chất lượng trình chiếu tốt nhất.

Giống như quái vật rắn chín đầu Hydra trong thần thoại Hy Lạp, nguồn lợi thu được từ quảng cáo của các website lậu đủ sức để giúp cho nó tồn tại dù đã nhiều lần, các cơ quan luật pháp, các nhà mạng gõ cửa. Nhưng do chưa thực sự có một chế tài đủ mạnh đến từ các nhà làm luật, vì về cơ bản các website lậu đều đặt server ở nước ngoài, và các văn bản pháp luật muốn xử lý việc vi phạm bản quyền mới chỉ dừng ở mức xử lý từng tác phẩm một.

Xem phim trực tuyến VN: khán giả biết tôn trọng sở hữu trí tuệ

Mặc cho website lậu vẫn phát triển và không có dấu hiệu bị kiểm soát, nhiều công ty vẫn nhìn ra tiềm năng của ngành công nghiệp VOD (chiếu phim theo yêu cầu) trong một đất nước mà dân số trẻ năng động lên tới vài chục triệu như Việt Nam. Họ vẫn đầy tâm huyết và đầu tư rất nhiều tiền của xây dựng các hạ tầng trình chiếu trực tuyến để phục vụ khán giả, cũng như mong muốn “giáo dục” cho khán giả hiểu về bản quyền và xem phim có bản quyền. Trong đó, các nền tảng mạnh nhất hiện nay là Galaxy Play (tên cũ là FIM+), FPT Play, DANET…

Các công ty kinh doanh điện ảnh Việt Nam đều phát triển hình thức chiếu phim trực tuyến khá tương đồng với hệ thống Netflix, ngoài ra, trên đó còn có hình thức thuê phim lẻ với một số tiền nhất định để có thể xem bộ phim đó trong khoảng thời gian 48 giờ. Mặc dù rất khó để cạnh tranh với Netflix khi nền tảng số một của thế giới này với nguồn phim lớn, nhưng các công ty Việt Nam vẫn có cách để giúp cho bản thân có thể thu hút người dùng, khi các nội dung sẽ được kiểm duyệt để đảm bảo nội dung có thể chiếu trong tivi của gia đình có con nhỏ, các nội dung trong nước sẽ được khai thác nhiều hơn. Mặt khác, các nền tảng của Việt Nam dễ dàng khai thác các bộ phim truyền hình đang hot của Hàn Quốc, Trung Quốc hơn… nên hoàn toàn có thể tìm được hướng để tránh đối đầu trực tiếp với Netflix.

Nhưng làm thế nào cạnh tranh nổi với các website lậu mà ở đó, khán giả không chỉ được xem miễn phí, mà còn có thể cập nhật nhanh nhất các bộ phim nóng hổi của Trung, Nhật, Hàn? Ngoài ra, các bom tấn chiếu rạp cũng có thể xuất hiện trong thời gian ngắn nhất… Việc không phải bỏ tiền ra mua bản quyền, thay vào đó là lấy trực tiếp từ nguồn lậu tuồn ra từ nước ngoài để đưa lên website, đã gần như bóp nghẹt các nền tảng có bản quyền vốn cần thời gian để thương lượng, và cần một khoản tiền rất lớn để có thể mang bộ phim được chiếu hợp pháp cho khán giả Việt.

Dù phát triển đã 4 – 5 năm, nhưng hầu hết các nền tảng lớn như Galaxy Play, DANET vẫn loay hoay và chưa có khả năng sinh lãi.

Thật khó để bắt khán giả bỏ tiền đăng ký xem phim online, khi mà ai cũng có thể thao tác vài cú click chuột để mở lên một website miễn phí với nguồn phim cực kỳ phong phú, dù có phải xem quảng cáo. Nên giải pháp chỉ có thể đến từ các cơ quan lập pháp nhà nước về sở hữu trí tuệ và bảo vệ sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm của nước ngoài, ngay tại Việt Nam. Chỉ khi đó, với sự ràng buộc của luật pháp, và việc phạt nặng các hành vi phát tán các sản phẩm không có bản quyền, con rắn Hydra mới có thể bị chặt hết đầu và tiêu diệt. Khi các website lậu bị chặn đứng, thì các nền tảng trực tuyến lành mạnh mới có khả năng phát triển và mang đến cho khán giả một môi trường phim ảnh online, không có những quảng cáo phản cảm và có thể cạnh tranh trực tiếp với các nền tảng lớn của Mỹ và thế giới.

Nhưng điều đó có lẽ còn khá xa vời. Thật mỉa mai là, sau một ngày website lậu bị chặn, nó chỉ cần đổi tên, và tiếp tục hoạt động công khai với sự chào đón như một nơi không thể thiếu của rất nhiều khán giả yêu điện ảnh. Giấc mơ về một môi trường internet lành mạnh cho nghệ thuật thật còn vô cùng mông lung và vô vọng.

Nguyễn Tuấn (theo TGHN)

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này