07:44 - 25/11/2015
Minh bạch quá xa lạ với thể thao
Viện Nghiên cứu thể thao Đan Mạch, một cơ quan có uy tín về thể thao, vừa đưa ra một bản báo cáo trong đó có xếp hạng 35 liên đoàn thể thao quốc tế thuộc đại gia đình Olympic dựa trên sự minh bạch, dân chủ. Xếp đầu bảng là liên đoàn đua ngựa nghệ thuật. Đoán xem liên đoàn nào xếp thứ hai? FIFA.
Vâng, FIFA. Trong khi cơ quan quản lý bóng đá lớn nhất thế giới đang bị bao phủ bởi những đám sương mù tanh hôi về tham nhũng và hối lộ, khi các nhân vật uy tín và quyền lực nhất là chủ tịch Sepp Blatter và phó chủ tịch Michel Platini bị đình chỉ khỏi các hoạt động bóng đá.
Chủ nhiệm của bản báo cáo dày 126 trang này là tiến sĩ Arnout Geeraert nói rằng xếp hạng đó không để ngợi ca FIFA mà để mọi người nhìn vào một thực tế: toàn bộ hệ thống quản lý thể thao trên thế giới mục nát. Chúng ta phần nào biết về điều này trong nhiều năm qua, nhưng sự mục nát được soi rọi nhiều hơn với những chuyện liên quan đến FIFA, đến liên đoàn Điền kinh quốc tế (IAAF).
Giải quyết sự mục nát này khó hơn nhiều người tưởng. Thứ nhất, các tổ chức thể thao quốc tế là những thực thể tự trị, họ được làm bất kỳ điều gì muốn trong phạm vi môn thể thao của họ. Thứ hai, kiểu thiết kế tổ chức của họ không cho phép “các cổ đông giám sát và trừng phạt những thành viên đưa ra quyết định”. Cổ đông ở đây có thể được hiểu như các liên đoàn thể thao quốc gia trực thuộc.
Tiến sĩ Geeraert chỉ ra không liên đoàn nào chịu công khai về các khoản lương và thưởng cho các quan chức hàng đầu của họ, hay không có những điều khoản giới hạn quyền lực của chủ tịch. Chỉ 4/35 liên đoàn có một uỷ ban kiểm tra các ứng viên vào vị trí chủ chốt. Dưới 1/3 số liên đoàn có báo cáo tài chính hàng năm.
Tuần trước, tổ chức Minh bạch quốc tế đưa ra bản báo cáo quan trọng về các liên đoàn bóng đá quốc gia trực thuộc FIFA. Hàng năm, FIFA chi cho 209 liên đoàn thành viên, mỗi liên đoàn 1,05 triệu USD. Đầu năm nay, họ chi 1,3 triệu USD, thêm 250.000 USD nữa, vì năm 2014 là năm tài chính tốt đẹp với FIFA khi họ thu được nhiều tiền qua World Cup.
Nhưng 81% số liên đoàn không gửi lại báo cáo cho FIFA rằng họ sử dụng số tiền hàng năm FIFA cho như thế nào; 21% số liên đoàn không có website. Chỉ có 14 trong 209 liên đoàn công khai những thông tin cần thiết để cho mọi người biết về việc họ làm với số tiền, và các giá trị họ tin là tiền đó mang lại.
Có ý kiến: để minh bạch hơn, nên thiết lập quyền hạn nhất định cho người điều hành, các hội đồng đạo đức độc lập, công khai lương bổng, các giám đốc không điều hành giám sát các uỷ viên điều hành…
Tuy nhiên, nhà nghiên cứu khoa học chính trị Roger Pielke ở trường ĐH Tổng hợp Colorado nói: “Tôi muốn FIFA được tạm đặt dưới sự quản chế của Chính phủ Thuỵ Sĩ, từ đó bắt đầu xây lại, như các ngân hàng phá sản. Nếu điều này áp dụng được với các ngân hàng lớn nhất thế giới thì cũng có thể áp dụng được với một tổ chức thể thao”.
Giáo sư kinh tế David Forrest thuộc trường ĐH Tổng hợp Liverpool nói nguồn tham nhũng cơ bản nhất là quyền cho các nước tổ chức giải đấu lớn như World Cup, Olympic cần phải bị chặt đứt. Nên đem những giải đó ra đấu thầu công khai. Nước bỏ thầu lớn hơn sẽ thắng, tiền thu thêm để giúp cho thể thao, chứ không vào túi quan tham. Tất nhiên, ngoài tiền bỏ thầu vẫn còn một số quy tắc nữa như đảm bảo các châu lục luân phiên tổ chức, không cho những nước có Chỉ số nhận thức tham nhũng (Corruption Perceptions Index) thấp tham gia đấu thầu v.v.
Thái Hà
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này