21:25 - 16/10/2018
Làm sao để biến một cửa hàng gia đình thành công ty đa quốc gia 1,8 tỷ USD?
Cha của Mohan Vaswani, người bắt đầu kinh doanh vào năm 1948 bằng cách bán đồ dệt may trong một container cũ tại một thị trấn nhỏ ở Indonesia, từng với ông rằng: “một ngày nào đó con sẽ kinh doanh trên toàn thế giới.”
Ông Vaswani, 80 tuổi, hiện đang điều hành Tolaram Group, một công ty có trụ sở tại Singapore với giá trị ước tính khoảng 1,8 tỷ USD. Tolaram đang xây dựng một cảng ở Nigeria, sản xuất giấy ở Estonia, điều hành một ngân hàng ở Indonesia và cung cấp điện ở Ấn Độ.
Công ty có hoạt động sản xuất và phân phối thực phẩm trên khắp châu Phi và bán tại hơn 75 quốc gia. Hiện giờ, công ty đang mở rộng sang các dịch vụ số hoá và lên kế hoạch thành lập một quỹ đầu tư.
Công ty đã làm thế nào để có được vị thế ngày hôm nay sau 70 năm phát triển, về hình thức giống như là một “cụm” các startup với các ngành nghề kinh doanh riêng biệt hơn là giống một tập đoàn đa quốc gia. Một mảng kinh doanh mới nhất của công ty, là hoạt động cho vay trực tuyến có tên là Tunaiku, hoạt động gần như là bộ phận độc lập trong ngân hàng PT Bank Amar Indonesia của công ty.
Mặc dù là công ty gia đình nhưng hoạt động hàng ngày tại tất cả 18 đơn vị kinh doanh được điều hành bởi các nhà quản lý chuyên nghiệp bên ngoài, những người được khuyến khích thử những ý tưởng mới.
“Chúng tôi không sợ,” ông Vaswani nói. “Khi chúng tôi nhìn thấy cơ hội, chúng tôi sẵn sàng chấp nhận rủi ro.”
Theo cháu trai của ông Vaswani, Sajen Aswani, giám đốc điều hành của công ty cho biết trong suốt bảy thập niên, Tolaram đã đầu tư mạo hiểm vào khoảng 100 doanh nghiệp,. Khoảng 75% thất bại, nhưng một phần tư đã thành công.
Theo Oriano Lizza, một nhà chiến lược tại CMC Markets Plc, trong những thập kỷ qua Tolaram đã phát triển và mở rộng một cách đáng kinh ngạc. Ông nói rằng xương sống của sự thành công của công ty là đa dạng hoá và chấp nhận rủi ro để mở rộng sang nhiều quốc gia và lĩnh vực kinh doanh khác.
Ông Vaswani đã chia sẻ rằng gia đình ông có gốc gác ở Sindh, một tỉnh thuộc Pakistan ngày nay, từ lâu vốn đã nổi tiếng là quê hương của nhiều doanh nhân thành công trong và ngoài nước.
“Những người Sindhi là một cộng đồng doanh nghiệp,” ông Vaswani nói “Họ là những doanh nhân. Ngay cả khi họ chỉ có một số tiền nhỏ, họ bắt đầu kinh doanh riêng bởi vì họ không thích làm việc cho bất cứ ai khác.”
Ngay từ cuối thế kỷ 18, các thành viên gia đình đã đến Indonesia, một điểm đến phổ biến vào lúc đó đối với những người Sindhi muốn khởi nghiệp ở nước ngoài. Vốn đã từng làm việc ở Indonesia trước đó, cha của ông Vaswani, một người Hindu, đã cùng những người bạn của mình rời Ấn Độ vào năm 1947 để thoát khỏi bạo lực tôn giáo vốn đang diễn ra trong khu vực lúc đó, và ông đã thành lập cửa hàng của mình ở Malang trên đảo Java.
Ông Vaswani gia nhập công ty dệt may của cha mình khi lên 10 tuổi và tiếp quản công ty ở tuổi 19. Ông mở rộng từ phân phối sang sản xuất và thành lập các nhà máy ở nước ngoài bao gồm Hoa Kỳ, Anh, Đức, Nam Phi và các quốc gia vùng Baltic. “Trong gia đình của tôi, bạn được trao trách nhiệm ở độ tuổi sớm. Không giống như ngày nay, chúng tôi không cần phải học rồi mới bắt tay vào làm. ”
Khi lấy ví dụ về cách ông đã đưa công ty tham gia vào các ngành nghề kinh doanh mới, ông đã kể về cách ông thiết lập các hoạt động lớn đầu tiên ở nước ngoài trong những năm 1970.
“Tôi đã nói với một người bạn của tôi đang kinh doanh ở châu Phi rằng tôi muốn đa dạng hóa hoạt động ở Indonesia. Và ông ấy nói ‘Tại sao bạn không đến châu Phi?”
Ông Vaswani trả lời: “Nhưng tôi không biết gì về châu Phi cả”.
Người bạn đã rủ ông ấy đi hai tuần để xem xét. Ông Vaswani đến Nigeria, sau đó là Ghana và Bờ Biển Ngà. Một tháng sau, ông bắt đầu hoạt động kinh doanh ở Lagos (Nigeria), nơi có thu nhập bình quân đầu người cao nhất trong ba quốc gia và người dân nơi đó có thói quen trả trước nên giảm rủi ro.
Trong văn phòng của ông tại một toà cao ốc ở ngoại ô Singapore, ông Vaswani nhìn vào bức hình của đại gia đình được trang trí với một chuỗi hoa Hindu của ông nội Seth Tolaram, người đã đặt tên cho công ty, và chín đứa cháu của mình.
Ông Vaswani đã không theo mô hình kinh doanh gia đình châu Á điển hình, với các nhân viên công ty là thành viên gia đình và mọi hoạt động đều bị kiểm soát bởi người đứng đầu gia đình.
Ông Vaswani nói: “Chúng tôi quyết định rằng các thành viên gia đình sẽ chỉ là cổ đông. Nếu một nhân viên được thuê từ bên ngoài mắc lỗi, bạn có thể xử phạt người đó. Với các thành viên gia đình, mọi thứ sẽ trở nên nhạy cảm hơn nhiều.”
Đó có thể là một lý do khiến công ty tránh được số phận chung thất bại của nhiều doanh nghiệp gia đình khác khi được chuyển giao cho thế hệ thứ hai hoặc thứ ba.
Chuyên gia Lizza của CMC Markets cho biết: “Mối lo ngại có thể là vốn hoá và thiếu nhân sự có trình độ tại các đơn vị kinh doanh khác nhau”.
Việc kiểm soát tổng thể vẫn nằm trong tay gia đình. Đơn vị kinh doanh của Tolaram, bao gồm tất cả các hoạt động thương mại, được lãnh đạo bởi Giám đốc điều hành Aswani, vốn từng theo học ngành kinh tế tại Đại học London. Ishk Tolaram Foundation, một quỹ từ thiện được thành lập vào năm 2016, do con gái ông Sumitra Aswani, vốn là một bác sĩ đứng đầu.
Tuy nhiên, văn phòng gia đình lại được quản lý bởi một nhóm dưới sự dẫn dắt của Manish Tibrewal, người đã tham gia công ty vào năm 2004 với tư cách là kiểm soát viên tài chính trong đơn vị sản xuất mì của Tolaram ở Nigeria.
Công ty thuộc sở hữu của ông Mohan Vaswani, hai người con trai của ông, ba cháu trai, một người anh em họ và quỹ từ thiện.
Với vai trò là chủ tịch, ông Vaswani không còn tham gia vào các hoạt động hàng ngày, nhưng ông vẫn đến văn phòng mỗi ngày và được tham vấn về những quyết định quan trọng.
Niềm đam mê của ông là từ thiện và làm vườn. Do vậy, các cơ sở kinh doanh của Tolaram đều có một khu vườn được chăm sóc cẩn thận.
Ông cũng giám sát việc mở rộng công ty, hiện có hơn 10.000 nhân viên, so với khoảng 1.000 người trong thập niên 1970, khi công ty mới hoạt động ở Indonesia.
Ông nói rằng ông thích công ty phát triển hữu cơ hơn là thông qua việc mua bán sáp nhập, thuê những người trẻ tuổi và mang lại không khí tươi mới cho văn hóa công ty.
Theo CEO Aswani, công ty hiện đang mở rộng sang các khu vực khác của châu Phi và Indonesia tập trung vào các dịch vụ số hoá và người tiêu dùng. Tunaiku đã tăng vốn hơn 1 nghìn tỷ rupiah (65,5 triệu đô la) cho các khoản vay cá nhân.
Nhờ vào sức mạnh đoàn kết của gia đình mà các thế hệ đã lần lượt phát triển từ quốc gia này sang quốc gia khác và bắt đầu hoạt động kinh doanh trên toàn thế giới.
Ông Aswani nói: “Trong tâm thế của chúng tôi, gia đình Tolaram là kim chỉ nam hoạt động”.
Ngân Giang (theo BSA/MTG/Bloomberg)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này