Khi thế giới phụ thuộc vào fintech

Fintech ở Việt Nam hiện tại có thể được coi là chớm nở, nhưng đã và đang có những bước đi vững chắc, khi tất cả các startup đều chọn nền tảng di động để phát triển.

Nhưng thật sự fintech có phải là con đường trải hoa hồng, là “sự cứu rỗi” nền kinh tế thế giới như nhiều người vẫn tưởng không?

Fintech đi đâu về đâu?

Theo định nghĩa của trung tâm Nghiên cứu dữ liệu quốc gia của Ireland, fintech bao gồm các công ty cung cấp công nghệ hỗ trợ năm nhóm dịch vụ tài chính, bao gồm: thanh toán, đầu tư, cho vay, bảo hiểm và tư vấn.

Fintech nhen nhóm tại Việt Nam được hơn mười năm, trong khi đó, trên thế giới, các công ty fintech đã xuất hiện trên dưới 100 năm tuỳ theo định nghĩa về chữ “tech – công nghệ” của mỗi người. Công ty fintech nổi tiếng nhất và được coi là người mở đường chính là Paypal.

Lượng đầu tư vào các công ty dạng này tăng đột biến trong mười năm qua: năm 2008, có 960 triệu USD đầu tư vào fintech, thì chỉ trong quý 3/2016, con số đó đã là 2,9 tỉ USD. Tuy nhiên, KPMG và PwC đều cho biết thị trường fintech đang dần nguội lạnh do tốc độ tăng trưởng và lòng tin của nhà đầu tư không tương đồng.

Dòng tiền đầu tư chuyển dần từ Bắc Mỹ và châu Âu sang châu Á, với việc bốn trong năm công ty dẫn đầu thị trường đều đến từ Trung Quốc, bao gồm: Ant Financial, Qudian, Lufax và Zhong An.

Châu Á trong năm 2016 không chứng kiến nhiều thương vụ đầu tư khủng (hơn 50 triệu USD), trong khi châu Âu thậm chí còn không có nổi một deal đầu tư mạo hiểm lớn; giá trị đầu tư trung bình giảm xuống còn 23 triệu USD mỗi deal, ít hơn nhiều so với con số 50 triệu USD cùng kỳ năm trước.

Trong năm nhóm dịch vụ tài chính, InsurTech – fintech bảo hiểm nhận được 1,26 tỉ USD đầu tư, nhiều nhất ngành.

Ngoài châu Á, các thị trường khác đều thu hút ít đầu tư hơn, có những nước giảm tới hơn 70% giá trị đầu tư.

Dù vậy, vẫn có những “ngọn lửa” nhỏ nhen nhóm trong thị trường fintech: Lending Club – startup cung cấp dịch vụ cho vay tiền giữa người dùng với nhau, trong năm 2016 đã giao dịch hơn 9 tỉ USD (vẫn rất nhỏ so với con số 885 tỉ USD giao dịch thẻ tín dụng của Mỹ, nhưng tốc độ tăng trưởng rất khả quan), hay việc Adyen liên tục tăng trưởng doanh thu ở mức 100% và chiếm dần danh sách khách hàng khủng như Uber, Facebook, Airbnb, Booking.com, KLM, Vodafone và Soundcloud.

Các nhà đầu tư mạo hiểm sẽ không bước vào các siêu thương vụ mới mà chỉ tìm kiếm cơ hội hợp tác cùng các công ty đang hoạt động có lời, và điều đó sẽ dẫn đến việc thị trường bị chậm lại nhanh chóng, và các công ty cỡ nhỏ sẽ rụng dần.

Fintech và thị trường Việt Nam

Fintech tại Việt Nam đang nóng hơn bao giờ hết. Tháng 3/2016, MoMo – ví điện tử phục vụ thị trường tỉnh và nhóm khách hàng thu nhập trung bình và thấp, đã được Standard Chartered đầu tư 28 triệu USD, thương vụ lớn nhất trong lịch sử fintech nói riêng và startup Việt Nam nói chung.

Trước đó, Payoo đã được đầu tư hơn 2 triệu USD; và OnOnPay nhận được hơn 800.000 USD trong vòng gọi vốn chuẩn bị cho series A có sự tham gia của Gobi Partner (quỹ này trước đó đã đầu tư 500.000 USD vào Triip.me startup du lịch đình đám của Việt Nam).

Ngôi sao sáng nhất làng fintech Việt chính là MoMo. Công ty này cho biết đã phục vụ hơn 2,5 triệu khách hàng, trong đó có 1 triệu người dùng ví điện tử của MoMo. Ngoài ra, MoMo cũng có hơn 4.000 điểm rút – nạp tiền trên toàn quốc.

Ý tưởng của MoMo bắt đầu từ những năm 2012 – 2014 khi công ty này, một thành viên của M.Service tham gia vào cuộc thi khởi nghiệp của lãnh sự quán Israel.

MoMo ban đầu nhắm vào lượng tiền người lao động xa nhà chuyển về quê: khách hàng chỉ cần ra các cửa tiệm của MoMo nạp tiền vào kèm thông tin người nhận, thì người thân ở quê nhà có thể rút tiền từ các cửa hàng tương tự mà chỉ mất một ít phí.

Cho tới nay, MoMo đã liên kết với hơn 100 nhà cung cấp dịch vụ, 24 ngân hàng nội địa và ba hãng thẻ tín dụng lớn là Visa, MasterCard và JCB.

Fintech ở Việt Nam hiện tại có thể được coi là chớm nở, nhưng đã và đang có những bước đi vững chắc, khi tất cả các startup đều chọn nền tảng di động để phát triển: trong khảo sát của mình năm 2016, PwC cho biết 51% số công ty fintech trên thế giới đều có ứng dụng di động và 77% người tiêu dùng muốn dùng fintech trên điện thoại.

83% số ngân hàng trên thế giới e ngại rằng fintech sẽ làm họ mất việc (30% số nhân công ở London đều làm việc trong các công ty fintech, bản thân ông chủ của JPMorgan trong bức thư gửi cho cổ đông gần đây nhất cũng cảnh báo “các công ty công nghệ đang xâm lăng”).

Fintech rõ ràng không hoàn toàn “vô hại” trong mắt dân ngân hàng. Nhưng đó là nguyên tắc cơ bản của thị trường: chỉ kẻ mạnh mới tồn tại và các ngân hàng cũng phải tập quen dần với việc miếng bánh của mình nhỏ dần đi.

Và đó chính là động lực để VPBank cho ra đời Timo, ngân hàng điện tử đầu tiên ở Việt Nam cho phép khách hàng giao dịch quốc tế không tốn phí. Hy vọng chúng ta sẽ được thấy nhiều Timo nữa!

Kiến Phước
Theo TGTT

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này